افت چهار درصدی شاخص بورس در پی رفتار هیجانی و غیرحرفه‌ای معامله‌گران امروز

رویداد۲۴ تالار شیشه‌ای یکی از منفی ترین روزهای عمر خود را در حالی سپری کرد که تداخل کم تجربگی برخی سهامداران با شناسایی زودهنگام سود از سوی بعضی فعالان بورسی سبب افت بیش از چهار درصدی شاخص در همان ابتدا شد.
از این رو کلیت بازار قرمزپوش شد و اغلب نمادها صف فروش را تجربه کردند. در این بین نظرات نمایندگان مجلس در خصوص پیوستن به FATF بسیار بر شاخص تاثیرگذار بود. در نتیجه  شاهد صف فروش های سنگین و عرضه های بی امان از سوی حقیقی های دستپاچه بودیم که حاصل آن افت بیش از شش هزار واحدی شاخص کل بود. این ریزش در گروه بانکی ها بیشتر خود را نشان داد. اما از میانه های بازار و با مثبت شدن نظر نمایندگان به تصویب لایحه الحاق به کنوانسیون FATF شاهد بازگشت نسبی شاخص بودیم. ولی در ادامه با تداوم روند کاهشی نرخ ارز، وابستگی ذهنی بورس به نرخ ارز اثر خود را بیشتر نشان داد و مانع از اثربخشی مثبت تصویب لایحه فوق بر معاملات امروز بورس تهران شد. در این باره باید درنظر داشت که اگرچه سودآوری بخش عمده شرکت‌های بورسی و فرابورسی به نرخ ارز وابسته است، اما قیمت سهام هنوز با نرخ‌های نیمایی هم تعدیل نشده بود، چه رسد به آنکه بازار نرخ‌های بازار غیررسمی را در تحلیل‌های خود تنزیل کرده باشد. بنابراین افت دلار از محدوده حبابی ۱۹هزار تومان نمی‌تواند تأثیری منفی بر سودآوری شرکت‌ها و نسب قیمت به درآمد سهامشان داشته باشد.
این در حالی است که بزرگترین افت تاریخ شاخص بورس در روز ۲۶ اسفند ماه ۱۳۹۳ و همزمان با بازگشایی نمادهای پالایشی بعد از مناقشه کیفی‌سازی رخ داده بود.اگر ریزش بورس در ۲۶ اسفند ۹۳ را در نظر نگیریم، افت امروز بورس را می‌توان به عنوان سنگین‌ترین افت روزانه در تاریخ بورس در نظر گرفت.از این رو تمام نماگرهای بازار افت قابل ملاحظه‌ای را تجربه کرده و یکی از منفی‌ترین روزهای خود را به ثبت رساندند. 
اما کارشناسان بر این باورند که ریزش‌های هیجانی چند روز اخیر صرفا جنبه اصلاح داشته و نمی‌تواند مقدمه‌ای برای آغاز دوره رکودی بورس محسوب شود. چراکه شاخص بورس تهران در یک ماه گذشته بیش از ۴۵درصد بازدهی را ثبت کرده بود. این رشد پرشتاب تقریبا تمام کارشناسان بازار را درباره ادامه صعود بورس بدبین و نگران کرده بود. به طور کلی در تمام بازارهای مالی، صعودهای آهسته، پیوسته و ملایم دلگرم‌کننده‌تر از صعودهای دفعه‌ای و هیجانی هستند. در صعودهای آهسته و پیوسته زمان لازم برای دست به دست شدن سهام، شناسایی سود کوتاه‌مدت و اصلاح پرتفوها وجود دارد. اما رشدهای شدید عموما در زمانی که دست نامرئی بازار تصمیم به شناسایی سود می‌گیرد، افت‌های شدید قیمتی را در پی دارد. بنابراین به نظر می‌رسد کاهش سرعت رشد قیمت‌ها در بورس نه تنها نگران‌کننده نیست بلکه برای ادامه مسیر صعودی لازم و ضروری است. رشد سریع بورس در یک ماه گذشته باعث ایجاد پتانسیل بروز رفتارهای هیجانی منفی در مواجهه با اخبار منفی نه چندان تأثیرگذار شده بود. از این رو کارشناسان بر این باور هستند که افت امروز بورس می‌تواند نشانه مثبتی از احتمال ادامه‌دار شدن رشد بازار سهام باشد.
همچنین باتوجه به اینکه شاهد خروج نقدینگی از بازارهای موازی هستیم، این انتظار می‌رفت که مقصد اصلی این نقدینگی سرگردان بازار سهام باشد که البته تاکنون این پیش‌بینی محقق نشده است.
در مجموع امروز هراس اشخاص حقیقی کم‌تجربه سبب خروج بیش از ۵۵۰ میلیارد تومان نقدینگی از بازار شد. گفتنی است بنا بر اعلام شرکت سپرده‌گذاری و تسویه وجود در ۶ ماهه ابتدای امسال بیش از ۵۰۰هزار کد جدید بورسی صادر شده است. این موضوع نشانگر ورود احتمالی اشخاص کم‌تجربه و غیرحرفه‌ای به بازار سهام است. عموما با ورود غیرحرفه‌ها به هر بازاری، باید منتظر نوسان‌های هیجانی بود. درست مانند آنچه در بازار ارز رخ داد. همانطور که حضور غیرحرفه‌ها باعث رشد نرخ ارز از محدوده‌های بالاتر از ۱۰هزار تومان و رسیدن آن به سطح ۱۹هزار تومان شد و خروج آنها روند معکوس را رقم زد، به نظر می‌رسد غیرحرفه‌ای‌های بازار که هنوز با هیجان ذاتی بازار سهام آشنا نیستند، به تشدید نوسان منفی امروز در بازار سهام دامن زدند.با این حال ارزش معاملات خرد سهام و حق تقدم در نمادهای عادی بورسی و فرابورسی نزدیک به دو هزار میلیارد تومان بود که خود نشان از امیدواری خریداران به بازگشت بازار به مدار صعودی دارد.
در آخر اینکه نباید فراموش کرد که در روزهای رکود بازار سهام، ارزش معاملات خرد به زحمت به ۱۵۰ تا ۲۰۰ میلیارد تومان می‌رسید. اینکه هنوز حجم و ارزش معاملات در محدوده بالایی قرار دارد، می‌تواند نویدبخش عمر کوتاه اصلاح قیمت‌های سهام باشد.
 

