اعدام مبارزان آزادیخواه در روز عاشورا

رویداد۲۴  تصویری از اعدام مبارزان مشروطه تبریز. اسامی اعدام شدگان به ترتیب از راست به چپ: حسن فرزند علی مسیو، ضیاء العلما، محمدقلی خان دایی ضیاء العلما، صادق الملک، مشهدی محمدابراهیم قفقاپچی، قدیر پسر علی مسیو و شیخ سلیم

پس از پیروزی مشروطه مورگان شوستر برای اصلاح امور مالیه استخدام شد و بی درنگ اصلاحات ساختاری مالی در ایران را آغاز کرد. روسیه تزاری که منافع خود را در آشفتگی و بی‌نظمی مالی در ایران می‌دید، خواستار اخراج شوستر از ایران شدند چرا که این آشفتگی مالی اخذ امتیازهای استعماری از ایران را ممکن می‌کرد.

مجلس شورای ملی علیه اولتیماتوم روس ها برای اخراج شوستر مقاومت کرد اما ناصرالملک مجلس را منحل کرد و اولتیماتوم تزار را پذیرفت. اما با وجود اخراج شوستر و قبول اولتیماتوم، روسیه به ایران لشکر کشیده و تبریز و انزلی را تصرف کردند چرا که خواستار خشکاندن ریشه‌های مشروطیت بودند.

نیروهای مقاومت علیه تجاوز روس ها مقاومت کردند و بسیاری از آنها را در هم کوبیدند اما دولت مرکزی که طرفدار روس‌ها بود دائم کارشکنی کرد و همگان را به تسلیم واداشت. از طرف دیگر قوای روسیه تزاری زنان و کودکان را می‌کشتند و تهدید می‌کردند در صورت ادامه مقاومت از طرف مشروطه خواهان به این عمل شنیع ادامه خواهند داد.

بیشتر بخوانید: انقلاب مشروطه و تاریخ ۱۰۰ ساله مبارزه برای آزادی در ایران

به گزارش رویداد۲۴ با این گرونگانگیری زنان و کودکان و کارشکنی مشروعه خواهان مرکز، سرانجان مبارزان مشروطه تسلیم شدند و شهر به دست صمدشجاع الدوله یکی از مشروعه‌خواهان تندرو افتاد که با روس‌ها هم پیمان بود. مشروعه‌خواهان که فضا را برای تسویه حساب مناسب می‌دیدند با روس‌ها همکاری کردند و بسیاری از مبارزان مشروطه، از جمله ثقه الاسلام را که علیه تجاوز روس‌ها مقاومت کرده بودند دستگیر کرده و در ظهر عاشورای سال ۱۲۹۰ به دار آویختند.

روس ها چوبه‌های دار را به پرچم تزاری مزین کرده بودند و دو تن از پسران علی مسیو (از نخستین بنیانگذاران جنبش‌های کارگری در ایران) که یکی از آنها تنها شانزده سال سن داشت را نیز به دا آویختند.

پیش از به دار آویختن مبارزین به همه آنها پیشنهاد همکاری با دولت تزاری داده شده بود که جملگی رد کردند و پای چوبه دار فریاد «زنده باد ایران، زنده باد مشروطه» از آنها برخواست.

عاشورای آن سال را مردم تبریز عاشورای سیاه نام نهادند؛ روزی که نیروهای مرتجع داخلی و  روسیه تزاری بسیاری از مبارزان وطن‌دوست کشور را به شهادت رساندند.