"خود کنترلی" و "آراستگی" از شاخصه‌های سنجش صلاحیت حرفه‌ای مدیران/توضیح درباره سرنوشت مدیرانی که در ارزیابی‌ها رد می‌شوند
رویداد۲۴-معاون رئیس مرکز منابع انسانی و فناوری اطلاعات وزارت آموزش و پرورش با اشاره به نحوه ارزیابی صلاحیت حرفه‌ای مدیران، ویژگی‌های شخصیتی شامل صبر و بردباری، انعطاف پذیری، نظم، دقت، آراستگی، خودکنترلی، سخت‌کوشی، یادگیری مدوام، مسئولیت پذیری و اعتماد به نفس را از مولفه‌های مورد سنجش عنوان کرد.فریبرز حمیدی (معاون رئیس مرکز منابع انسانی و فناوری اطلاعات وزارت آموزش و پرورش) در خصوص وضعیت سنجش صلاحیت حرفه‌ای مدیران مدرسه به خبرنگار ایلنا گفت: ۲۰۰۰ نفر از مدیران استان‌های البرز و تهران را انتخاب کرده‌ایم که از اواخر خرداد ماه در برنامه شرکت می‌کنند و شایستگی‌های عمومی آنها مورد بررسی قرار می‌گیرد و بعد در مرحله دیگری شایستگی‌های اختصاصی آن ها توسط مشاهده رفتار، ایفای نقش، ارزیابی ۳۶۰ درجه، مصاحبه تخصصی با ابزارهایی که مشخص کرده‌ایم انجام می‌شود.
وی ادامه داد: ما تا پایان تیرماه جمع بندی و تحلیل نهایی برای هر کدام از این مدیران را تهیه و نیم‌رخ شایستگی مدیران را به آن ها ارائه می‌کنیم و بعد گواهی‌نامه برای افرادی که واجد شرایط هستند، صادر می‌شود.
حمیدی با بیان نقش ۶۰ مدیر در این ارزیابی گفت: ما امروز شرح شغل مدیر را تجزیه و تحلیل و شرایط احراز شغل مدیریت را بررسی کردیم. مدل شایستگی را توسط ۶۰ نفر از مدیران مدرسه که انتخاب شدند؛ اعتبار بخشیدیم و روی مدل شایستگی عمومی و حرفه‌ای بررسی جدیدی صورت گرفت و اصلاح شد. بعد از شرح شغل و تجزیه تحلیل شرایط شغل به تست‌ها و آزمون‌هایی که باید مشخص کنیم و همچنین کانون‌های ارزیابی رسیدیم.
او افزود: در حال حاضر تعدادی از افراد را به عنوان ارزیاب که دارای واجد شرایط مد نظر ما هستند؛ مشخص کرده‌ایم. ارزیاب‌ها باید شرایطی از قبیل داشتن حداقل مدرک فوق لیسانس مدیریت آموزشی، تجربه مدیریت مدرسه یا تجربه چهار سال کارشناس دوره تحصیلی داشته باشند. ارزیاب‌ها باید مهارت‌هایی از قبیل مهارت‌های ادراکی، فنی، تخصصی و همچنین مهارت‌های ارزیابی لازم برای مشاهده رفتار، تمرین نوشتاری، مهارت‌های مصاحبه و... را داشته باشند.
حمیدی در خصوص آموزش ارزیاب‌ها توضیح داد: بعد از این که ارزیاب‌ها انتخاب شدند؛ تصیمیم گرفتیم طی هفت الی هشت روز به آنها آموزش دهیم تا بدانند دقیقا چطور باید ارزیابی کنند. ضمن اینکه در هر استان 7 تا 10 کانون ارزیابی مشخص کرده‌ایم که در هر کدام از این کانون‌ها یک متخصص آموزش و پرورش، متخصص مدیریتی و یک متخصص روانشناختی حضور پیدا می‌کنند و شایستگی ارزیاب‌ها را مورد سنجش قرار می‌دهند.
وی در پاسخ به این سوال که ارزیاب‌ها شایستگی عمومی و تخصصی مدیران چطور ارزیابی می‌کنند؟ گفت: شایستگی‌های عمومی شامل یک سری از ارزش‌ها و نگرش‌ها می‌شود. خود این ارزش‌ها و نگرش‌ها شامل بحث پاسخگویی، تعهد سازمانی و مهارت ارتباطی است، از طرفی یک بخش دیگر شایستگی عمومی مهارت توانمندی است مثل مهارت ارتباطی، قدرت نفوذپذیری و مذاکره، کار تیمی و شبکه سازی، قدرت تصمیم گیری، تفکر خلاق، تفکر تحلیلی، آینده نگری، کل نگری و نگرش فرآیندی.
