دولت برای ساماندهی یارانه‌های پنهان اراده جدی ندارد/ ضرورت انجام همه‌پرسی درباره یارانه‌ها

رویداد۲۴ یارانه پنهان، یارانه‌ای است که دولت برای کاهش قیمت کالا‌ها و خدمات، اعم از سوخت، آب، برق، مواد خوراکی، سیستم حمل و نقل و ... پرداخت می‌کند.

چندی پیش سازمان برنامه و بودجه در گزارشی ارقام یارانه پرداختی در کشور شامل آشکار و پنهان را محاسبه و اعلام کرده است. طبق این گزارش رقم کل یارانه‌های آشکار و نهان سالانه به ۹۰۰ هزار میلیارد تومان می‌رسد. از این رقم حدود ۶۰۰ هزار میلیارد تومان به حوزه انرژی و نفت و مشتقات آن اختصاص دارد که ۲۱۵ هزار میلیارد تومان آن متعلق به بنزین است.

طبق برآورد‌های انجام‌شده در سال ۹۸ نیز مجموع یارانه آشکار و پنهان ۸۹۰ هزار میلیارد تومان خواهد بود. این رقم معادل ۱۰.۹ میلیون تومان یارانه اعطایی به ازای هر فرد و تقریباً ۲.۲ برابر بودجه سالانه کشور است. این در حالی است که با وجود این رقم کلان که سالانه در کشور پرداخت می‌شود و سهم هر ایرانی به ۱۱ میلیون تومان می‌رسد، ولی هدفمند نبودن آن باعث شده تا بخش عمده‌ای از آن سهم پردرآمد‌هایی شود که در اهداف تعیین شده برای دریافت یارانه هیچ جایگاهی ندارند، به گونه‌ای که از میان ۲۴۹ هزار میلیارد تومان یارانه پنهان مستقیم، ۱۵.۸ هزار میلیارد تومان به سه دهک کم درآمد می‌رسد و رقم ۱۲۱ هزار میلیارد تومان سهم سه دهک پردرآمد می‌شود.

اسدالله قره‌خانی سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در این خصوص گفت: یکی از معضلات بزرگ کشور که تعادل اقتصادی را بر هم زده مربوط به یارانه‌های پنهان است. ما در بحث یارانه‌ها فقط ۴۵ هزار تومان را دیده و سایر موارد را نمی‌بینیم در حالی که در نظام اقتصادی که بر اساس فرمول‌های عینی اقتصادی ارائه می‌شود، تمام تلاش‌ها بر این است که یارانه‌ها به حداقل برسند.

وی گفت: در برخی از موارد باید به برخی از اقشار یارانه داده و کمکشان کنیم، مردم نمی‌توانند درآمدشان را با هزینه‌های زندگی‌شان تنظیم کنند.

نماینده مردم علی‌آباد کتول در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: ما باید یارانه‌های پنهان را استخراج کنیم که هر فردی در طول سال چه میزان یارانه دریافت می‌کند و از طرفی چه کسانی یارانه‌ها را دریافت می‌کنند و اینکه سهم افراد در دریافت یارانه‌ها برابر است یا نه؟ پس از اینکه این موارد بررسی شد می‌توان با برگزاری یک همه‌پرسی نظر مردم را در این‌باره که آیا قیمت‌ها واقعی شوند و یارانه‌های پنهان به خودشان پرداخت شود و یا اینکه دولت به نیابت از مردم مثل روال قبل یارانه‌ها را پرداخت کند، نظرسنجی کنیم.

قره‌خانی ادامه داد: ما می‌توانیم کارت‌های اعتباری برای هزینه در بخش‌های انرژی، بهداشت و درمان، تهیه اقلام اساسی به مردم ارائه دهیم و چنانچه سرانه مصرف‌شان به میزان سقف تعیین شده نرسیده باشد می‌توان مابه‌التفاوت آن را یا به صورت تهاتر و یا به صورت نقدی پرداخت کنیم.

وی با تاکید بر اینکه اراده جدی برای ساماندهی یارانه‌های پنهان وجود ندارد و دولت زمان را برای ورود به این موضوع مناسب نمی‌داند، افزود: ما جامعه و فشار‌هایی که بر خانوار‌ها به لحاظ اقتصادی وارد می‌شود را می‌بینیم، چنانچه بتوانیم کارت‌هایی ارائه دهیم که مردم امورات زندگی خود را بگذرانند و قدرت خریدشان افزایش پیدا کند تا حدودی امید به زندگی آن‌ها تزریق می‌شود.