کنار رفتن فقهای نامزد از نظارت انتخابات خبرگان تهران
هر یک از اعضای شورای نگهبان که از تهران برای مجلس خبرگان ثبتنام کرده است نمیتواند در امر نظارت و تصمیمگیریهای این حوزه دخالت کنند. با توجه به اظهارات سخنگوی شورای نگهبان آیات جنتی و محمد یزدی در مرحله نظارت حوزه انتخابیه خود کناره گیری میکنند و دیگر اعضا عهده دار نظارت خواهند شد.
رویداد24: سخنگوی شورای نگهبان گفت: هر یک از اعضای شورای نگهبان که از تهران برای مجلس خبرگان
ثبتنام کرده است نمیتواند در امر نظارت و تصمیمگیریهای این حوزه دخالت
کنند. با توجه به اظهارات سخنگوی شورای نگهبان آیات جنتی و محمد یزدی در
مرحله نظارت حوزه انتخابیه خود کناره گیری میکنند و دیگر اعضا عهده دار
نظارت خواهند شد. البته آیتا... سیدمحمدرضا مدرسی طباطبایییزدی که در قم
برای خبرگان تهران ثبتنام کرد نیز همین شرایط را دارد. بنابراین از حوزه
انتخابیه تهران آیات هاشمیشاهرودی، مومن و مهدی شبزندهدار تصمیم گیری
خواهند کرد. اما ماجرا چیست؟ پنجمین دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری در
حالی برگزار خواهد شد که چهرههای برجسته فراوانی تاکنون کاندیداتوری خود
را اعلام کردهاند. رسیدگی به روند صلاحیتها آغاز شده است و چند روز دیگر
آزمون کتبی برای بررسی صلاحیت علمی کاندیداها برگزار خواهد شد. بررسی
صلاحیتها توسط شش فقیه شورای نگهبان صورت میگیرد، فقهایی که پنج تن از
آنان خود کاندیدای مجلس خبرگان هستند. طبق تبصره4 ماده11 آییننامه اجرایی
قانون انتخابات مجلس خبرگان، آن دسته از فقهای شورای نگهبان که خود
کاندیدای خبرگان هستند نمی توانند نسبت به روند انتخابات در حوزه انتخابیه
خود تصمیمگیری یا نظارت داشته باشند.
روند رسیدگی به صلاحیتها
روند بررسی صلاحیت داوطلبان
مجلس خبرگان از ششم دی ماه آغاز شده است و تا پنجم بهمن ماه ادامه دارد. از
این تاریخ تقاضای کاندیداها برای رسیدگی مجدد تا 10بهمن ماه ادامه خواهد.
شوراینگهبان نیز از 11بهمن تا 10روز بعد رسیدگی مجدد به صلاحیت نامزدها را
در دستور کار خود قرار میدهد. 21بهمن ماه اسامی داوطلبان تأیید صلاحیت
شده پس از اعلام شورای نگهبان توسط وزارت کشور به فرمانداریهای حوزههای
انتخابیه اصلی ارسال و منتشر میشود و تبلیغات داوطلبان نیز از 22 بهمن ماه
تا پنجم اسفند برگزار خواهد شد.
صلاحیت کاندیداها
طبق آییننامه اجرایی قانون
انتخابات مجلس خبرگان، انتخابشوندگان باید به دیانت، وثوق و شایستگی
اخلاقی اشتهار داشته باشند. اجتهاد نامزدهای نهایی نیز باید در حدی باشد که
قدرت استنباط بعضی مسائل فقهی را داشته باشند و بتوانند ولیفقیه واجد
شرایط رهبری را تشخیص دهند. همچنین بینش سیاسی و اجتماعی، آشنایی با مسائل
روز، معتقد بودن به نظام جمهوری اسلامی ایران و نداشتن سوابق سوء سیاسی و
اجتماعی از دیگر شرایط کاندیداهای نهایی مجلس خبرگان است. طبق آییننامه
اجرایی قانون انتخابات مجلس خبرگان، فقهای شورای نگهبان مرجع تشخیص
دارابودن این شرایط هستند. البته افرادی که رهبر معظم انقلاب صریحا یا ضمنا
اجتهاد آنان را تائید کرده باشند از نظر علمی نیاز به تشخیص فقهای شورای
نگهبان ندارند.
آزمون کتبی برای احرازصلاحیت علمی
یکی از مهمترین شرایط حضور در
مجلس خبرگان داشتن صلاحیت علمی است. پیش از زمان ثبتنام از کاندیداهای
مجلس خبرگان بعضی داوطلبان در آزمون کتبی مربوط به مجلس خبرگان شرکت کردند.
