۸ می ۲۰۱۸: روزی که آمریکا از برجان خارج شد/ تحریم‌های اقتصادی آمریکا علیه ایران جواب داد؟

رویداد۲۴جرج لوپز عضو اندیشکده کوئینسی در وبسایت Responsible Statecraft نوشت: دو سال پیش، در ۸ مه ۲۰۱۸، دولت ترامپ به طور یک جانبه از برنامه جامع اقدام مشترک یا برجام خارج شد. پس از خروج واشنگتن از برجام این کشور تحریم‌های شدیدی را تحت عنوان کمپین فشار حداکثری به ایران تحمیل کرد. آمریکا و ایران در اوایل سال ۲۰۲۰ در آستانه جنگ قرار داشتند و در ماه گذشته نیز آمریکا درخواست تهران مبنی بر تعلیق تحریم‌ها به خاطر مبارزه با کرونا ویروس را رد کرد.

در ادامه این مطلب آمده است: در این جنگ و جدل دو طرفه معمولا هزینه‌هایی که آمریکا به خاطر تحریم‌های بی رحمانه‌اش علیه ایران متحمل شده در نظر گرفته نمی‌شود. سه شکست مهم در سیاست‌های ما و اعتبار جهانی‌مان در حال حاضر آشکار است.

اصول کنترل تسلیحات هسته‌ای آمریکا می‌گوید زمانی که ما بتوانیم کاهش سلاح‌های هسته‌ای رقیب را تایید کنیم در امنیت خواهیم بود. حتی یک سال پس از خروج آمریکا از برجام، آژانس بین المللی انرژی اتمی همچنان تایید می‌کند که تهران به شکل بی‌سابقه‌ای به توافق پایبند بوده است.

در این بین تعداد کمی از تحلیلگران حوزه امنیت ملی معتقدند که برجام از بین رفته، بنابراین نیاز به اعمال قدرت شدید تری برای بازرسی‌های بیشتر و دقیق‌تر آژانس از تاسیسات ایران داریم. موارد نظارتی که این تحلیلگران تاکید می‌کنند از بررسی حذف ۹۸ درصد از اورانیوم غنی شده ایران تا تأیید اینکه سایت غنی سازی فردو فقط ایزوتوپ برای صنایع داخلی تولید می‌کند را شامل می‌شود.

یکی از موفقیت‌های برجام، ممنوعیت و نظارت در استفاده از فناوری‌های خاص سطح بالا برای توسعه سلاح‌های هسته‌ای، مانند شبیه ساز‌های رایانه‌ای و سیستم‌های منفجره بود. علاوه بر این، آژانس بین المللی انرژی اتمی از طریق یک کانال بر کالا‌هایی که می‌توانستند مصارف دوگانه داشته باشند، نظارت داشت. مرگ این توافق باعث کاهش کارآمدی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی شده و این اتفاق می‌تواند پیامد‌های گسترده‌ای برای چگونگی نظارت و محدود کردن کشور‌های دیگر مثل کره شمالی در آینده داشته باشد.

آمریکا از تحریم‌های اقتصادی به عنوان ابزاری سیاسی سو استفاده کرده است

تحریم‌های کمپین فشار حداکثری ترامپ شکست خورده چرا که خود آن تبدیل به یک سیاست شده است. تحریم‌ها اگرچه کامل نبودند، اما به هر حال همواره ابزاری مهم و منطقی برای سیاست گذاران در واشنگتن بودند و اتفاقا نقش مهمی در امضای برجام داشتند. حالا، اما متأسفانه در اعمال تحریم‌ها تحت عنوان کمپین فشار حداکثری دولت ترامپ یک ربع قرن تلاش را به باد داد. با تلاش‌های همه این سال‌ها مشخص شد که برای موفقیت سیاست تحریم، اول اینکه باید چند جانبه عمل کرد نه به تنهایی، و دوم نه باید کشور هدف را به کلی مورد تهاجم قرار داد بلکه باید به گونه‌ای باشد که به آن کشور برای چانه‌زنی جهت برداشته شدن تحریم‌ها انگیزه دهد.

