برادر کوچک بن سلمان به ریاض فراخوانده شد/ ولیعهد چقدر پایان نزدیک شده است!
رویداد۲۴ این روز‌ها بعد از ماجرای کنسولگری عربستان در ترکیه بحث درباره آینده بن سلمان بسیار داغ است برخی معتقدند که ممکن است او از ولیعهدی کنار گذاشته شود، بعضی دیگر می‌گویند این اتفاقات منجر به کاهش اختیارات وی می‌شود و بعضی‌ها هم معتقدند که وی ممکن است برای برداشتن توجه‌ها از روی خود دست به اقدام علیه ایران در خلیج فارس بزند.
در پی افزایش فشار به عربستان سعودی در خصوص قتل جمال خاشقجی و قبول این اتفاق توسط مقامات این کشور، فشار بر محمد بن سلمان روز به روز افزایش پیدا کرده است و حالا برخی بر این باورند که ممکن است در ماه‌های پیش رو، وی از ولیعهدی کنار گذاشته شود و این پایان ماجراجویی‌های بن سلمان باشد.
برخی بر این باورند که گزینه‌هایی نیز برای جانشینی وی مطرح شده است. به عنوان مثال شنبه گذشته واشنگتن‌پست گزارش داد منتقدان ولیعهد امید دارند که برادر پادشاه یعنی شاهزاده احمد بن عبدالعزیز به مقابله با او برخیزد. او که ۷۳ سال دارد جوان‌ترین برادر از هفت پسر عبدالعزیز شاه سابق از یک مادر است.
مخالفان ولیعهد از اظهارنظر شاهزاده احمد درباره معترضانی که در لندن علیه جنگ در یمن شعار می‌زادند شادمان شدند. او گفته بود این‌ها ربطی به آل سعود ندارد و مسئولیتش با پادشاه و پسرش است.
در پاسخ به سوالی درباره جنگ یمن او گفته بود امیدوارم این وضعیت چه در یمن و چه در جای دیگر پایان یابد. در اینترنت مخالفان ولیعهد با شاهزاده احمد بیعت کردند، اما جبهه گیری او چندان طول نکشید و خیلی زود در بیانیه‌ای مدعی شد از اظهارات او سوءبرداشت شده است.
برادر کوچک بن سلمان به ریاض فراخوانده شده است
امیر موسوی مشاور وزیر دفاع پیشین کشورمان گفته است: «احتمال برکناری محمد بن سلمان وجود دارد، زیرا اخیرا خالد برادر کوچک وی به ریاض فراخوانده شده است و این روز‌ها در پایتخت عربستان به سر می‌برد.
بنابر برخی اخبار و شنیده‌ها، فضای کلی به سمت و سویی می‌رود که از خالد حمایت خواهد شد. البته نام احمد عبدالعزیز و احمد بن نایف هم مطرح است، ولی شانس و اقبال خالد به مراتب بیشتر از این دو است. اما باید دید که تمایل آمریکا و اسرائیل به سمت کدام از این گزینه‌ها است. البته همه این‌ها از جمله افرادی هستند که می‌توانند منافع این دو کشور را تامین کنند، اما باید فرد مورد نظر یک وجه داخلی هم داشته باشد و خالد فردی است که این وجه را دارد. ضمن اینکه بعد از اعلام ولیعهدی محمد بن سلمان، دیگر آن سنت‌های قدیمی معنا و مفهوم خود را از دست دادند و حالا افراد جوان هم می‌توانند به عنوان ولیعهد معرفی شوند.»
او گفته است: «فکر نمی‌کنم این اتفاقات به همین زودی رخ دهد. زیرا به هرحال محمد بن سلمان تعهداتی نسبت به ترامپ دارد و رئیس جمهور آمریکا خیلی تمایل ندارد که پیش از عمل به این تعهدات وی برکنار شود. مگر اینکه یک شرایط بسیار خاصی در داخل و خارج عربستان پیش بیاید که به نظر می‌رسد این وضعیت در حال تبلور است و با حواشی که میان آمریکا و عربستان اخیرا در ماجرای خاشقجی اتفاق افتاد و هر دو طرف یک دیگر را تهدید کردند، بعید نیست فضا به این سمت برود که محمد بن سلمان برکنار شود. علاوه بر این یکی دیگر از مواردی که می‌تواند شرایط خاصی ایجاد کند آن است که بن سلمان به طور کامل محبوبیت جهانی خود را از دست بدهد و مانند قبل وجه لازم را نداشته باشد.»
