اعلام وضعیت اضطراری چه بر سر آمریکا می آورد؟

رویداد۲۴ نانسی پلوسی و چاک شومر تهدید کرده‌اند ترامپ را به دادگاه می‌کشند. اما به نظر می‌رسد ترامپ بازهم کار خودش را بکند.

اما مساله اصلی اینجا نیست. شاید اگر بدانید نیکسون با اعلام وضعیت اضطراری نیرو‌های ورزیده گارد ملی را مجبور کرد نامه‌های عاشقانه مردم را در خانه‌ها برسانند اقدام ترامپ را عجیب ندانید.

اعلام وضعیت اضطراری در آمریکا مساله عجیبی نیست همانطور که ۴۰ سال است روسای جمهور آمریکا وضعیت اضطراری در مورد ایران را تمدید می‌کنند و آب از آب تکان نمی‌خورد.

اما مخالفان می‌گویند این اقدام ترامپ، سنتی را در سیاست آمریکا بنا می‌نهد که به این سادگی‌ها منسوخ نمی‌شود. شاید به همین دلیل است که سیاستمداران کهنه کار دموکرات و حتی جمهوری‌خواه می‌خواهند گربه را دم حجله بکشند.

اما ماجرای وضعیت اضطراری در تاریخ آمریکا چیست و چرا حرکت ترامپ استثنایی است؟
به گزارش واشینگتن فری‌بیکن، دونالد ترامپ جمعه صبح در "رز گاردن" کاخ سفید اعلام کرد: «ما از تجاوز به کشورمان صحبت می‌کنیم، مواد مخدر، قاچاقچیان انسان، انواع جرایم و باند‌های خلافکار. تا به دفتر کارم برسم نسخه نهایی را امضا می‌کنم و وضعیت اضطراری ملی خواهیم داشت.»

بعد از تعطیلی ۳۵ روزه دولت آمریکا، ترامپ علی رغم میل باطنی طرح کنگره را امضا کرد و مانع ادامه تعطیلی دولت شد. طبق این طرح، کنگره ۴/ ۱ میلیارد دلار برای ساخت دیوار مرزی اختصاص داد. این بودجه از ۷/ ۵ میلیارد دلاری که ترامپ خواسته بود بسیار فاصله دارد.

اما اعلام وضعیت اضطراری، این قدرت را به ترامپ می‌دهد که ۶/ ۳ میلیارد از بودجه پروژه‌های دفاعی را صرف ساخت دیوار مرزی کند.

کاخ سفید همچنین انتظار دارد ۶۰۱ میلیون دلار از محل صندوق دریافت جرایم که در اختیار وزارت خزانه داری است کسب کند و ۵/ ۲ میلیارد از وزرات دفاع از محل بودجه فعالیت نیرو‌های "کانتردراگ" (نیرو‌های امنیت ایالتی) دریافت کند.

این مبالغ علاوه بر پولی است که ترامپ پیشتر توانسته از کنگره بگیرد. پس در حال حاضر او بیش از ۸ میلیارد دلار پول دارد که خرج دیوار محبوبش کند.

اعلام وضعیت اضطراری ملی از طرف ترامپ انتقاد هر دو طیف چپ و راست را به همراه داشته است.

نانسی پلوسی، رییس مجلس نمایندگان به دموکرات‌های مجلس پیشنهاد کرد از طریق شکایت حقوقی جلوی اجرای طرح گرفته شود یا برای جلوگیری از این کار یک "قطعنامه مشترک" ارایه شود. (در قوانین آمریکا این مساله پیش‌بینی شده است)

بسیاری از جمهوری خواهان مانند سناتور لیندزی گراهام به وضعیت اضطراریِ چند هفته‌ای رضایت داده‌اند، اما برخی دیگر گفته‌اند حیثیت کنگره را بر می‌گردانند.

سناتور مارکو روبیو یکی از جمهوری خواهان است که اعتقاد دارد این اقدام ترامپ مشکلات حقوقی زیادی به وجود می‌آورد.