تحریم‌های بیش از حد تجاری و مالی که به طور مؤثر یک کشور را منزوی می‌کند، غالباً با شکست مواجه می‌شوند، در حالی که برعکس اعمال مجازات‌های روندی و هدفمند‌تر، قدرت دیپلماتیک را افزایش می‌دهد. تحریم‌ها به عنوان یکی از چندین اهرم سیاسی می‌توانند در دستیابی به اهداف استراتژیک موثر باشند. آمریکا با اعمال تحریم‌های بیش از اندازه و سنگین علیه ایران، جنگ اقتصادی بی پایان و ویرانگری را علیه تمام مردم غیرنظامی این کشور به راه انداخته است.

---

بیشتر بخوانید: سیگنال‌های ضعیف مذاکره/ آیا توییت رهبری از یک تحول در روابط ایران و آمریکا خبر می‌دهد؟

---

آمریکا بازی اخلاق را به ایران واگذار کرده است

به نظر می‌آید سیاست تحریمی آمریکا در صحنه جهانی بسیار پرهزینه بوده، به خصوص اینکه اخیرا هم واشنگتن درخواست‌های جهانی برای تعلیق تحریم‌ها به منظور مقابله با ویروس کرونا را هم رد کرد. پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا تأکید کرد که هیچ تعلیق تحریمی وجود نخواهد داشت چرا که اساسا تحریم‌ها ورود دارو به ایران را ممنوع نکرده است. وی اظهار داشت که آمریکا مراحل صدور مجوز برای سازمان‌های بشردوستانه را اصلاح کرده و حتی به بانک مرکزی ایران اجازه پرداخت وجه جهت واردات دارو را داده است.

با این حال، گزارش‌های اخیر وزارت خزانه داری آمریکا و آژانس‌های مختلف بین المللی امدادرسانی، تأیید می‌کند، که ادعای پمپئو درست نیست. هنوز محدودیت‌های جدی تحریمی برای بانک‌های مختلف که با ایران مراوده کنند وجود دارد و اساسا تعداد مجوز‌های موجود برای صادرات پزشکی کاهش هم یافته است. تهران همچنین از صندوق بین‌المللی پول درخواست وام قابل توجهی داشت که این خواسته با مخالفت آمریکا محقق نشد.

دونالد ترامپ با این اقدام خود پیشینه تمامی روسای جمهور قبلی که در زمینه کمک‌های بشردوستانه از جمله در جریان زلزله ایران دریغ نمی‌کردند را زیر سوال برد. در دسامبر سال ۲۰۰۳ و در جریان زلزله ویرانگر بم در ایران، جورج دبلیو بوش، رئیس جمهور وقت تحریم‌ها را به حالت تعلیق درآورد و سپس کالا‌ها و پرسنل پزشکی قابل توجهی به ایران ارسال شد. در اوت ۲۰۱۲ نیز رئیس جمهور باراک اوباما به وزارت خزانه داری اجازه داد تا سریعاً مجوز‌های لازم برای برای انتقال ۳۰۰ هزار دلار تجهیزات امدادی سازمان‌های غیردولتی به ایران را صادر کنند.

در اینکه ایران به دلیل ماجراجویی‌های نظامی و توسعه فناوری موشکی یک تهدید منطقه‌ای برای آمریکا است شکی وجود ندارد، اما امروز دو سال پس از آنکه ترامپ از برجام خارج شده ما شاهد هیچ گشایشی برای مذاکره یا کاهش این تهدید‌ها نیستسم. کنگره، رسانه‌ها و شهروندان آمریکا با سکوت خود بر این اقدامات دولت ترامپ مهر تایید زده و این روایت را تایید می‌کنند که ایران دشمن ابدی واشنگتن است. ادامه سیاست‌های شکست خورده دولت ترامپ بیش از هر چیز به شهروندان ایرانی و اعتبار جهانی واشنگتن صدمه می‌زند.