بازخوانی یک هویت‌بخشی فوتبالی

رویداد۲۴-جام‌جهانی ۲۰۱۸ از امروز آغاز می‌شود. اتفاقی که از دیدگاه ورزشی به قدری رویداد بزرگی است که نمی‌توان به سادگی از کنار آن گذشت.. اتفاقی که فارغ از دانسته‌ها و ندانسته‌هایمان درباره فوتبال، تبدیل به مهم‌ترین رویداد ورزشی دنیا می‌شود. اما جام جهانی را از زاویه‌های غیرفوتبالی هم می‌توان به نظاره نشست. فوتبال ورزشی است که فهم آن قشر خاصی نمی‌شناسد. طبقه ندارد و قرار هم نیست برای بازی کردن آن امکانات زیادی را فراهم آورد. به‌همان نسبت تماشای فوتبال نیز به امکانات یا دانستن قوانین زیادی محصور نمی‌شود. مخاطب هم‌نشین مسابقه‌ای می‌شود که سخت‌ترین قانون آن آفساید است. فوتبال سال‌هاست تبدیل به بخش مهمی از زندگی علاقه‌مندانش شده و جام جهانی این رشته ورزشی، هر چهار سال یک بار آوردگاه مردمی از سراسر کره خاکی است. مردمی که فارغ از رنگ، ‌نژاد و قومیت به هواخواهی یکی از مهم‌ترین جنگ‌های مدرن در چمن سبز در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند و اوج هیجان را تجربه می‌کنند.
2. اما فارغ از اهمیت و جذابیت جام‌جهانی فوتبال برای همه مردم دنیا، این رویداد برای مردمان سرزمین‌هایی که تیم‌های ملی کشورشان در آن حضور دارند، به اتفاقی ویژه‌تر از تصور تبدیل می‌شود. یک پدیده جهانی که خود را خیلی پیشتر از آنچه سیاستمداران می‌پنداشتند یا قصد تصور آن را داشتند به فرای مرزها کشانده اما وقتی داستان مردمان سرزمین‌هایی که در جام جهانی حضور دارند پیش می‌آید اتفاق شکل دیگری به خود می‌گیرد. دوباره رویداد از فرای مرزها به داخل آن سوق و مردمان آن سرزمین را ناچار می‌کند فارغ از علاقه یا عدم علاقه به فوتبال به‌عنوان یک ورزش، تحت تأثیر عظمت این رویداد در کنار یکدیگر قرار بگیرند. دیگر اهمیتی ندارد چه اتفاقی در زمین سبز می‌افتد یا اهل فضل چگونه به این ورزش می‌نگرند. فوتبال تبدیل به یک هویت می‌شود؛ هویتی حداقل برای سه مسابقه که فهم رایج را تغییری شگرف می‌دهد.
3. روز جمعه تیم ملی ایران در نخستین و احتمالاً مهم‌ترین مسابقه خود به مصاف مراکش می‌رود. می‌توان ساعت‌های مدید درباره آنچه از دیدگاه فوتبالی ممکن است در این مسابقه ‌بگذرد حرف زد و قطعاً تا امروز بسیار درباره آن شنیده‌اند. اما از‌ همان روز جمعه تا پایان بازی با پرتغال هویت تازه‌ای در ایران ما حکمفرما خواهد شد. مردان و زنان ایرانی فارغ از اینکه کدام یک می‌توانند به ورزشگاه بروند، اهل کدام جناح فکری هستند و به کدام طبقه اجتماعی، اقتصادی و سیاسی تعلق دارند، در قامت یک هوادار پشت ایران خواهند بود. در سایه یک رویداد ورزشی هویتی بزرگ ایجاد می‌شود ‌‌و آن‌گاه است که قلب‌ها بواسطه یک ورزش دوباره به تپش می‌افتد. هر چند که بسیاری از اهل نظر این پدیده را به‌عنوان بخشی از استحاله شخصیت و هویت واقعی انسان‌ها معرفی کرده‌اند اما در جهان امروز که نمی‌توان حول یک اتفاق خیلی ساده نیز همنظر شد شادی و غم در کنار پدیده‌ای چون فوتبال اتفاقی بی‌نظیر و کاربردی است.