نگرانی جدید عربستان؛ قطر زیر سایه ایران، در حال نفوذ به عراق است
رویداد۲۴ العرب، نزدیک به عربستان سعودی نوشت: قطر با استفاده از فضای دیپلماتیک ایجاد شده پس از نشست العلا، وارد رقابت نفوذ به عراق شده است. سفر شیخ محمد عبدالرحمن آل ثانی وزیر خارجه قطر به بغداد و دیدار او با مسئولان عراقی، گام مهمی برای بهره گیری از این فضای دیپلماتیک محسوب می‌شود. به ویژه آنکه رابطه قطر با ایران، این کشور را از خطر واکنش جریان‌های سیاسی عراقی حامی تهران، در امان نگاه می‌دارد. این در حالی است که دیگر دولت‌های حاشیه خلیج فارس بخصوص عربستان سعودی از این امتیاز برخوردار نیستند.
در ادامه این مطلب آمده است: عربستان سعودی کانالی را برای تماس با نخست وزیر عراق گشوده و سال گذشته وزیر خارجه خود فیصل بن فرحان را به بغداد فرستاد، اما اقدامات سعودی با مواضع سختگیرانه شبه نظامیان عراقی نزدیک به ایران مواجه شده و بهبود روابط بین عراق و عربستان پس از سی سال را دشوار کرده است.
قطر عراق را یک نقطه تقاطع استراتژیک در منطقه می‌داند، چرا که ایرانی ها، ترک‌ها و آمریکایی ها، به اضافه تعدادی از دولت‌های عربی، به دنبال تثبیت حضور خود در عراق هستند.
با اینکه سفر مذکور با انگیزه اقتصادی انجام شد، اما بخشی از رقابت برای کسب نفوذ در عراق محسوب می‌شود. تحولات در مسیر این رقابت می‌تواند شکل منطقه را در تعامل با دولت جدید آمریکا تغییر دهد.
یک منبع سعودی در گفتگو با العرب گفت: ریاض به حرکت قطر به سمت بغداد با خوش بینی نگاه نمی‌کند. قطری‌ها از جو موجود، سکوت ایران و تشویق ترکیه استفاده می‌کنند که این امتیاز‌ها برای سعودی‌ها فراهم نیست.
وزیر خارجه قطر و همتای عراقی او، فواد حسین، در خصوص تشکیل یک کمیسیون مشترک برای همکاری اقتصادی بین دو کشور به اتفاق نظر رسیدند. در این میان مسئولان عراقی تلاش می‌کنند برقراری روابط نزدیک با دولت‌های حاشیه خلیج فارس را خوش بینانه تفسیر کنند، از این رو مردم عراق همچنان منتظر نتایج ملموس این نزدیکی در قالب توافق‌های اقتصادی و سرمایه گذاری هستند، که پیش از این ریاض و دوحه وعده آن را داده اند.
عراقی‌ها معتقدند اغلب توافق‌هایی که عربستان و قطر اعلام کرده اند، تنها کلامی هستند و دلیل آن، فشار‌های ایران بر دولت عراق و مخالفت برخی جریان‌های سیاسی مورد حمایت تهران از ارتباط عراق با دولت‌های عربی حاشیه خلیج فارس است.
پارلمان عراق، سکوت مسئولان این کشور و تعلل آنها در اجرای توافق‌ها با عربستان و قطر را به موضع ایران نسبت می‌دهد که بر توان عراقی‌ها برای اداره منافعشان سایه افکنده است.
در این میان، یکی از اعضای پارلمان عراق که نخواست نامش فاش شود گفت که با وجود روابط استراتژیک قطر با ایران، تصور نمی‌شود که وضعیت دوحه در اجرای طرح‌های خود در عراق، با عربستان متفاوت باشد. وی دلیل این مساله را اینگونه توضیح داد: «خروج عراق از سایه نفوذ اقتصادی ایران می‌تواند ضرر‌های زیادی به اقتصاد ایران برساند چراکه تهران درگیر فشار‌های اقتصادی آمریکاست.»
این در حالی است که شرایط سیاسی عراق در انتظار انتخابات پیش رو و نتایجی که می‌تواند در سطح تحولات سیاسی داشته باشد، مبهم است.
پیش از این، سعودی‌ها و قطر از سرمایه گذاری اقتصادی در عراق خبر داده بودند، اما زمان اجرای این طرح‌ها اعلام نشده است.
وزیر خارجه قطر در نشست مطبوعاتی با همتای عراقی خود تاکید کرد: «از سر گیری فعالیت کمیته مشترک همکاری اقتصادی بین قطر و عراق در سریعترین زمان ممکن را مورد بحث قرار دادیم و دیدار‌های مفیدی با نخست وزیر عراق داشتیم. در جریان این دیدار‌ها پیام مهم امیر قطر شیخ تمیم بن حمد آل ثانی را به مسئولان عراقی رساندیم که مهمترین بخش آن، دعوت رسمی از آنها برای سفر به دوحه بود».
عراق و قطر در سال ۲۰۱۳ در خصوص تشکیل کمیته مشترکی بین دو کشور برای هماهنگی‌های اقتصادی، سیاسی، امنیتی، اجتماعی و فرهنگی توافق کردند که پس از سیطره داعش بر یک سوم خاک عراق در سال ۲۰۱۴ دیدار‌ها بین دو کشور متوقف شد. آخرین سفر وزیر خارجه قطر به عراق، در نیمه ژانویه ۲۰۲۰ با هدف آرام کردن منطقه به دنبال ترور سردار سلیمانی انجام شد.
رئیس جمهور عراق، برهم صالح تاکید کرده بود که دولت‌های منطقه مسئولیت زیادی در برابر بحران‌ها و تنش‌ها دارند و می‌توانند این مهم را با حمایت از مذاکره و راه حل‌های سیاسی محقق کنند.
صالح همچنین در جریان استقبال از وزیر خارجه قطر، وی را به تلاش برای تثبیت امنیت منطقه، مقابله با تروریسم و حمایت از فرصت‌های همکاری اقتصادی، تجاری و توسعه فراخواند.
