دانش‌آموزان، دیگر می‌توانند کتاب سر جلسه امتحان ببرند
رویداد۲۴ سید محسن حسینی مقدم (مدیرکل دفتر فنی و حرفه‌ای وزارت آموزش و پرورش) با اشاره به طرح آموزش شایستگی‌های مهارتی گفت: در کل یکی از برنامه‌های وزارت آموزش و پرورش ارائه یک مهارت به دانش آموزان متوسطه نظری است، یعنی دانش آموزانی که رشتههای تجربی، ریاضی و انسانی می‌خوانند، بتوانند در کنار دیگر درس‌هایشان یک مهارت را هم یاد بگیرند.
وی ادامه داد: جلسات متعددی گذاشته شده که یک دوره مهارتی بین ۱۸۰ تا ۲۴۰ ساعته برای این بچه‌ها برقرار شود، ولی اجرایی شدن این طرح منابع مالی و اعتباری می‌خواهد و همینطور زمان لازم برای دانش آموزان که هنوز مشخص نشده در ایام فوق برنامه، بین ساعات درسی مصوب یا بین برنامه‌های درسی باشد. این بحث‌ها مواردی بوده که باعث شده در طول سه، چهار سال گذشته ما نتوانیم به نتیجه برسیم.
حسینی اضافه کرد: ممکن است بعضی از استان‌ها یا بعضی از مناطق با توجه به توانایی‌هایی که خودشان دارند، این کار را انجام داده باشند، ولی اینکه بگوییم این طرح به طور قطعی از طرف وزارت آموزش و پرورش تایید شده، اینطور نیست.
مدیرکل دفتر فنی و حرفه‌ای وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه سیاست اصلی ما بحث ارتقای کیفیت آموزشی است، گفت: باتوجه به اینکه نظام آموزشی در آموزشگاه فنی حرفه‌ای مبتنی بر شایستگی شده و با تغییرات محتوایی که در نظام جدید از سال ۹۵ در هنرستان‌ها رخ داد، کتاب‌های درسی و نوع آموزش در فنی و حرفه‌ای هم تغییر پیدا کرده و بر آن اساس نوع ارزشیابی متغیر شده است. در حال حاضر دیگر از دانش آموزان فنی و حرفه‌ای آزمون قلم و کاغذی نمی‌گیریم، حتی برای آنها کتابی طراحی کردیم به نام «همراه هنرجو»، یعنی اگر دانش آموز بخواهد درسی را امتحان بدهد، راحت می‌تواند آن کتاب را سر جلسه آزمون ببرد.
وی در پاسخ به این سوال که یعنی دانش آموز با کتاب سر جلسه امتحان می‌رود و کسی با او کاری ندارد؟ گفت: بله، همینطور است و کسی کاری ندارد. ما به معلمان و همکاران هنرآموزمان گفتیم که در این حوزه بحث حافظه محوری مطرح نیست. یعنی اگر دانش آموز می‌خواهد فرمولی را حساب کند، کتاب را باز می‌کند، فرمول را می‌بیند و اعدادی که در سوال هست را در این فرمول قرار می دهد تا جواب را به دست بیاورد، اینطور دیگر لازم نیست دانش آموز فرمول حفظ کند.
حسینی افزود: به عنوان مثال اگر دانش آموز بخواهد قانون اُهم را تعریف کند، می‌تواند از روی کتاب آن را حفظ کند و روز امتحان روی کاغذ بنویسد، ولی احتمالا شش ماه بعد آنچه که حفظ کرده فراموش می‌کند. ما با این روش جدید گفتیم این قانون در کتاب نوشته شده و اگر خواستید از این قانون استفاده کنید، کتاب را باز کنید و بنویسید، یعنی نظام ارزشیابی ما از حافظه محوری به سمت ارزشیابی مبتنی بر شایستگی می رود.
