چه شد که ماه عسل امسال، دست به عصا شد

محمد پیوندی سرگروه تیم سوژه، مسعود رجبیان مدیر تولید، پیمان قانع طراح دکور که جزو عوامل ثابت در این سالها بوده‌اند، حضور دارند. پس از اینکه عوامل را گرد هم می‌بینیم، متوجه می‌شویم که کار تیمی و انرژی تیم واقعا روی برنامه اثر گذاشته است. سال‌هاست که اکثر افراد گروه در «ماه عسل» ثابت هستند و همیشه با هم کار می‌کنند و دوستی پابرجایی دارند  و از یکدیگر هم در مواقع سخت حمایت می‌کنند.

سپس توسط آرش ظلی‌پور- برنامه‌ریز «ماه عسل» راهی لوکیشین این برنامه می‌شویم.

***علاقه‌ی احسان علیخانی به دوربین‌های high angle

2 دوربین high angle که نماها و شات‌های کاملی را از بالا می‌گیرند مثل همیشه در استودیو «ماه عسل» تعبیه شده‌اند و به چشم می‌خورند. این نوع شات‌ها همیشه در برنامه احسان علیخانی به چشم می‌خورد و به نظر می‌رسد این مجری علاقه‌ی زیادی به این دوربین‌ها و ثبت نماها دارد، مثلا نماهایی همچون ورود و خروج مهمان برنامه با این دوربین‌ها ثبت می‌شود.

***دکوری به سبک مینیمال

برای دقایقی محو تماشای دکور آبی رنگ و طراحی به سبک مینیمال در این برنامه می‌شویم. طراحی که تکیه آن بر حداقل‌ها است و کاملاً بر خلاف سبک‌های کلاسیک و سنتی، از شلوغی و وفور پرهیز می‌شود و در آن جلوه سکوت و آرامش اولویت دارد.

داخل استودیو هستیم و عوامل فنی در حال عوض کردن لنز دوربین‌ها و نورها و چک کردن آنها هستند تا مبادا مشکلی در طول برنامه ایجاد شود.

آرش ظلی ‌پور به عنوان برنامه‌ریز از ما استقبال می‌کند و ما را در جریان آنچه در استودیوی «ماه عسل» می‌گذرد، قرار می‌دهد، او می‌گوید: ماه عسل دارای تیم سوژه، تیم اتاق فکر، تیم دکور، تیم استودیویی و تیم تولید است. موضوع امروز «ماه عسل» در خصوص کلاهبرداری اینترنتی است و مهمان برنامه یک هکر اینترنتی و یکی از شاکی‌های او است. این هکر 300 میلیون تومان از راه اینترنت کلاهبرداری کرده است.

این برنامه‌ریز می‌گوید: ما در «ماه عسل» برخی صحنه‌های جذاب را کارگردانی می‌کنیم. مثل ماجرای امید و مادرش که پس از سال‌ها به هم رسیدند، از یک هفته قبل آن را چیده و کارگردانی کرده بودیم. در این قسمت نیز قرار است زمانی که شاکی به داخل می‌آید و به مهمان برنامه (هکر) ملحق شود، آن را کارگردانی کنیم. سعی می‌کنیم هر روز یک سوپرایز داشته باشیم و به قولی یک "آن" و نقطه عطف در قصه بگذاریم.

***آرام‌ترین سال ماه عسل

او درباره خلوتی «ماه عسل» می‌گوید: اوج شلوغی «ماه عسل» سال گذشته بود که موضوع‌محور شده بود، اما امسال به سال‌های قبل‌تر برگشتیم و مثل اولین برنامه‌های‌مان قصه‌محور شدیم و تمرکزمان را بر یک قصه می‌گذاریم. قطعا امسال آرام‌ترین سال را از لحاظ دعوت مهمان به برنامه داریم و این در مقایسه با سال گذشته که 300 و اندی مهمان در برنامه داشتیم، امسال نهایتا روزی چهار مهمان داریم.

***میهمانان «ماه عسل» دفترچه دارند

ظلی‌پور می‌گوید: مهمان‌های برنامه یک ساعت قبل در برنامه حضور پیدا می‌کنند. 90 درصد مهمان‌ها پیش از این، در اتاق فکر «ماه عسل» با آنها گفت‌وگو شده است و برای هر مهمان دفترچه مخصوصی برای ارائه قصه‌هایشان وجود دارد.

