توصیههای امام خمینی(ره) به دانشجویان و دانشگاهیان
رویداد۲۴-آنچه که در زمان حاضر بزرگترین لطمه را به ما میزند عقده حقارت نسبت به غرب است که هم در مدارس و هم در دانشگاهها بین محصلان و استادان شایع است. اما این وظیفۀ اساتید متعهد است که جوانان را خودباور بار آورند. به قول امام خمینی (ره) «شماهایی که در دانشگاه هستید و دانشمند هستید و متفکر هستید، این جوانهای ما را یک جوری بار بیاورید که خودشان بفهمند یک چیزیاند.» گروه اندیشه:
اکنون که به سالگرد وفات امام خمینی(ره) نزدیک میشویم و در ضمن مصادف با پایان نیمسال دوم دانشگاهها است، خوب است مروری بر بعضی سفارشهای آن حضرت در مورد دانشگاهها داشته باشیم.
امام خمینی(ره) بر نقش دانشگاهها در سعادت و شقاوت یک ملت تأکید داشتند: «دانشگاه مرکز سعادت و در مقابل شقاوت یک ملت است. از دانشگاه باید سرنوشت یک ملت تعیین شود. دانشگاه خوب یک ملت را سعادتمند میکند و دانشگاه غیراسلامی، دانشگاه بد، یک ملت را عقب میزند.» (صحیفه امام خمینی(ره)، جلد ۸، صفحه ۶۱)
دانشگاه میتواند افراد کارآمد و متعهد بسازد، افرادی که خدمت به جامعه خویش را در اولویت قرار دهند و در جهت استقلال و اعتلای آن بکوشند. از نظر حضرت امام(ره)، ملت ما برای رهایی از دامهای قدرتهای بزرگ راهی جز اصلاح فرهنگ خود و تلاش در جهت استقلال آن ندارد و این چیزی است که از دست اساتید و معلمان دانشگاهها و مدارس ساخته است.
چیزی که در زمان حاضر بزرگترین لطمه را به ما میزند عقده حقارت نسبت به غرب است که هم در مدارس و هم در دانشگاهها بین محصلان و استادان شایع است. اما این وظیفۀ اساتید متعهد است که جوانان را خودباور بار آورند. به قول امام خمینی (ره) «شماهایی که در دانشگاه هستید و دانشمند هستید و متفکر هستید، این جوانهای ما را یک جوری بار بیاورید که خودشان بفهمند یک چیزیاند.» (صحیفه امام خمینی، جلد ۱۲، صفحه ۲۵)
واقعیت این است که امروز عمده نیازهایمان را از غرب وارد میکنیم و نگاهها به غرب است. بعضی از مسئولان ما گمان میکنند که غرب نجاتبخش ما است. اما به قول امام خمینی (ره) «شما دانشجویان عزیز خودتان در صدد این باشید که از غربزدگی بیرون بیایید. این گمشدۀ خودتان را پیدا کنید. گمشدۀ شما خودتان هستید.» (صحیفه امام خمینی(ره)، جلد ۱۲، صفحات ۶ تا ۸)
این احساس نیاز به کمک غرب و غفلت از خودباوری در حال حاضر بزرگترین مشکل فرهنگی ما است. برای امام خمینی (ره)، استقلال جامعه اسلامی یک اولویت است و در جهت تأمین آن لازم است که متخصصان متعهد تربیت شوند؛ «اگر دانشگاهها خالی از مردان دانشمند و متخصص شوند، اجانب منفعتطلب چون سرطان در تمام کشور ریشه دوانده و زمام امور اقتصادی و علمی ما را بدست میگیرند و سرپرستی میکنند.» (صحیفه امام خمینی، جلد 1، ص 326ـ327)
اما تخصص به تنهایی کافی نیست، باید همراه با فرهنگ مناسب باشد تا در دانشجویان نسبت به رعایت مصالح کشور و اهداف جامعۀ اسلامی تعهد لازم را ایجاد کند علاوه بر اینکه معنویت را نیز در آنان بارور کند.
در سوم خرداد سال 1358، من به عنوان معاون آموزشی و دانشجویی دانشگاه صنعتی شریف همراه با تعدادی از اساتید و دانشجویان این دانشگاه به حضور امام خمینی(ره) شرفیاب شدیم، در متنی که خدمت امام بزرگوار(ره) خوانده شد، گفتیم: «اکنون که ما به وسیلۀ یک انقلاب به رهبری آن امام عالیمقام در جبهۀ سیاسی موفقیت بدست آوردهایم و تا حدی علت موجدۀ غربزدگی را از بین بردهایم لازم است از علت مبقیۀ غربزدگی، یعنی وابستگی فکری، نیز رهایی یابیم.»
اما متأسفانه ارگانهای مسئول علم و فرهنگ کشور به این توصیۀ مهم توجه نکردند. پس اکنون ضرورت دارد که برای جبران مافات، این مهم، در برنامههای تحصیلی دانشگاهها و مدارس به همراه یک برنامهریزی فرهنگی غنی، در جهت ایجاد تعهد در دانشآموختگان، مورد توجه محافل ذیربط قرار گیرد.