سرکرده ائتلاف سنی به ایران نزدیک شد/ مصافحه گرم روحانی و پادشاه اردن

رویداد۲۴ مصافحه بین روحانی و پادشاه اردن در حین برگزاری نشست سازمان همکاری های اسلامی در استانبول بسیاری را غافلگیر کرد؛ به این جهت که پادشاه اردن در طلیعه ائتلاف سنی قرار داشت که ایران را دشمن ازلی جهان عرب می داند.

الجزیره نوشت: در سایه تشکیل یک محور جدید بین عربستان، اسرائیل و آمریکا، اردن به سمت نزدیکی به ترکیه، ایران و قطر حرکت می کند.

این رسانه عرب  زبان ادامه داد: به دلیل تشکیل محور آمریکا اسرائیل و عربستان و هیمنه این محور بر امور خاورمیانه، اردن در شرایط دشواری به سر می‌برد.

در مقاله ای که میدل‌ایست‌ای منتشر کرد، آمده است که از دلایل اهمیت این مصافحه آن است که طبیعت جغرافیای سیاسی اردن در سال 2016 به کلی متحول شده و محور آمریکایی اسرائیلی سعودی بر امور منطقه‌ای مسلط گشت.

اردن در نظام جدید جایگاهی ندارد و نقشی که پیش از اینها داشت و در مقابل آن به کمک‌ها، سلاح و حمایت از جانب ایالات متحده و نیروهای منطقه‌ای دست می‌یافت به پایان رسیده است. انتقال سفارت امریکا به قدس نشان دهنده چشم‌پوشی از نقش اردن در جریان عملیات صلح آمیز در مورد فلسطین است.

به عقیده نویسنده میدل ایست آی، ائتلاف رئیس جمهور آمریکا، ولی عهد سعودی و نخست وزیر اسرائیل موجب شده است حضور ملک عبدالله دوم تنها بر روی کاغذ باشد.

بارزترین تاثیرات ائتلاف جدید در مورد مساله فلسطین آن است که هر زمان جدالی در مورد مساله قدس به راه افتاد، آخرِ آن به نفع اسرائیل تمام شد و این امر وجود اردن و تاثیرگذاری اش را تهدید می کند.

طی سفر مایک پنس به امان، پادشاه اردن از اقدامات آمریکا اظهار خشم کرد و تاکید کرد معامله قرن مردود و غیر قابل پذیرش است و با چشم اندازهای اردن و دیدگاههای آن توافقی ندارد. اما متاسفانه عربستان، آمریکا یا اسرائیل در این باره نظر اردن را نخواسته بودند.

تا چندی پیش اردن در مورد مسائل مربوط به بهار عربی و موضع گیری در مورد آن بر بادهای خلیج فارس سوار بود؛ اما با قرار گرفتن بن سلمان در رأس هرم قدرت، دیگر اردن جایگاه سابق خود را از دست داد؛ چرا که این مساله مملکت هاشمی را به سوی مقاومت در برابر برنامه های سعودی سوق داد.

در مورد پرونده سوریه، شعله ور شدن درگیریها در آن و وعده همین محور سه گانه علیه ایران، موجب افزایش تعداد مهاجران سوری به اردن شد و این علاوه بر شمار زیاد مهاجران فلسطینی در این کشور عربی است که منتظر اعطای حق بازگشت هستند.

اما دولت جدید آمریکا دیگر امان را در مرکز منافع خود نمی بیند و این انقباض در سیاست آمریکا نسبت به اردن، رهبری اردن را بر آن داشته است تا در اندیشه تغییر سیاستهای خارجی اش برآید.

در همین راستا، مصافحه گرم او با روحانی نوید تغییراتی اساسی در سال آینده را می دهد؛ تغییراتی که می تواند نظام منطقه ای را به چالش کشیده و اردن را از محور سه گانه دور کند و در ادامه اردن از محور جدید جدا شده، به ایران نزدیکتر می شود و به ترکیه می رسد؛ ترکیه ای که قدس را به عنوان پایتخت اسرائیل قبول ندارد و مخالف محاصره قطر است.

اینگونه استراتژی ها مملکت هاشمی را موثرتر نخواهد کرد، اما حداقل بقای آن را تضمین می کند و در سایه تشنج های اخیر، این تنها هدفِ مهم است.