این برنامه‌ریز با تاکید بر اینکه «ماه عسل» امسال متعادل بوده است، این تعادل را در دکور و خود موضوع و محور برنامه تعریف می‌کند و می‌گوید: دکور «ماه عسل» دیگر همچون سال‌های پیش فضای بزرگ و حرکت‌های عجیب و غریب ندارد و  به قولی یک دکور ساده است.

به گفت‌و گویمان در این لحظه خاتمه می‌دهیم.

ماه عسل حدود 80 نفر عوامل دارد و در این لحظات حدود 30 نفر را در پشت صحنه می‌بینیم که در تکاپو هستند و مشغول چک کردن فضای استودیوی برنامه هستند.

پیمان قانع را می‌بینیم که در حال تنظیم مانیتور بزرگ «ماه عسل» برنامه است؛ او به تقاضای گفت‌وگوی ما پاسخ مثبت می‌دهد.

***ذهنیت‌ها را نمی‌توان تغییر داد

به گفته او؛ تنظیمات فنی از دو ساعت قبل چک می‌شوند.

قانع همچنین درباره ذهنیتی که درباره «ماه عسل» به وجود آمده است، می‌گوید: ذهنیت‌ها به برنامه «ماه عسل» را نمی‌توان تغییر داد. قرار نیست مردم گریه کنند، انتهای برنامه «ماه عسل» همیشه امید دارد و مهم حال خوب و امید مخاطب است، حتی اگر کمی اشک هم داشته باشد.

او می‌گوید: دکور امسال «ماه عسل» نسبت به گذشته آن تیرگی و فون مشکی که همیشه داشته است را ندارد و سعی کرده‌ایم کمی رنگ بیشتر داشته باشد. رنگ آبی را اضافه کردم و اگر حسش را ببینید انگار مهمانان و مجری کف آب نشسته و صحبت می‌کنند.

***دیگر آن شور جوانی‌مان گذشته است...

قانع می‌گوید: دیگر آن شور جوانی‌مان گذشته است و دکور ما سنگین و رنگین است اما همین‌که مردم دوست دارند برای من کافی است. ما امسال فضای شادتری را طراحی کردیم و چون سری قبل «خندوانه» را طراحی کرده بودم این موضوع را متوجه می‌شوم که فاصله بین رنگ‌ها اینگونه نیست که با یک رنگی، یک دکوری را غمگین کنیم بلکه انرژی هر رنگی به خاطر طیفی است که دارد.

*** مهمانان برنامه ما امسال قهرمان هستن

طراح دکور «ماه عسل» ادامه می‌دهد: امسال سعی کرده‌ایم از فضای دکوری بیرون بیاییم و طراحی صحنه داشته باشیم. مهمانان برنامه ما امسال قهرمان هستند و وقتی وارد صحنه می‌شوند ورودی و خروجی آنها به نوعی طراحی شده است که انگار قهرمان وارد صحنه می‌شود و با تشویق حضار مواجه می‌شود و همه اینها به دلیل احترام گذاشتن به مهمان برنامه است.

***حادثه در ماه عسل 

او می‌گوید: خیلی‌ها می‌پرسند که چرا این ماهی که در دکور برنامه تعبیه شده است، سوراخ است؟ سوراخ بودن این ماه علت دارد. برای این طراحی شده است که فضا کاملا شبیه یک ماه باشد و سوخته شدن نور در آن فضا لازم است. همچنین روی آن را نمی‌توانیم بپوشانیم به دلیل اینکه قرار است از داخل آن دود بیرون بیاید برای همین وجود شیشه باعث می‌شود دود دیده نشود. هر کاری که ما در صحنه انجام می‌دهیم حساب شده است اما کسانی که شلوغ‌کاری کنند و یا حواس‌شان نباشد داخل آن می‌افتند!