او می‌گوید: اعلام وضعیت اضطراری با سوالات مهم و پیچیده‌ای همراه است: چه چیزی به رییس جمهور یا کنگره قدرت می‌دهد چنین وضعیتی اعلام کند؟ چه چیزی آن را قانونی می‌کند؟ و اصلا مگر یک رییس جمهور چقدر باید قدرتمند باشد؟

در هفته‌های پیش رو بیشتر با چنین پرسش‌هایی مواجه می‌شویم!

وضعیتی اضطراری چه اختیاراتی به رییس جمهور آمریکا می‌دهد؟
از لحاظ تاریخی اختیارات ویژه رییس جمهوری در وضعیت اضطراری به قدمت اولین دولت جهموری خواهان است.

آمریکا این قانون را از یک قانون در جمهوری رومی اقتباس کرده است. قانونی که این امکان را فراهم می‌کرد که در مواقع بحران یک دیکتاتور منصوب شود و قدرت یک پادشاه را به دست آورد تا بتواند در زمان محدود با مشکلات ویژه قاطعانه برخورد کند. به اعتقاد رومی‌ها دموکراسی و آزادی همیشه هم جوابگو نیست.

مسئولیت دولت همیشه به گرفتن مالیات و ارائه خدمات محدود نمی‌شود. گاهی حوادث طبیعی مثل سیل و زلزله یا جنگ، بلایای غیر قابل پیش بینی ملی به وجود می‌آورد. این رویداد‌ها اوضاع عادی را به شیوه‌ای خطرناک و غیر قابل پیش‌بینی به هم می‌ریزد و ممکن است نیازمند واکنش‌هایی باشد که در قانون پیش بینی نشده است.

این وضعیت‌ها اضطرار است و یک "قدرت اضطراری" لازم دارد. این قدرت‌ها معمولا گسترده و با تعاریف مبهم است. در چنین شرایطی است که یک شخصیت اجرایی این قدرت را کسب می‌کند که به نام " منافع ملی" فراتر از قانون عمل کند.

نگرانی اصلی مخالفان چیست؟
هرچند اعلام وضعیت اضطراری، مساله‌ای عادی در آمریکا حساب می‌شود، اما اقدام اخیر ترامپ بسیاری از مقامات از جمله هم حزبی‌های خود او را هم نگران کرده است. سه دلیل برای این نگرانی وجود دارد:

ممکن است این اقدام استفاده غیر قانونی از قدرت نظامی باشد.

ممکن است فرصتی به رییس جمهور بدهد تا کنگره را به صورت غیر قانونی دور بزند

و در آخر این اقدام ترامپ می‌تواند به روسای جمهور بعدی این اجازه را بدهد که از صلاحیت‌های پیش بینی شده در وضعیت اضطراری برای پیشبرد اهداف غیر اضطراری خود استفاده کنند.

ایلیا سامین، حقوقدان اعلام شرایط اضطراری را تنها زمانی قانونی می‌داند که " نیاز برای استفاده از نیرو‌های نظامی باشد" و ساختن دیوار برای ترامپ شامل این بند قانونی نمی‌شود.

پروفوسور بروس آکرمن، پا را از این هم فراتر می‌گذارد و می‌گوید نیرو‌های نظامی حق ندارند قوانین غیر نظامی را اجرا کنند مگر اینکه مستقیما اجازه کنگره را داشته باشند.

البته از لحاظ تاریخی، سنت کاخ سفید چنین مواردی را تایید نمی‌کند؛ بوش و اوباما هم از نیرو‌های نظامی برای مقاصد غیر نظامی استفاده کرده‌اند.

الیزابت گیتین، پژوهشگر می‌گوید صلاحیت‌های وضعیت اضطراری برای دور زدن کنگره نیست؛ و تنها وقتی این وضعیت به رییس جمهور قدرت می‌دهد که تایید کنگره را داشته باشد. به اعتقاد او اعلام شرایط اضطراری بدون اجازه کنگره به عنوان قدرت بالقوه رییس جمهور در موارد حساس که نیاز به اقدام فوری است به قوت خود پابرجاست.