نقش تبلیغاتی جنبش عدم‎ تعهد برای ایران

رویداد۲۴- یک کارشناس مسائل بین الملل گفت: پیش از پایان جنگ سرد ایران بسیار قوی  در عدم تعهد شرکت می‎کرد و می‎توانست در تصمیم‎گیری‎ها تاثیرگذار باشد اما بعد از جنگ سرد و با توجه به اینکه یک نوع کم میلی در بین کشورها به وجود آمد و اختلاف‎ها بیشتر شد قاعدتا نمی‎توانست به مانند گذشته تاثیر‎گذار باشد لذا یک مقدار از وزن ژئوپلتیک ایران کاسته شد.

روز گذشته حسن روحانی، رئیس جمهوری برای شرکت در اجلاس جنبش عدم تعهد به ونزوئلا رفت تا علاوه بر شرکت در آن  ریاستی را که بر عهده داشت به همتای ونزوئلایی خود واگذارکند. 

جنبش عدم تعهد که به طور کلی متشكل از 120 كشور است و علائق سياسي، اقتصادي و فرهنگي كشور‌هاي در حال توسعه را در سطح جهاني نمايندگي مي‌كند تا پیش از  فروپاشی رژیم شوروی نقش تاثیرگذاری در مجامع بین‎المللی داشت اما پس از اینکه نظام جهانی از حالت دو قطبی خارج شد این اثرگذاری هم از تحول بی‎نصیب نماند. 

در خصوص بحث هسته‎ای ایران و تحریم‎هایی که از سوی غرب بر علیه کشورمان تصویب شده بود جنبش نتوانست آن طور که باید خود را نشان دهد و تنها موفق شد برخی از  تحریم‎ها را ندید بگیرد.

عبدالرضا فرجی راد، استاد ژئوپلتیک و کارشناس مسائل بین المللی در رابطه با ساختار جنبش عدم تعهد در گفت‎وگو با رویداد۲۴ گفت: در دوران دو قطبی بودن جهان بعضی از کشورها مایل نبودند زیر چتر یا تحت نفوذ قدرت‎های جهانی شوروی و آمریکا قرار گیرند، بنابراین وظیفه مستقلی برای خود تعریف کردند. 

وی در ادامه اضافه کرد:  این کشورها شخصیت‎های کاریزما داشتند که در این بین می‎توان به جمال عبدالناصر در مصر اشاره کرد. این گروه  بحثی را به میان کشیدند  تحت عنوان کشورهای جهان سومی که نمی‎خواهند زیر چتر قدرت‎های جهانی دوران جنگ سرد قرار گیرند بنابراین جنبشی شکل داده شد به نام "جنبش عدم تعهد " به این معنا که  کشورهای عضو نسبت به دیگر کشورها تعهدی ندارند. 

این استاد ژئوپلتیک تاکید کرد: براساس همین مسئله کشورهایی که به چنین تصمیمی دست یافته بودند اساسنامه‎ای را ترتیب دادند که در هر دوره یکی از اعضا ریاست آن را بر عهده  گیرد.

 

کارشناس مسائل بین المللی در رابطه با میزان اهمیت این تصمیم گیری‎ها توضیح داد: جلسات و تصمیم هایی که در این نشست‎ها گرفته می‎شد تا پیش از فروپاشی شوروی اهمیت داشت علاوه بر این تبلیغات بیشتری بر روی آن صورت می‎گرفت و کشورهای جهان سوم هم  فعال‎تر بودند. هر چند برخی کشورها عضو، تمایلاتی به سمت دیگر کشورهای ابرقدرت در آن مقطع زمانی داشتند ولی نادیده گرفته می‎شد مثل اردن شدیدا وابسته به آمریکا بود یا اتیوپی که در آن دوره کشوری کمونیست به حساب می‎آمد در زیر نفوذ شوروی قرار داشت اما با این کشورها مدارا به عمل می‎آمد و ندید گرفته می‎شد. 

فرجی راد در ادامه افزود: تصمیمات گرفته شده در آن دوران که بعضا در سازمان‎های بین‎المللی مطرح می‎شد و نتیجه یک همکاری خوب محاسبه می‎شد، تاثیر گذاربود اما بعد از فروپاشی شوروی و از بین رفتن نظام دو قطبی به مانند سابق حائز اهمیت نبود و جایگاه خود را از دست داد. با این حال به صورت مرتب ریاست دوره‎ای آن تعیین می شود. به طور نمونه تا شروع جدید اجلاس جدید، جمهوری اسلامی ایران ریاست را بر عهده داشت که آن درجریان این اجلاس به ونزوئلا واگذارشد. 

 این استاد ژئوپلتیک در رابطه با بهره ایران از عضویت و ریاست جنبش عدم تعهد، گفت: همانطور که در بالا اشاره کردم، پیش از پایان جنگ سرد ایران بسیار قوی در عدم تعهد شرکت می‎کرد و می‎توانست در تصمیم گیری‎ها  تاثیرگذار باشد در بعد از جنگ سرد و با توجه به اینکه یک نوع کم میلی در بین کشورها به وجود آمد و اختلاف‎ها بیشتر شد قاعدتا نمیپ‎توانست به مانند گذشته تاثیرگذار باشد لذا یک مقدار از وزن ژئوپلتیک ایران کاسته شد  ولی با تمام اینها حضور  در اجلاس جنبش عدم تعهد برای کشور ضروی است و باید پیشنهادات را هم در این اجلاس مطرح کند. 

کارشناس مسائل بین المللی در این خصوص که ایران در کل تا چه اندازه می‎تواند بر تصمیمات عدم تعهد، حساب کند، گفت: می‎توان حساب باز کرد و نشانی آن هم این است که وقتی در دوره  بحران هسته‎ای قرار داشتیم تا حدی به جمهوری اسلامی ایران کمک شد. 

فرجی راد در این‎باره که کمک‎های دریافت شده چه مواردی است، تاکید کرد: البته کمک‎های دریافت شده بیشتر جنبه تبلیغاتی داشت به این معنا نیست که خیلی تاثیرگذار بوده باشند اما در کل خوب بود بطوری که کشورهای عضو برخی از تحریم ها را در همان دوران که سخت گیری زیاد بود، ندید گرفته بودند.