***خط و نشان احسان علیخانی برای حفظ شان مهمان

قانع سپس می‌گوید: اولین جمله‌ای که آقای علیخانی به من گفت این بود که مهمانان برنامه ما مهمانان معمولی نیستند. مهمان‌های ما قهرمان هستند بنابراین باید صحنه‌ای را طراحی می‌کردیم که برای قهرمانان باشد به همین دلیل دست زدن‌ها برای مهمان اضافه شد و در همه اینها نیت ما احترام به مخاطب است.

او درباره حفظ شان مهمان برنامه توضیحاتی می‌دهد و ادامه می‌دهد: پشت دکور فضایی داریم که مهمان وارد صحنه می‌شود. ما پیش از این مهمانانی داشتیم که ویلچری بوده‌اند و شرایط سختی برای ورود به دکور برنامه داشته‌اند. بنابراین امسال به فکرمان رسید برای تک مهمان ویلچری‌مان، یک جایگاه رمپ درست کنیم. پنج متر از استودیومان را کوچک کردیم فقط به خاطر تک مهمان برنامه.

او سپس درباره دکورهای «ماه عسل» این نکته را مطرح می‌کند که برای خود او جذاب است که همیشه دکورها سوپرایزی برای مخاطب دارند و در عین حال می‌گوید: با وجود اینکه این کار ما را سخت می‌کند اما سعی کرده‌ایم برای سال بعد کار جدیدی در نظر بگیریم. دکورهای‌مان با خودشان مقایسه می‌شوند و از این نظر راضی هستم که مخاطب می‌تواند پس از گذشت این سال‌ها رشد را در ماه عسل و دکورهای آن ببیند.

طراح دکور ماه عسل با اشاره به اینکه پیش از 10 سال است در این برنامه حضور دارد، می‌گوید: ما از 22 سالگی با عوامل ماه عسل همکار هستیم و اکنون 34 سالمان است و گروهی هستیم که با هم بزرگ شده‌ایم.

او همچنین با اشاره به اینکه این برنامه همواره پر از ایده بوده است، می‌گوید: متاسفانه وقتی برنامه را با برنامه‌های دیگر تلویزیون مقایسه می‌کنیم متوجه می‌شویم که نه صحنه جدید، نه ایده جدید و نه در اجرا و فرم دعوت از مهمان‌ها ایده دارند و همه چیز یکدست و پاشکسته است.

***دوری ماه عسل از حاشیه‌ها

طراح دکور «ماه عسل» همچنین احساس خوشحالی می‌کند که امسال برنامه از حاشیه‌ها به دور است و می‌گوید: خوشحالم امسال حاشیه‌ها را در بحث دکور نداریم.

***

ساعت به 19 نزدیک می‌شود. در این فاصله است که احسان علیخانی پس از پوشیدن لباس اجرا و گریم وارد صحنه می‌شود. او بی صبرانه آماده است تا دقایقی دیگر برنامه شروع شود، او در جای ثابت همیشگی خود ایستاده است.

دوربین‌ها آماده‌اند، «ماه عسل» امروز همچنان قرار است با هفت دوربین روی آنتن برود.

 تیتراژ برنامه شروع می‌شود؛ در حین آغاز تیتراژ برنامه، احسان علیخانی نگران افتادن چوبی به سرش از بالای صحنه است و چند بار با تاکید می‌گوید که "این چوب آن بالا بسته شده است؟"

پس از چند ثانیه برنامه شروع می‌شود.

همه سکوت می‌کنند و احسان علیخانی می‌گوید:« بسم الله الرحمن الرحیم؛ سلام به روی ماه شما و ...»

 در همین فاصله مهمان برنامه که یک هکر است در پشت صحنه منتظر است و محمد پیوندی توضیحات لازم را به او می‌دهد و می‌گوید با آرامش و به راحتی درآنتن صحبت بکند.

پس از دقایقی تیتراژ اصلی برنامه با صدای محسن یگانه پخش می‌شود.

در این فاصله احسان علیخانی در پشت صحنه، از شلوغی صحنه انتقاد می‌کند و این موجب می‌شود مسعود رجبیان مدیر تولید اعلام کند که برای سکوت در صحنه همگی صلوات بفرستند و در این فاصله لوکیشن را سکوت فرا می‌گیرد.

