افزایش ۲۰۰ میلیون یورویی بودجه سپاه؛ تصمیم کارشناسی یا اقدامی احساسی؟
رویداد۲۴ دو روز بعد از ترور و شهادت سردار قاسم سلیمانی توسط حمله پهپادی آمریکا در بغداد، طرحی سه فوریتی با عنوان مقابله با آمریکا و انتقام سخت در پارلمان ایران تصویب شد. تنها جزییاتی که از این طرح سه فوریتی مشخص شد این بود که پنتاگون نیز به لیست سازمانهای تروریستی ایران اضافه شده است. پیش از آن سنتکام در این لیست قرار گرفته بود و آن طرح سه فوریتی قبلی که فروردین امسال تصویب شد هم تا به امروز مشخص نشد.
اگر در فروردین امسال نتیجه طرح دو فوریتی، اضافه شدن سنتکام به لیست سازمانهای تروریستی ایران بود، در دیماه اتفاقی دیگری افتاد و اضافه شدن پنتاگون به لیست تروریستها، باعث اضافه شدن ۲۰۰ میلیون به بودجه سپاه بود.
علی لاریجانی در توضیح این اقدام گفت: «برای حمایت از نیروی قدس سپاه پاسداران که مسئولیت مقاومت در سطح منطقه را برعهده دارد ۲۰۰ میلیون یورو تعلق گرفته و بودجه آن افزایش مییابد.» و به همین سرعت رقمی بسیار بزرگ از صندوق توسعه ملی به سپاه اختصاص داده شد.
بیشتر بخوانید: طرح مجلس برای تقویت سپاه چقدر کارائی دارد؟
فروردین امسال وقتی آمریکا سپاه را در زمره تروریستها اعلام کرد، نمایندگان لباس سپاه بر تن کردند و به جز دو تن از نمایندگان که معتقد بودند برای مقابله با آمریکا نمیتوان احساسی عمل کرد، بقیه متفق القول بودند.
همان زمان هیجان آنقدر بالا بود که برخی نمایندگان گفتند کل ارتش آمریکا به عنوان یک نیروی تروریستی شناخته شود. این اصرار حتی صدای نماینده اصولگرایی مثل احمد امیرآبادی فراهانی را هم درآورد: «برخی از همکاران انتقاد داشتند که چرا کل ارتش آمریکا در این طرح بهعنوان تروریست اعلام نشده است و نظر ما این بود که آنچه در این طرح برای تروریستی خواندن سنتکام آمده بهدلیل این است که فرمانده سنتکام با رأی مجلس سنا منصوب میشود و این اهمیت موضوع را نشان میدهد. ما در این طرح نخواستیم شعار بدهیم و موضوعات عملی را گنجاندیم.»
اگر طرح هیجانی فروردینماه نتیجهای در پی داشت، طرح هیجانیتر دیماه نیز نتیجه خواهد داد. معمولا در تخصیص اعتبار، ابتدا از هر نهاد برنامه میخواهند و سپس بر اساس برنامه ارائه شده، بودجه بررسی میشود. اینکه گمان کنیم تنها دو روز پس از شهادت سردار سلیمانی، چگونگی هزینهکرد این بودجه بررسی شده، تقریبا بسیار دور از ذهن است، از این جهت به نظر میرسد کسانی که این طرح را تصویب کردند فرصت زمانی لازم برای بررسی این موضوع (دو روز پس از شهادت سردار سلیمانی) نداشتهاند که ۲۰۰ میلیون یورو چرا و در چه مواردی باید هزینه شود که امنیت کشور تقویت شود. حتی معلوم نشد این رقم با چه محاسبه کارشناسی در نظر گرفته شده است. چرا مثلا ۱۵۰ میلیون یورو تخصیص داده نشد یا چرا ۳۰۰ میلیون یورو داده نمیشود. در حقیقت باید پرسید مبنای کارشناسی پرداخت رقم ۲۰۰ میلیون یورو کجاست؟
در بودجه سال آینده وضعیت هزینهکرد مبالغ تعیین شده برای سپاه کاملا مشخص است و فارغ از نکاتی که به لحاظ امنیتی وجود دارد، تقریبا مشخص است این بودجه در چهار زمینه هزینه خواهد شد. نکته مهمتر آنکه در بررسی این بودجه زمان بسیار زیادی صرف شده است و مسلما مجلس نیز برای تایید آن وقت زیادی خواهد گذاشت، اما آیا این اتفاق در افزایش بودجه جدید هم خواهد افتاد؟
جدول بودجه سپاه و نهادهای نظامی
بیشتر بخوانید: سنتکام چیست؟/ چرا ایران سنتکام را در فهرست گروههای تروریستی قرار داد؟
برخی از سیاسیون و نمایندگان حتی اجازه طرح پرسشهایی مبنی بر اینکه چرا و بر چه اساسی این رقم تعیین شده است را به خبرنگاران ندادند و با امنیتی خواندن موضوع، از صحبت دراین باره خودداری کردند. البته برخی فعالان سیاسی معتقدند این تصمیم بیش از آنکه جنبه اجرایی داشته باشد، جنبه جنگ روانی برای طرف مقابل را دارد و تصمیمی احساسی و سراسر عاطفی بوده است.
