تئاترشهر در محاصره مجتمع ایستگاهی مترو
تجاوز به حريم تئاترشهر تمامي ندارد؛ حالا سه سال پس از اتمام غائله ساخت زيرگذر مترو در اين منطقه، شركت بهره‌برداري متروي تهران قصد دارد كه با ساخت مجتمع ایستگاهی در حریم اين مجموعه فرهنگي بار ديگر زخمي بر پيكره بزرگترين مجموعه نمايشي ايران بگذارد؛ جالب اين‌كه مجوز بهره‌برداري از اين سازه در ٦ طبقه با ارتفاع بین ٢٦ تا ٣٠ متر در سال ٩٢ از سوي شهرداري صادر شده است كه جز تئاترشهر در حريم يك ساختمان ملي ديگر با عنوان ارباب رستم گيو نيز قرار مي‌گيرد.
جانمايي و ساخت خروجي‌هاي متروي چهارراه وليعصر تجمع و اعتراض هنرمندان و بازيگران كشور را در سال ٨٦ به همراه داشت؛ انگار در كمتر از چند روز مترو به‌عنوان مهم‌ترين دشمن آنان مطرح شده بود. ساختمان تئاترشهر نه‌تنها سال‌هاست محلي براي اجراي تئاتر است، بلكه با گذشت بيش از ٥٤ سال از احداث آن توسط علی سردار افخمی به‌عنوان يكي از معماران مهم ايراني كه احداث ساختمان جديد مجلس را نيز در كارنامه خود دارد به سمبل تئاتر كشور تبديل شده است.
البته ماجراي اعتراض هنرمندان درنهايت با بسته‌شدن ورودي مترو در زمستان ٩٢ تقريبا ساكت شد در حالي‌كه اين اقدام شهرداري چند روز بيشتر دوام نداشت و زيرگذر وليعصر به‌عنوان محل دسترسي عابران پياده به ايستگاه‌هاي مترو و اتوبوس دوباره از حريم تئاترشهر سر درآورد. صداي اعتراض هنرمندان و برخي اعضاي شورا هم در اين‌باره به جايي نرسيد و وضعيت زيرگذر تا همين امروز به همان شكل ادامه دارد.
اكنون رئیس کمیته میراث شورای شهر تهران از ساخت و ساز‌هاي جديدي در اين منطقه خبر می‌دهد كه ممكن است حريم اين ميراث ملي ايراني را به خطر بيندازد: «سازمان‌های مردم‌نهاد مدافع میراث فرهنگی تهران گزارش‌هایی در اين‌باره به شورای شهر تهران ارسال كرده‌اند كه نشان می‌دهد شرکت راه‌آهن تهران و حومه (مترو) قصد دارد مجتمع ایستگاهی در ایستگاه تئاترشهر در خط چهار مترو راه‌اندازی کند.» آن‌طور كه احمد حکیمی‌پور می‌گويد: «این مجتمع تجاری، اداری قرار است در ٦ طبقه با ارتفاع بین ٢٦ تا ٣٠ متر احداث شود و پروانه ساختمانی ملک در ٢٩ تیر سال ٩٢ صادر شده و مجوز‌های لازم از سوی سازمان میراث، سازمان پارک‌ها و فضای سبز و کمیسیون ماده ٧ نیز اخذ شده است.»
اگرچه شهرداري تهران مجوزهاي لازم براي اين بنا را گرفته است، اما اين عضو شورا همچنان نگراني از بروز آسيب‌هايي را در اين منطقه گوشزد می‌كند: «ساخت این مجتمع در ظاهر عاری از هر گونه ایراد و تخلف است، اما موجب ورود به حریم میراثی ماندگار از تاریخ تهران می‌شود و همین یك ساختمان موجب ساخت و سازهای بعدی و تخریب نمای میراثی خیابان ولیعصر آن هم در محدوده تئاترشهر می‌شود كه تصاویر آن اكنون جزیی از تاریخ تهران است.»
بنای تئاترشهر سال ٨٤ به‌عنوان میراث ملی کشور به ثبت رسید و هرگونه ساختوساز و تجاوز به آن بدون تأیید میراث فرهنگی خلاف قانون است؛ اما با اتفاقاتي كه در حريم اين بنا رخ داده است، شايد ديگر چيزي تحت عنوان «حريم» براي اين بناي تاريخي باقي نمانده باشد.
ساختوساز در محدوده تئاترشهر اكنون تنها يك مجموعه را در محاصره خود ندارد. ساختمان ارباب رستم گيو بناي ميراثي ديگري است كه در محدوده چهارراه وليعصر قرار دارد و از چند سال قبل جهاد‌دانشگاهي وظيفه احياي آن را در قالب ساختمان پژوهشکده فرهنگ، هنر و معماری جهاد‌دانشگاهی برعهده گرفته است كه روز شنبه نيز دست‌اندرکاران احیای اين ساختمان تاریخی در مراسمي مورد تقدير اعضاي شوراي شهر قرار گرفتند.
رئيس كميته ميراث فرهنگي شوراي شهر تهران در اين‌باره می‌گويد: «مجتمع ایستگاهی که قرار است، احداث شود در حریم درجه یک تئاترشهر و ساختمان ارباب گیو است که هر دو اثر در فهرست آثار ملی کشور قبل از صدور پروانه ساختمانی ثبت شده است و این ارتفاع حریم این دو اثر را مخدوش می‌كند. این بنا در جداره خیابان ولیعصر قرار دارد و در سال ٩٠ به پیشنهاد شهرداری تهران و با هزینه‌کرد مدیریت شهری تهران در فهرست آثار ملی کشور ثبت شد و اكنون ساخت این مجتمع باعث تخریب‌شدن جداره و همچنین یکی از آثار با ارزش دوره مدرن معماری خیابان ولیعصر و شکسته‌شدن خط آسمان خیابان ولیعصر و بدعت‌گذاری بد ارتفاع‌سازی در بافت مرکزی شهر می‌شود.»
البته در مجوز میراث فرهنگی در سال ٨٨ آمده که ملک براساس ضوابط طرح تفصیلی ساخته شود، در حالي‌كه حكيمي‌پور در مواجهه با مجوز ميراث فرهنگي اين سوال را مطرح می‌كند كه: «براساس کدام طبقه طرح تفصیلی در سال ٨٨ اجازه ساخت چنين ارتفاعی داده می‌شود؟» گفته می‌شود كه از سال ٨١ بازسازی و مرمت این ساختمان با هدف حفظ معماری اصلی از سوي جهاد دانشگاهي آغاز شده است.
در سال ٨٢ نيز صدور مجوز ساخت یک مجموعه فرهنگی مذهبی با نام «مجتمع ولیعصر(عج)» در ضلع جنوبی تئاترشهر و در نهايت حفر گودال عميقي در پاركينگ تئاترشهر باعث ايجاد ترك‌خوردگي ديوار تالار قشقايي شد. بعدها با تغییر مدیران شهری این گودبرداری رها شد تا جايي كه مورد اعتراض وزیر وقت ارشاد، خانه تئاتر، انجمن کارگردانان تئاترو انجمن بازیگران تئاتر قرار گرفت؛ گودي كه حالا تبدیل به مسجدی شده که هنوز شکل سازه آن مورد تأیید اعضای کمیسیون فرهنگی شورای شهر تهران نیست.
منبع: شهروند