پس از تیتراژ درها باز می‌شود و احسان علیخانی مجدد وارد صحنه می‌شود و با مخاطبان سخن می‌گوید.

 او همچنین از عوامل‌اش درخواست می‌کند موقع پخش جلوتر از خط تعیین شده نیایند.

سپس به صحنه و به آنتن بر می‌گردد و از مخاطبانی که برای این برنامه فیلم ارسال کرده‌اند و نظرات‌شان را گفته‌اند، تشکر می‌کند.

***

شاید احسان علیخانی از منظر اینکه هم تهیه‌کننده و هم مجری برنامه است، تسلط کافی به همه اتفاقات، حاشیه‌ها دارد و این در مقایسه با افرادی که صرفا مجری هستند و به صرف مجری بودن آشنایی با میزانسن و دکوپاژ ندارند و فقط قاب دوربین را می‌شناسند، مشهودتر است بنابراین این شرایط به اجرای او کمک می‌کند تا متفاوت‌تر عمل کند و برنامه خروجی بهتری داشته باشد.

برای مدت زمانی کوتاه صحنه را ترک می‌کنیم و به سمت محمد پیوندی مسئول سوژه‌یاب می‌رویم و از او تقاضای گپی کوتاه می‌کنیم.

***تاکید بر امید در روایت قصه‌های ماه عسل

مسؤول تیم سوژه‌یاب «ماه عسل» با تأکید بر اینکه در این برنامه تلاش شده است انتخاب سوژه‌ها به دور از حاشیه باشد، اظهار می‌کند: برنامه‌ای که مخاطبان آن از مردم‌اند و مهمانان آن هم از جنس خود مردم هستند قطعا نباید حاشیه داشته باشد. شاید خیلی از سوژه‌های ما موضوعات بکری نداشته باشد. شما مگر چند قصه در کل عالم دارید که بخواهید به آن بپردازید، اما آن چیزی که شاید امسال «ماه عسل» را متفاوت کرده است و بیشتر راجع به آن تمرکز کرده‌ایم، نوع پرداخت به قصه‌ها و روایت‌هاست.

پیوندی در عین حال می‌گوید: «ماه عسل» یک کلاس درس بزرگ برای ماست و هیچ وقت نمی‌خواهیم از این کلاس اخراج شویم.

او در پاسخ به این پرسش که با وجود سرعت بالای بازتاب اتفاقاتی که در تلویزیون می‌افتد در فضای مجازی و رسانه‌ها چگونه برنامه‌ها و سوژه‌هایش را مدیریت می‌کنید، می‌گوید: متأسفانه در فضای مجازی از کاه، کوه می‌سازند ولی معتقدم در برنامه‌سازی قبل از اینکه کار را شروع کنیم باید همه چیز را تدوین کنیم. به همه چیز دقت داشته باشیم و مسئولیتی که بر دوش‌مان است را به درستی انجام دهیم. حال سلیقه‌ها متفاوت است. متأسفانه در فضای مجازی آنقدر فضا باز است که با جسارت فحش هم می‌دهند اما این‌ها نباید باعث شود هر برنامه‌سازی ناامید شود. بنابراین رصد کردن اخبار در فضای مجازی را باید از این زاویه دید که از چه منبع و با چه نیتی منتشر شده است. اگر انتقادی سازنده باشد، قطعا ما آن را می‌پذیریم اما اگر جایی شیطنت شود نباید آن را شنید و باید از کنارش رد شد.

***چرا برای ماه عسل لطیفه درست می‌کنند؟

پیوندی در ادامه درباره لطیفه‌هایی که برای «ماه عسل» ساخته می‌شود و عکس‌العملش می‌گوید: لطیفه‌هایی که ساخته می‌شوند خیلی بامزه هستند. با احسان علیخانی خیلی از آن‌ها را مرور می‌کنیم، یکی از شاخصه‌های برنامه‌سازی دیده شدن است. وقتی در مورد برنامه زیاد حرف بزنند و در موردمان لطیفه درست می‌کنند به نظر من به این دلیل است که برنامه به خوبی دیده شده است؛ بنابراین به این نتیجه رسیده‌ایم که کسی که با ما شوخی می‌کند ما را دوست دارد و ما هم به آن‌ها احترام می‌گذاریم،

او در پایان اظهار می‌کند: من با افتخار در برنامه «ماه عسل» کار می‌کنم. سال‌ها در کنار «ماه عسل» بزرگ شده‌ام. از 10 سال پیش تا امروز با هزاران نفر حرف زده‌ام و آن‌ها قصه‌هایشان را به راحتی امروز برای ما تعریف می‌کنند و بار بزرگی از این منظر بر روی دوش ما است. مگر می‌شود از این برنامه دل کند وقتی به این حد در آن عمیق شده‌ایم.

