جنگ خاموشِ تحریم دارو؛ موضوع یک نمایشگاه عکاسی

رویداد۲۴ این مجموعه شامل ۱۸ فریم عکس سیاه و سفید است که در نمایشگاه محیطی خانه هنرمندان با شعار به امید روزی که تحریم‌ها در جهان برای هر کشوری متوقف شود به نمایش درآمده است. عکس‌ها تصاویری از کودکان، زنان و مردانی است که با چشمانی پرسشگر لنز دوربین حسینی را دریچه‌ای برای گفتگو با جهان انتخاب کردند تا از رنج هایشان بگویند.

دغدغه تهیه دارو‌های نایاب و گران قیمت بیماران و همراهان مستأصل را به مراکز متفاوت درمانی دولتی یا خصوصی می‌کشاند و قحطی دارو فشاری به مراتب بیشتر از خود بیماری به بیماران و خانواده‌هایشان وارد می‌کند.

موضوع شکل‌گیری مجموعه عکس جنگ خاموش به بیماری پدر عکاس برمی گردد به نحوی که حسینی در بخشی از بیانیه خود به آن اشاره می‌کند: «درمان پدر در حالی آغاز شد که با تغییرات اجتماعی و اقتصادی ناشی از تحریم‌های اعمال شده علیه ایران مواجه بودیم. بیماری پدر از یک سو و شرایط بد سیاسی اجتماعی ناشی از تحریم‌ها از سوی دیگر خانواده ما را با بحران عظیمی مواجه کرده بود. همزمان با تلنبار شدن کاغذ پاره‌ها در سازمان ملل و نهاد‌های بین‌المللی، بخشی از خانه نیز از حجم کاغذ پاره‌هایی که نام دارو‌های نایابی بر آن‌ها نوشته بود، پُر می‌شد.»

سید مهدی حسینی در تشریح ایده این نمایشگاه گفت: دقیقاً در نوروز زمانی که با مشکلات تهیه دارو برای پدرم روبرو بودم، باراک اوباما، رئیس جمهور پیشین آمریکا از قاب تلویزیون، پیام تبریک سال نور را برای ایرانیان ارسال کرد و ما برای تهیه دارو‌هایی که به دلیل تحریم‌های وی بر ایران کمیاب شده بود، در فشار قرار داشتیم. آنقدر این تحریم‌ها پیچیده بود که در آن فشار به این باور رسیم که ما در یک شرایط کاملاً جنگی به سر می‌بریم و به همین دلیل مجموعه عکس جنگ خاموش را با ایده عکاسی از بیماران در معرض کمبود دارو آغاز کردم.

وی با اشاره به نام جنگ خاموش برای این مجموعه عکس گفت: جنگ خانه را ویران می‌کند همانطور که تحریم دارو‌ها خانه و خانواده را با یکدیگر ویران می‌کند و ما کاملا در شرایط جنگی به سر می‌بریم که هموطنان ما بر اثر اصابت گلوله از بین نمی‌روند؛ بلکه بیمارانی هستند که به دلیل کمبود دارو و گرانی جان خود را از دست می‌دهند.

این عکاس جوان اظهار داشت: عکاسان مستند اجتماعی معمولاً موضوعاتی را در بیرون از خود انتخاب می‌کنند، من خود و خانواده ام را بستری برای این مجموعه تعریف و به یک عبارت از خود شروع کردم؛ چون معمولاً افراد در مصیبت‌ها تمایل به انتشار عکس هایشان ندارند به نحوی همین درد مشترک با دیگر سوژه‌ها و افراد حاضر در این مجموعه فضایی ایجاد کرد که بتوانم ارتباط عاطفی با سوژه هایم برقرار کنم.

 

حسینی گفت: این مجموعه تولید شد که از درد جمعی خبر دهد تا به این باور برسیم که این درد فارغ از زمان و مکان و جغرافیا همه ما را تهدید می‌کند. این به نحوی نیست که افرادی که امروز سلامت هستند از آن در امان باشند، زیرا کسی از فردای خود خبر ندارد و امکان دارد کمبود دارو مشکلات آن گریبان تک تک ما بگیرد.