برخی نیز فرصت شرکت در این آزمون برایشان فراهم نشد. برای این دسته از
کاندیداها فرصت دیگری فراهم شده است تا بتوانند در آزمون 15دی ماه صلاحیت
علمی خود را مورد سنجش قرار دهند. نجاتا... ابراهیمیان سخنگوی شورای
نگهبان میگوید: این آزمون برای کسانی که دارای تحصیلات حوزوی هستند و در
آزمون قبل رد نشدهاند، برگزار میشود. همچنین افرادی که موفق به حضور در
آزمون قبل نشدند نیز میتوانند در این آزمون شرکت کنند. ابراهیمیان درباره
روند بررسی احراز صلاحیتهای داوطلبان انتخابات مجلس خبرگان نیز تاکید
میکند: به موجب ماده16 آئیننامه انتخابات مجلس خبرگان، شش فقیه شورای
نگهبان 30 روز فرصت خواهند داشت تا شرایط قانونی ثبتنام کنندگان را بررسی
کنند. به گفته وی «برای کسانی که معترض به نتیجه آزمون باشند، فرصت اعتراض
در نظر گرفته شده و در صورت تقاضای رسیدگی مجدد، از 11 تا 20 بهمن به مدت
10روز این درخواست بررسی خواهد شد. وی افزود: اگر شخصی در امتحان کتبی شرکت
کرد و پذیرفته شد، باید در امتحان شفاهی هم شرکت کند. ابراهیمیان درباره
اینکه از چه داوطلبانی امتحان کتبی گرفته میشود، گفت: قاعده کلی این است
که از همه داوطلبان امتحان کتبی و مصاحبه گرفته میشود و استثنا مربوط به
زمانی است که اقتدار و توانمندی علمی داوطلب در حد اجتهاد محرز باشد.
شائبهها و راهكارها
يكي از موضوعات مطرح درباره بررسي صلاحيتها به زماني
بازمیگردد كه بررسيكنندگان خودشان كانديدا هستند. دراين راستا يك حقوقدان
به خبر آنلاين گفته است: برخي قواعد تنظيم شده درباره مجلس خبرگان در
مواردي شائبههايي را در اذهان مردم، حقوقدانان و سياستمداران ايجاد كرده
است كه از بين بردن اين شائبهها دشوار نيست؛ بلكه كافي است اين مجلس به
وظايف خود بهطور دقيق عمل كند و سازوكاري بينديشد كه اين شائبهها پيش
نيايد. علياكبر گرجي ادامه داد: تبصره4 ماده11 آييننامه اجرايي قانون
انتخابات مجلس خبرگان مبني براينكه «چنانچه اعضاي شوراي نگهبان داوطلب
نمايندگي مجلس خبرگان شوند نميتوانند نسبت به انتخابات استاني كه از آنجا
داوطلب شدهاند، نظارت و اتخاذ تصميم نمايند» يك گام نسبتا خوب براي از بين
بردن برخي شائبههاي انتخاباتي است؛ چرا كه در حقيقت مقام ناظر همزمان خود
يكي از طرفهاي بازي بوده و انتخابشونده است. گرجي يادآور شد: از آنجا كه
اعضاي فقهاي شوراي نگهبان اغلب به عنوان نامزد اين انتخابات ثبتنام
ميكنند، اين سازوكار پيشبيني شده تا شائبه جانبداري و تضييع حقوق رقبا
مطرح نشود. به طور مثال اگر آيتا... جنتي در انتخابات خبرگان در حوزه
انتخابيه تهران كانديدا ميشود، ديگر نتواند درباره مسائل انتخاباتي تهران
اعمال نظر كند. چراكه اصل بر آن است كه اين كانديدا داراي منافعي است كه
رقبا از منافع او احساس خطر خواهند كرد. اين مدرس حقوق اساسي خاطرنشان كرد:
گرچه اين تبصره به صورت محدود نگراني را رفع ميكند اما مشكل اصلي را
نميتواند حل كند چراكه صرف نظر از برخي بحثها، اين امر شايسته نيست كه
انتخابشونده در مقام ناظر هم قرار گيرد. دلسوزان نظام بايد هرچه سريعتر
نسبت به برطرف كردن آن همت گمارند كه كار چندان دشواري نيست و راهكارهاي
مختلفي دارد تا بتوان شائبه دور تسلسل را از بين برد تا شائبه جانبداري در
انتخابات نيز برطرف شود.
منبع: روزنامه آرمان