در ادامه حضورمان در پشت صحنه‌ی «ماه عسل» به سراغ مدیر تولید برنامه می‌رویم.

***

مسعود رجبیان که از سال 86 تاکنون در برنامه «ماه عسل» حضور داشته است، درباره ثبات 11 ساله‌اش در این برنامه می‌گوید: بزرگ‌ترین دلیل موفقیت این برنامه این است که همیشه با مخاطب خود صادقانه ارتباط برقرار کرده است و این صداقت موجب شده است تا تداوم داشته باشد.

او ادامه می‌دهد: تجربیات سال‌های گذشته و به ویژه یکی دو سال اخیر فضای مجازی آنقدر فعال شده است و مخاطب دارد که ما را تحت تاثیر قرار داد. البته این فضا هم خوب است و هم مخرب. تجربیات برنامه‌سازی در سال‌های گذشته همچون پارسال ما را بر آن داشت که امسال همه چیز را حساب شده‌تر پیش ببریم.

***امسال نمی‌خواستیم بهانه به دست کسی بدهیم

رجبیان تاکید می‌کند: بیشترین انرژی که امسال در پیش تولیدمان گذاشتیم، شاید علتش این بود که بهانه به دست کسی ندهیم. سال گذشته هم تجربه‌ای داشتیم و تعداد سوژه‌هایمان زیاد بود و حضور متعدد مهمان‌ها تمرکز را از ما می‌گرفت اما اکنون در اجرا خود احسان علیخانی هم تمرکز بیشتری دارد.

او سپس درباره سوژه‌های ماه عسل می‌گوید: ما در ارتباط با قصه‌های برنامه زیاد کار کرده‌ایم. در انتخاب سوژه‌ها نیت‌مان بر این بوده است که قصه‌هایی مطرح شود که مغزدار باشد و مخاطب در عرض 10 دقیقه همه چیز دستش نیاید در حالیکه پیش از این بسیاری از داستان‌هایمان در همان لحظه‌های ابتدایی لو می‌رفت.

رجبیان درباره نگرانی که ممکن است دردسرساز باشد و همچون سال‌های پیش «ماه عسل» را به حاشیه ببرد، می‌گوید: ان‌شاءالله که اینطور نیست. خیلی باید حواسمان باشد. البته امسال شرایط خیلی خوب است. خود احسان علیخانی را هم حساب کنید هیچ سال مثل امسال به این میزان او را پرانگیزه و پرانرژی ندیده بودم. او سال‌های پیش، نیم ساعت قبل از آغاز برنامه وارد لوکیشن می‌شد اما امسال دو ساعت قبل از برنامه حضور پیدا می‌کند و این خیلی خوب است. امسال در انتخاب عوامل هم سنجیده‌تر عمل کرده‌ایم.

او درباره تیم جوان ماه عسل می‌گوید: درست است ما تیم‌مان جوان است و میانگین سنی عوامل حدود 30 سال است اما به یک بلوغ و مرزی رسیده‌ایم که خیلی از اتفاقات را کوچکترین عضو گروه‌مان هم می‌تواند پیش‌بینی می‌کند و همه اینها برای تلویزیون یک سرمایه است.

رجبیان در پایان تاکید می‌کند: هر برنامه‌ای اگر پیش تولید قوی داشته باشد، قطعا در هر ساعتی که پخش می‌شود مخاطب خود را خواهد داشت. متاسفانه این روزها یکی از مشکلات ما به پیش تولید نامناسب برنامه‌ها بر می‌گردد.