وی با گلایه از عدم حمایت مسئولان و فعالان این حوزه گفت: کمترین حمایتی از طرف نهاد‌های تخصصی عکاسی همچنین نهاد‌های مرتبط با بهداشت و درمان ندیدم. با توجه به اینکه وزارتخانه‌های متعددی با این موضوع در ارتباط بودند، در نهایت برای چاپ کتاب مجبور شدم وام بگیرم در حالی که بودجه‌های بسیاری در کشور هزینه تولید برنامه‌های سطحی و کلیشه‌ای می‌شود که نمی‌تواند در جامعه تاثیرگذار باشد.

توجه بخش‌های فرهنگی و اجتماعی روی سلبریتی‌هایی و افراد مشهوری است که قدرت روایت قصه‌های طبقه‌ای را که از آن بی خبر هستند ندارند و زمانی که من به عنوان یک هنرمند احساس تکلیف کردم تا صدای این بخش از جامعه را به گوش دیگران رسانم گویی هیچ نهادی برای حمایت وجود ندارد.

حسینی با اشاره به هزینه‌های بالای چاپ آثار خود گفت: با توجه به افزایش هزینه‌های چاپ و کاغذ در حال حاضر امکان چاپ جلد دوم کتاب را ندارم، عدم حمایت مجموعه‌های داخل کشور ایده‌ای را به ذهنم آورد که برای این عکس‌ها یک سایت طراحی و از دیگر کشور‌های تحت تحریم دعوت کنم تا در این سایت دغدغه‌ها و مشکلات خود را با یکدیگر به اشتراک بگذارند.

عکاس مجموعه جنگ خاموش با اشاره به انتخاب استایل سیاه و سفید در عکس‌ها گفت: باور غلطی وجود دارد که عکس‌های سیاه و سفید سیاه نمایی است در حالی که قصد من از سیاه و سفید کردن عکس‌ها تاکید مخاطب برای موضوعی است که خود سیاه است و قرار نیست چیزی غیر از آنچه وجود دارد گفته شود.

وی با تاکید بر تعهد عکاس مستند گفت: عکاس مستند اجتماعی باید نسبت به جامعه خود حساس باشد و بتواند به عنوان یک جامعه شناس مسائل پیرامون خود را با عکس‌های خود تحلیل کند و من با چنین باوری تلاش کردم که از سیاست به دو دلیل دوری کنم دلیل اول عدم دانش سیاسی خود و دلیل دیگر این است که باید نسبت به پدیده‌های اجتماعی جامعه بی طرف باشم تا بتوانم یک قضاوت منصفانه را ارائه کنم.

کپی کاری و روزمرگی هنرمندان از دیگر آسیب‌هایی است که سبب شده عکاسان به دنبال کار‌های عمیق نباشد و سطحی و گذرا دنبال شهرت‌های زودگذر هستند، در صورتی که دغدغه‌های مردم نیازمند وقت و حوصله زیاد عکاس است. تحریم‌های دارویی ایران در دوره‌ای که هر یک روزش برای بیمار و خانواده‌اش به مثابه یک قرن می‌گذشت، جنگی خاموش و به دور از هیاهو و جنجال رسانه‌ای بود که بیماران و خانواده‌های آنان را مظلومانه قربانی دلالان تحریم‌ها کرده بود.

وی با انتقاد از بی توجهی هنرمندان به موضوعات اجتماعی و دغدغه‌های اکنون جامعه ایران گفت: بسیاری هنرمندان آلوده هنر سفارشی شدند و از طرفی مسابقات بستری فراهم کرده تا عکاسان بیشتر به دنبال شهرت‌های کاذب باشند تا با برنده شدن و کسب جوایز در این مسابقات فالوور‌های خود را در صفحات شبکه‌های مجازی شان افزایش دهند در حالی که پرداختن به موضوعات اجتماعی نیازمند مطالعه عمیق و پژوهش است.

مجموعه حاضر سعی دارد نه تنها زندگی این بیماران و درد‌ها و رنج‌های نهانشان را به تصویر بکشد، بلکه به جریان‌های اجتماعی آن روز‌های ایران نیز بپردازد. معضلات اجتماعی که تنها یکی از جنگ‌های خاموش جامعه ما در ۱۰ سال گذشته است. مجموعه عکس جنگ خاموش در قالب نمایشگاه روز جمعه گذشته (اول شهریور) در خانه هنرمدان برگزار شد و تا ۳۰ شهریور برپا است.