محمدجواد جمالی نوبندگانی دبیر کمیسیون امنیت ملی مجلس از نمایندگانی است که به واسطه جایگاهش از این طرح دفاع میکند. او به رویداد۲۴ میگوید: همانطور که اشاره شد این اولین طرح سه فوریتی بود که در تاریخ جمهوری اسلامی به مجلس آورده شد و طراحان اولیه آن هم جمعی از نمایندگان بودند که به دنبال اقدام جنایت آمیز آمریکا در به شهادت رساندن سردار سلیمانی بود. ما در گذشته طرح اقدام متقابل با اقدامات آمریکا را تصویب کرده بودیم، اما آن محدود به نیروهای سنتکام بود. یکی از اهدافی که ترامپ با به شهادت رساندن سردار قاسم سلیمانی دنبال میکرد تضعیف نیروهای مقاومت در سراسر منطقه بود.
بیشتر بخوانید: منتقدان، حامی شدند! / فرماندهان سپاه در مجلس چه کسانی هستند؟ +جدول
لازم بود سپاه را تقویت کنیم
این نماینده مجلس ادامه داد: با توجه به خشم و ناراحتی مردم از این اتفاق و با توجه به حمله موشکی ایران به عین الاسد، لازم بود از لحاظ مالی نیز سپاه را تقویت کنیم و برهمین اساس طرح سه فوریتی افزایش ۲۰۰ میلیون یورویی سپاه از صندوق ذخیره ملی تصویب شد. همگان باید بدانند که این افزایش بودجه از بودجه عمومی امسال نبوده است و با اجازه رهبری از صندوق ذخیره ملی برداشته شده است. زیرا همانگونه که میدانید امنیت فقط لب مرزها نیست و همه کشورها برد امنیتشان فراتر از مرزها است.
نوبندگانی در پاسخ به این سوال که رقم این مبلغ بر چه اساسی تعیین شده و آیا برای این تصمیم، کار کارشناسانهای صورت گرفته است یا نه؟ گفت: اینها مسائل امنیتی است.
اگر بودجه سپاه را ۵ برابر هم میکردند در این فضای احساسی کسی حرفی نمیزد
عبدالله ناصری کارشناس مسائل سیاسی در گفتوگویی به رویداد۲۴ میگوید: زمانی که سردار قاسم سلیمانی به شهادت رسید، طبیعی بود که فضای احساسی در کشور نیز تشدید شود. معتقدم اگر مجلس این بودجه را ۵ برابر هم میکرد، هیچ خللی در محکومیت جنایت آمریکا و همراهی با سردار قاسم سلیمانی رخ نمیداد.
ناصری ادامه داد: به نظر میرسد نمایندگان مجلس نیز همانند سایر تصمیمهای سیاسی و مدنی که باید بگیرند، این تصمیم را گرفتند، خاطرنشان کرد: نمیخواهم بگویم تصمیم درست یا غلطی بود. اما در شرایط احساسی و پرشوری که وجود داشت طبیعی بود که چنین تصمیم احساسی و بدون نظر کارشناسانهای صورت بگیرد. ما در طول ۴۰ سال گذشته مانند چنین تصمیمهای کم ندیدهایم.
افزایش بودجه سپاه احساسی بود
این فعال سیاسی با بیان اینکه ملت و حکومت ما به ثابت کرده است که عموما احساسی هستند، گفت: به عنوان یک دانشجوی زمان انقلاب، معتقدم که اگر دانشجویان خط امام تصمیم احساسی نمیگرفتند و با افراد دنیا دیده و بالغی مانند آقای بازرگان، آیت الله بهشتی، آیت الله هاشمی رفسنجانی یا آیت الله خامنهای مشورت میکردند، قطعا به تصمیم بالا رفتن از سفارت آمریکا نمیرسیدند. میخواهم بگویم یک تصمیم احساسی نسنجیده در فضای احساسی آن موقع که ما نیز به صورت احساسی از آن حمایت کردیم، باعث مشکلات زیادی شد.
ناصری میگوید: اگر ایران در این چند دهه تصمیمات احساسی نمیگرفت، قطعا اکنون از لحاظ توسعه یافتگی، الگو بودن و ... در نقطه دیگری ایستاده بود. به معنای دیگر باید بگویم تصمیمات ایران در دوران انقلاب سراسر تصمیمات عاطفی و احساسی بوده است و معتقدم اگر در بسیاری از مواقع پیش از تصمیم گیری مطالعه لازم و کار کارشناسی صورت میگرفت ایران هزینههای کمتری را متحمل میشد.