***از فضای مجازی غافل بودیم

حامد میرفتاحی سازنده مستندهای برنامه «ماه عسل» درباره برنامه امسال و دوری از حاشیه می‌گوید: دلیل حال خوب ما تجربه چند سال ما است. ما سال گذشته از فضای مجازی غافل بودیم اما امسال تیمی را درست کردیم تا فضای مجازی را بتوانیم رصد کنیم و این اتفاق، خیلی به ما کمک کرد که از این حاشیه‌ها به دور باشیم. از همه‌ مهم‌تر اینکه کل سال را برای سوژه‌هایمان جلسه داشتیم که بتوایم سوژه‌ها را بهتر پردازش و تحقیق کنیم تا اتفاقی روی آنتن نیفتد و به حاشیه نرویم. بدتر از آن قدرت فضای مجازی بود که سال گذشته برخی حاشیه‌ها را برای ما آنقدر بزرگ کرد که ما را تحت تاثیر قرار داد و حالمان را بد کرد.

او می‌گوید: اکنون در آرامش کار می‌کنیم و می‌دانیم که قبل از برنامه چه می‌گوییم و بعد از آن هم می‌دانیم قرار است چه اتفاقاتی برایمان بیفتد و پیش بینی  بازخوردها را هم داریم بنابراین وقتی گروهی دانسته کاری را انجام می‌دهند درصد اشتباهات خیلی پایین می‌آید.

*** لطیفه‌های ماه عسل یعنی دیده شدن ماه عسل

میرفتاحی درباره لطیفه‌هایی که درباره ماه عسل می‌سازند، می‌گوید: لطیفه یعنی دیده شدن و در جریان بودن. اگر لطیفه درست نشود به نظر من برنامه دیده نشده است.

او در بخش دیگری از گفتگوی خود می‌گوید: ما نمی‌دانیم که آخر ماه رمضان چه اتفاقی برای ماه عسل می‌افتد. به هر حال برنامه زنده است و جذاب بودن این برنامه به خاطر حاشیه‌هایش است البته هم حاشیه خوب داریم و هم حاشیه بد. امیدواریم اگر حاشیه‌ای هم بود حاشیه خوبی برای ما باشد.

مستندساز برنامه ماه عسل در پایان می‌گوید: خدا را شکر می‌کنم که در این 11 سال «ماه عسل» را جدا از خودمان نمی‌دانیم و با آن بزرگ شده‌ایم. هم ماه عسل به ما کمک کرد و هم ما به آن کمک کردیم که به یازدهمین سال رسیدیم و همچنان دیده می‌شویم و این حال ما را خوب می‌کند.

***حتی با رسانه‌ی خودمان هم مصاحبه نکردم

گفتگوی احسان علیخانی با مهمان برنامه رو به پایان است. معلم شاکی هم به برنامه اضافه شده است. برنامه رو به اتمام است.

پس از گفت‌و گویی کوتاه، تصویربردار برنامه به مجری هشدار می‌دهد که یک دقیقه زمان بیشتر نداریم اما احسان علیخانی از او درخواست می‌کند که دو دقیقه زمان بگیرد و این درخواست او عملی می‌شود.

پس از لحظاتی احسان علیخانی اعلام خداحافظی می‌کند و رو به مخاطبان می‌گوید: «ماه‌تان عسل ...و خداحافظ...»

پس از پایان «ماه عسل» سراغ احسان علیخانی می‌رویم و از او تقاضای گپی کوتاه می‌کنیم. او با وجود اینکه می‌گوید خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) برایش جایگاه ویژه‌ای دارد از این مصاحبه امتناع می‌کند و می‌گوید که قسم خورده است، امسال هیچ گونه مصاحبه‌ای انجام ندهد. او می‌گوید حتی با رسانه‌ی خودمان هم مصاحبه نکردم.

***پایان یک ماه عسل دیگر...

لحظه‌ی پخش اذان است برای همه‌ی حاضران در برنامه‌ی «ماه عسل» و عوامل افطاری تدارک دیده شده است. 

یک ماه عسل دیگر هم در سال 95 به پایان رسید، اما همچنان عوامل در تکاپوی آماده سازی برای قسمت دیگر برنامه هستند.

ساعت از 21 گذشته است که لوکیشن برنامه را ترک می‌کنیم.