مجمع تشخیص شأن داوری دارد، نه شان قانونگذاری
رویداد۲۴ از یک سو شورای نگهبان و از سوی دیگر مجمع تشخیص مصلحت نظام، نهادهایی که مدعی نظارت بر مصوبات مجلس هستند و همین موضوع با عث شده است تا صدای اعتراض نمایندگان بلند شود. این موارد وقتی با چاشنی حواشی مجلس همراه میشود این سوال را در ذهن تداعی میکند که آیا هنوز مجلس در راس امور است؟ برخی معتقدند مجلس از جایگاه و پایگاه اصلی خود فاصله گرفته است.
بهروز نعمتی رفتارهای مصلحت اندیشانه نمایندگان را انکار نکرد و گفت: اگر توصیههای رهبری که در جمع اعضای خبرگان مطرح شد به کار بسته میشد وضعیتمان به اینجا نمیرسید.
آنچه در ادامه میخوانید بخشی از گفتو گوی یک ساعته با بهروز نعمتی، نماینده تهران و سخنگو هیات رئیسه مجلس است:
چقدر هنوز مجلس را در راس امور میدانید؟
من فکر میکنم مجلس همچنان در راس امور است و اقدامات مجلس در عرصه قانونگذاری از اقداماتی است که حتما در کشور تاثیرگذار است و می تواند بخشی از مشکلات را حل کند. اینکه گفته میشود مجلس در راس امور نیست مربوط میشود به برخی اتفاقات است که در اثر آنها ممکن است شان مجلس خدشه دار شود. مخصوصا در موضوع پالرمو و سیافتی این موضوعات مطرح می شود؛ که در این موارد هم مجلس به وظیفه خود عمل کرده است و با وجود همه فشارها و شانتاژهایی که شد این لوایح را تصویب کرد که اگر در راس امور نبود قطعا این اتفاق رخ نمیداد.
این جایگاهی هم که در موضوع مجمع تشخیص مصلحت نظام وجود دارد باز بحث قانون است که مطرح میشود اما نکتهای که قابل توجه است این است که مجمع فقط حق داوری دارد و نه قانونگذاری. بنابراین در زمینه اختلافات میان شورای نگهبان و مجلس تنها میتواند یا نظر مجلس یا شورای نگهبان را بپذیرد و این موضوع چیزی را از شان مجلس کم نمیکند.
بحث بر سر این است که وقتی قانونی در مجلس به تصویب میرسد بخشی از آن در شورای نگهبان و بخش دیگری در مجمع تشخیص مصلحت نظام رد میشود و عملا دیگر چیزی باقی نمیماند؟
بر اساس اصل ۹۴ و ۹۵ قانون اساسی، پروسه قانونگذاری اینگونه است که ابتدا قانون به عنوان طرح یا لایحه در مجلس مطرح میشود و پس از بررسی، این مصوبات از سوی مجلس به شورای نگهبان ارسال میشود تا اگر خلاف شرع یا قانون اساسی است ایرادات مشخص شود. لذا این سیکل قانونگذاری است و هرکسی وظایف خود را انجام میدهد و به معنای آن نیست که از شان مجلس کم شود. درباره مجمع هم باید بگویم شان مجمع شان داوری است و شان قانون گذاری ندارد.
بحث دیگری که باعث میشود این نشائبه مطرح شود که مجلس آن شان اولیه را ندارد خود نمایندگان است که به نظر میرسد دچار مصلحتاندیشی شدهاند یعنی از نطق گرفته تا بحث قانون گذاری یک نگاهشان به انتخابات و تائید صلاحیتشان در شورای نگهبان است.
ببینید این موضوعی که شما میگویید را رد نمیکنم اما این موضوع باعث نمیشود که افراد صاحب نظر نظراتشان را مطرح نکنند. من فکر نمیکنم مجالس قبلی اینگونه نبوده باشد. من در این دو دورهای که نماینده بودم جلسات استیضاح مختلفی برگزار شده است در طول این مدت تا به امروز یکبار هم نشده است که به من توصیهای بشود. اینکه به دیگران شده است را من خبر ندارم اما به من توصیه ای نشده است.
اینکه میتوانست افراد توانمندتری از من نوعی در مجلس حضور داشته باشد بله میتوانست اما بنا به دلایلی نشده است که بخشی از این دلایل میتواند سیاسی باشد که من با حرف شما موافق هستم. چراکه برخی از آیتمهای سیاسی موجب شده باشد برخی افراد نتوانند به مجلس بیانید. اما این هم هست که من نعمتی ممکن است کاری انجام داده باشد که به مصلحت نباشد این فرد در این جایگاه قرار گیرد. آنچه مسلم است اینکه در زمینه سیاسی من با حرف شما موافقم. به نظرم بعد از چهل سال باید نگاهها بازتر شود. من بیانات را در جمع خبرگان را چندین بار گوش کردم به اعتقاد من اگر این بحثهای مقام معظم رهبری در دستور کار مسوولین کشور، ائمه جمعه و دوستان موافق و مخالف وضعیت موجود قرار بگیرد به نظرم خیلی از موضوعات قابل حل است اما شما دیدید بعد از بیانات ایشان باز حضراتی بودند که در آن جلسه هم حضور داشتند اما در نهایت بعد از آنکه از آن جلسه بیرون رفتند حرفهای خود را مطرح کردند. به نظرم این موضوعات را باید با نگاه دیگری نگریست.