مدیرکل دفتر فنی و حرفه‌ای آموزش و پرورش در پاسخ به این سوال که آیا ارزشیابی مبتنی بر شایستگی در حال حاضر در مدارس فنی حرفه‌ای اجرا می‌شود؟ گفت: بله، امسال این طرح در پایه دوازدهم استقرار پیدا کرد و ما بررسی کردیم که ببینیم این نظام چقدر جا افتاده و اجرایی می‌شود. در بررسی‌هایمان دیدیم که ضرورت دارد معلمان آموزش‌های لازم برای این سیستم را ببینند. خیلی از آنها خودشان را با این سیستم وفق دادند، ولی هنوز برخی نظام قدیم را اجرایی می‌کنند.
حسینی ادامه داد: ما امسال برای ارتقای کیفیت آموزشی، آموزشِ هنرآموزان و سرگروهایمان در استان‌ها را در اولویت کاری قرار دادیم و به آنها می‌گوییم، این کتاب «همراه هنرجو» تهیه شده و به دانش آموز هم داده شده تا سر جلسه آن را همراه خود داشته باشد، ولی ممکن است منِ حسینی مقدم به عنوان معلم بگویم مگر می‌شود، دانش آموز سر جلسه امتحان کتاب ببرد؟ پس نمی‌گذارم این اتفاق بیافتد. درحالی که نظام آموزشی جدید می‌گوید، باید این اتفاق عملی شود و مولف این کتاب را نوشته تا دانش آموز همراه خود داشته باشد.
مدیرکل دفتر فنی و حرفه‌ای آموزش و پرورش با اشاره به اینکه این مساله را به همکاران‌مان آموزش می‌دهیم تا ارزشیابی نظام جدید آموزشی بر این منوال باشد، گفت: البته این گونه ارزشیابی جزء راهکارهای سند تحول است و شاید لازم باشد برای دوره‌های تحصیلی دیگر هم کم کم اجرایی شود. به هر حال هر تغییری با مقاومت روبروست، اما ما با این بحث کیفیت بخشی، مسئله آموزش را به جایی می‌رسانیم که در سال‌های آینده دانش آموزی که از فنی و حرفه‌ای فارغ التحصیل می‌شود، به معنای واقعی کلمه صلاحیت ورود به بازار کار را داشته باشد.
وی با بیان اینکه درحال حاضر یکی از ایراداتی که به ما می‌گیرند، این است که دانش‌آموزان و فارغ التحصیلانمان صرفا به صورت حفظی آموزش دیدند و این توانایی را ندارند که وارد بازار کار شوند، گفت: به عنوان مثال دانش آموز رشته مکانیک خودرو باید توانایی انجام تعویض روغن ماشین را داشته باشد و اینکه به طور تئوری بگوید درب کاپوت را باز می‌کنیم، درپوش موتور را باز کرده و... درست نیست، دانش آموز باید کنار خودرو بایستد و روغن را عوض کند، معلم هم نظارت کند و مثلا بگوید تعویض روغن را درست انجام دادید و این نمره برای شما لحاظ می شود.
حسینی گفت: در نظام جدید ارزشیابی تاکید شده که نظام زیست محیطی باید حتما لحاظ شود، یعنی اگر دانش آموز همه کارهایش را خوب انجام دهد، ولی روغن روی زمین بریزد، یک نمره منفی می‌گیرد، اگر نکات ایمنی کارش را رعایت نکند، باز هم نمره منفی می‌گیرد یا اگر حتی کار را خوب بلد باشد، ولی ارتباط گرفتن و کار تیمی را یاد نگرفته باشد، باز هم نمره کامل نخواهد گرفت.
مدیرکل دفتر فنی و حرفه‌ای آموزش و پرورش در پایان اظهار داشت: این موارد اصطلاحا تبدیل شده به شایستگی‌های غیرفنی که در طرح جدید همه این فاکتورها را در نظر گرفتیم تا اگر دانش آموزی بعد از از فارغ التحصیلی بخواهد وارد بازار کار شود، شایستگی حضور در این عرصه را داشته باشد و با مشکلی مواجه نشود.