این کارشناس مسائل خاورمیانه ادامه داد: «از طرف دیگر خالد بن سلمان می‌تواند مصالحه‌ای میان ترکیه و عربستان انجام دهد. زیرا او رابطه بسیار خوبی با اردوغان دارد و این می‌تواند بسیار مفید باشد. یعنی بتواند کاری کند که ترکیه خیلی ماجرای خاشقجی را پیگیری و اسناد و مدارکی که در اختیار دارد را منتشر نکند. اما قاعدتا ترکیه شروطی خواهد داشت بحث آزادی «محمد مرسی» در مصر و رفع حصار قطر را مطرح خواهد کرد. زیرا دو مقوله برای ترکیه خیلی اهمیت دارد و حتی برخی بر این باورند که به خاطر همین مسائل بوده که عربستان را به این وضعیت فعلی کشاندند.»
او در خصوص اینکه برخی بر این باورند که عربستان و بن سلمان ناخواسته وارد ماجرای قتل خاشقجی شده اند گفت: «برای پاسخ به این مسئله باید کمی صبر داشته باشیم. اگر عربستان سیاست‌های خود را تغییر دهد به سمت ایران و حزب الله گرایش پیدا و جنگ یمن را تمام کند، نشان می‌دهد که واقعا بن سلمان در این ماجرا ناخواسته درگیر شده و بازی خوده است. اما اگر تغییر سیاست نداد و به سکوت خود ادامه داد، مطمئن باشید که او در این ماجرا مستقیما و به خواست خود دخیل بوده. با اینحال اظهارات ترکی الدخیل مشاور ارشد بن سلمان حاکی از آ؛ن است که ولیعهد عربستان بازی خورده است، اما باز باید کمی زمان داد تا این ماجرا روشن‌تر شود.»
وی تاکید کرد: «واقعیت این است که به نظر می‌رسد ترامپ سعی دارد خیلی بیشتر از آنچه که تا امروز از بن سلمان سواستفاده کرده، نصیبش شود و الان دیگر صحبت ۱۰۰ میلیارد دلار نیست. بلکه موضوع کسری بودجه بسیار زیاد ایالات متحده است و ترامپ فکر می‌کند با تحت فشار قرار دادن بن سلمان می‌تواند تا حدود هزار میلیارد دلار از این کسری را با مسکوت کردن پول سعودی‌ها در ایالات متحده جبران کند. ضمن اینکه خیلی‌ها هم در این راه مشغول کمک به وی هستند و حتی الجزیره که سعی دارد نشان دهد قتل خاشقجی برایش اهمیت دارد، در راستای اهداف ترامپ حرکت می‌کند.»
موسوی در پاسخ به این سوال که چقدر این گمانه زنی‌ها مبنی بر اینکه ممکن است بن سلمان برای برداشتن تمرکز جامعه جهانی از روی خود دست به اقدامی علیه ایران در خلیج فارس بزند محتمل است، گفت: «بعید نیست که چنین اقدامی انجام دهد، اما اگر این کار را چند ماه پیش انجام می‌داد شاید نتیجه‌ای برایشان در بر داشت، اما الان شرایط داخلی و خارجی عربستان اصلا مساعد نیست و بن سلمان با مشکلات بسیاری در داخل کشور مواجه است و اقدام علیه ایران می‌تواند هزینه‌های بسیاری برای ان‌ها به بار بیاورد؛ لذا درست است که احتمال این فرضیه صفر نیست، اما بسیار کم است.»