معاون رئیس مرکز منابع انسانی و فناوری اطلاعات آموزش و پرورش افزود: یکی دیگر از مولفه های شایستگی عمومی ویژگی شخصیتی است که شامل صبر و بردباری، انعطاف پذیری، نظم ،دقت، آراستگی، خودکنترلی، سخت‌کوشی، یادگیری مدوام، مسئولیت پذیری و اعتماد به نفس می‌شود.
حمیدی گفت: شایستگی‌های تخصصی چند مقیاس دارد که شاخص‌های اصلی آن مدیرت‌های دانشی، مدیریت آموزشی و مدیریت منابع، مدیریت ارتباطات، نظارت و کنترل است. شاخصه مدیریت دانشی خود زیر شاخص‌هایی دارد مثل آشنایی با مقررات و قوانین، آشنایی با آیین نامه اجرایی و هوشیاری فناورانه دارد.
وی با بیان اینکه مدیریت آموزش نیز چند زیرشاخص از جمله مدیریت فرآیند یادگیری و و مدیریت برنامه ریزی درسی دارد، گفت: همچنین زیرشاخص‌های مدیریت منابع نیز عبارتند از توانمند سازی نیروی انسانی، مدیریت منابع مالی، مدیریت استعدادهای برترو مدیریت زمان. مدیریت ارتباطات نیز شاخص‌های مدیریت‌های فعالیت‌های اجتماعی، توسعه مشارکت‌های ذی نفعان و مدیریت تنوع فرهنگی است.
حمیدی نظارت کنترل و عملکرد، مدیریت سلامت، مدیریت مسائل و بحران‌های تربیتی است را از دیگر شاخص‌ها برشمرد و گفت: برای هر کدام از این شایستگی‌ها ابزارهایی مشخص کرده‌ایم. بخشی از این ابزارها سنجش‌های تخصصی روانشناختی و حرفه‌ای است که توسط سامانه انجام می‌شود. یک بخشی هم مربوط به مشاهده رفتار، مصاحبه و ارزشیابی ۳۶۰ درجه و ایفای نقش است که در مصاحبه انجام می‌شود.
معاون رئیس مرکز منابع انسانی و فناوری اطلاعات آموزش و پرورش در پاسخ به این سوال که آیا می‌توان تعداد ۲۰۰۰ نفر مدیر را تا پایان شهریور ماه مورد سنجش قرار داد یا نه؟ گفت: بله پیش بینی ما این است که تا پایان تیر ماه تمام شود. برای اینکه ارزیابی دقیق‌تری به عمل آوریم دوباره مدل و ابزارها را بررسی نهایی می‌کنیم و بعد از اصلاح نهایی و اعمال تغییرات آن را در کل کشور اجرایی می‌کنیم.
وی تصریح کرد: رویکرد ما برای بحث استقرار نظام شایستگی‌های حرفه‌ای مدیران مدارس، توسعه حرفه‌ای آن‌هاست. یکی از اهدافی که ما پیش بینی کرده‌ایم توانمند سازی مدیران مدارس برای مداخله و بهسازی سازمان یافته فرآیندهای اداره مدرسه است.اینکه بتوانیم به استانداردهای آموزشی و پرورشی و تضمین کیفیت در مدارس دست یابیم. مدیرانی که در آخر کار از آن سنجش کافی برخوردار نباشند باید دوره‌های آموزشی و مهارتی و کاربردی ببینند.
حمیدی در جواب این سوال که پیش‌بینی می‌کنید چند درصد از مدیران می‌توانند به صلاحیت‌های مورد نظر شما در این سنجش دست یابند؟ گفت: پیش بینی می‌کنم که همه آنها می‌توانند. تلاش ما این است که مدیریتی یکپارچه برای بحث ارتقای مدیریت و هدایت در مدارس ایجاد کنیم یعنی همه مدیران ما از یک توانمندی لازم برای بحث مدیریت مدارس برخوردار شوند، اما اگر مدیری نتوانست خودش متوجه می‌شود که دچار کمبودهای مهارتی، دانشی و نگرشی است. بعد از اینکه این دوره را هم طی کرد و باز متوجه شد ناتوان است خود به خود آن مدیر مدیریت را کنار می‌گذارد.