آمار و ارقام بازار امروز

 

در مجموع معاملات روز جاری تالار شیشه ای، شاخص کل پس یک ریزش نسبتا شدید به میزان  7655 واحدی (معادل 4.5 درصد) در محدوده 176 هزار و 419 واحد به کار خود در قرمزترین روز بورسی سال پایان داد. شاخص هم وزن نیز پس از افت بیش از 903 درصدی در پله 30 هزار و 805 واحد ایستاد. 
در این بین بیش از 7.2 میلیارد ورقه بهادار به ارزش دو هزار و 234 میلیارد تومان در بورس دادوستد شد که از این میزان بیش از یک هزار و 550 میلیارد تومان به معاملات خرد سهام و حق تقدم در این بازار اختصاص داشت. 
اما در بین گروه های بزرگ حاضر در بازار، گروه فرآورده های نفتی و فلزات اساسی و بانکی ها بیشترین ارزش معاملات را به خود اختصاص دادند. همچنین در بین نمادهای تاثیرگذار نیز معاملات منفی «فارس»، «فولاد»، «کگل» و «فملی» بیشترین تاثیر منفی را بر شاخص کل داشتند. گفتنی است امروز نماد «فارس» در محدوده 10 درصد منفی قیمتی بازگشایی شد و به تنهایی بیش از 1233 واحد شاخص را عقب کشید.

 

کوتاه از فرابورس

 در فرابورس هم آیفکس به دنبال جو هیجان منفی کل بازار، 88 واحد عقب نشست و در پله 2020 واحد ایستاد. در این بازار نیز بیش از یک میلیارد ورقه بهادار به ارزش 450 میلیارد تومان دادوستد شد که از این میزان 400 میلیارد تومان به معاملات خرد سهام و حق تقدم در این بازار اختصاص داشت. در بین نمادهای با اهمیت فرابورسی نیز «مارون»، «زاگرس» و «ذوب» بیشترین نقش را در منفی کردن آیفکس داشتند.