طرح جامع بهره‌وری و استراتژی اصلاح و ترمیم آب تدوین می‌شود

رویداد۲۴ سیدمحمدحسین شریعتمدار، رئیس مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق ایران در کنفرانس اقتصاد آب، ضمن تشریح دلایل و ریشه‌های اصلی بروز مشکلات آب در کشور، اصلاحات ارضی در دهه ۴۰ را آغازگر چالش‌های امروز کشور در حوزه کشاورزی و آب دانست.

وی افزود: افزایش قیمت نفت در دهه ۵۰ به تخصیص یارانه‌های بیشتر کمک کرد و در نیمه دوم دهه ۸۰ آثار فیزیکی این استراتژی به صورت خشک شدن تالاب‌ها و افت آب‌های زیرزمینی نمایان شد.

شریعتمدار، در مورد دو هدفی که با شروع اصلاحات ارضی دنبال می‌شد، گفت: نابودی فئودالیسم ارضی و توسعه کشاورزی دو هدفی بودند که در این استراتژی دنبال می‌شد. در این بین هدف اول محقق شد و هدف دوم ناموفق باقی ماند.

بر اساس اظهارت وی، در ادامه پس از بالا رفتن بهای نفت و اعطای یارانه‌های بیشتر به بخش کشاورزی در نیمه دوم دهه ۸۰ می‌بینیم که بخشی از تالاب‌ها خشک شدند و تعداد دشت‌های ممنوعه از ۲۲ در سال ۴۵ به ۳۵۵ مورد در سال ۹۴ و میزان روان آب‌های کشور به کمتر از ۵۰ میلیارد مترمکعب رسید.

به باور این فعال اقتصادی، یکی از ریشه‌های چالش کنونی آب در کشور مسئله اصلاحات ارضی است که پس از آن استراتژی توسعه ملی بر اساس ساخت زیربناها و اتکا بر منابع نفتی و همچنین توسعه کشاورزی با استفاده از چاه‌های عمیق و سدسازی‌ها رونق گرفت.

شریعتمدار ادامه داد: در آن سال‌ها مالکان اراضی جدید به دلیل اینکه تولید آب در قالب‌های جدید صرفه‌های بیشتری داشت، از ترمیم منابع آب موجود خودداری کردند؛ زیرا یارانه انرژی و نیز یارانه ارزی دریافت می‌کردند.

رئیس مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق ایران در ادامه به موضوع طرح فدک و مشکلاتی که با اجرایی شدن این طرح برای کشور به وجود می‌آمد، اشاره کرد.

وی یادآور شد: در سال ۹۰ این طرح از سوی دولت موردتوجه قرار گرفت. هرچند با مطالعات انجام شده متوجه شدیم عواقب ناشی از عملیاتی شدن این طرح می‌تواند برای کشور بسیار آسیب‌زا باشد. بنابراین جمعی از فعالان این حوزه با تلاش‌های بسیار و به همت اتاق ایران مانع از اجرای این طرح شدند.

این مقام مسئول در اتاق بازرگانی ایران افزود: در همان سال با ابتکار اتاق ایران قرار شد بر اساس قانون بهبود مستمر محیط کسب‌وکار این اتاق به موضوع کشاورزی و آب ورود کند و در این راستا مرکز ملی مطالعات راهبردی آب شکل گرفت.

شریعتمدار خاطرنشان کرد: در این راستا مرکز ملی مطالعات ۱۲۰ شاخص برای اقتصاد آب تعریف کرده که ظرفیت‌های قابل ملاحظه‌ای در آنها وجود دارد و تنها یکی از این شاخص‌ها موضوع قیمت آب است.

وی از شکل‌گیری «بنیاد شورورزی ایران» برای استفاده از منابع آب شور موجود در کشور نیز خبر داد و گفت: طرح جامع بهره‌وری آب کشور و تدوین استراتژی اصلاح و ترمیم آب با همکاری مجلس به عنوان برنامه‌های مهم در دستور کار قرار دارد