ولیعهدی بن سلمان بستگی به آمریکا دارد
عماد آبشناس تحلیلگر مسائل عربستان به فرارو گفته است: «با توجه به اینکه بازیگر اصلی در عربستان، ایالات متحده آمریکا هستند و پادشاه و ولیعهد صرفا نمای بیرونی محسوب می‌شوند، آینده بن سلمان بستگی به تصمیمات امریکا دارد؛ لذا اینجا صحبت از آن است که بن سلمان تا کجا و چه میزان می‌تواند به کاخ سفید باج بدهد. به نظر من قتل خاشقجی بدون اینکه سازمان‌های اطلاعاتی و امنیتی امریکا اطلاع داشته باشند امکان پذیر نبود و مشاوران بن سلمان که رابطه بسیار خوبی با اسرائیل و آمریکا دارند، در جریان این ماجرا قرار داشتند؛ لذا من فکر می‌کنم که شاید آن‌ها به عمد محمد بن سلمان را وارد این بازی کردند تا آمریکا بتواند امتیازات بیشتری از عربستان دریافت کند.»
او تصریح کرد: «بنابراین باید دید که فشار‌های بین‌المللی روی ایالات متحده چقدر اثر دارد و آیا دولت این کشور، محمد بن سلمان را مانند دیگر هم پیمانان خود در منطقه حذف می‌کنند یا خیر. زیرا پیش‌تر هم ما دیده بودیم که ایالات متحده هم پیمانانی مانند صدام، حسنی مبارک و بن علی چه کار کرده اند و این اصلا بعید نیست که بن سلمان به سرنوشت این‌ها دچار شود. زیرا آمریکا نشان داده که ممکن است در عرض یک شبانه روز سیاست‌های خود را تغییر دهد و اگر به این نتیجه برسند که بن سلمان نمی‌تواند دیگر مانند قبل مفید باشد و زمینه ساز مشکلاتی برای ایالات متحده شده است، او را کنار خواهند گذاشت.»
وی ادامه داد: «البته یک احتمال دیگر هم وجود دارد و این است که ممکن است اتفاق اخیر باعث شود که بن سلمان نسبت به گذشته مطیع‌تر و به نوعی غلام حلقه به گوش آمریکا شود. در چنین شرایطی احتمال دارد که منافع امریکا اقتضا کند وی بر سر کار باقی بماند؛ لذا هر آنچه ممکن است بر سر بن سلمان بیاید در ماه‌های پیش رو بیشتر واضح خواهد شد. به نظر من ایالات متحده هم تا حدود زیادی در مواجه با واکنش‌ها به قتل خاشقجی غافلگیر شده است و انتظار این حجم از واکنش‌ها را نداشته است و اگر این روند ادامه پیدا کند بعید نیست با تمام سودی که ممکن است بن سلمان داشته باشد، اما او را کنار بزنند تا فرد دیگری را که نزدیک به خودشان است، به روی کار بیاید. ولی این مسئله را مداوم به او گوشزد کند که می‌تواند همین بلا را سر او هم بیاورد و اینگونه او را تحت سلطه خود بگیرد.»
آبشناس گفته است: «البته یک احتمال دیگری که وجود دارد این است که ممکن است اسرائیل و آمریکا برای اینکه محمد بن سلمان را از این مهلکه نجات دهند، عربستان را مجبور کنند که دست به یک سری اقدامات علیه ایران بزند تا رسانه‌ها از ماجرای خاشقجی منحرف شوند. زیرا مثلا دو روز پیش فاکس نیوز یک ادعایی را مطرح کرده بود مبنی بر اینکه ایران از طریق فرودگاه بین المللی بیروت، موشک‌هایی را در اختیار حزب الله قرار داده است. اما این ادعا اصلا منطقی نیست، زیرا راه بسیاری برای این کار وجود دارد و لزومی ندارد از طریق یک فرودگاه بین المللی انجام شود. اما به نظر من این در راستای زمینه سازی برای اقدام علیه ایران در لبنان یا سوریه است. اما بعید است که بخواهند مستقیم با ایران وارد درگیری شوند و نهایتا مثلا فرودگاه بیروت را می‌زنند یا علیه هم پیمانان ایران در سوریه اقدامی انجام می‌دهند.»
منبع: فرارو
