چه کسی جانشین بان‌کی‌مون خواهد شد؟

رویداد۲۴-روز دوشنبه، شورای امنیت سازمان ملل متحد، پنجمین دوره رای‌گیری برای انتخاب دبیرکل آینده سازمان ملل متحد را برگزار خواهد کرد. در این جلسه 15 عضو این شورا به صورت محرمانه رای‌گیری انجام خواهند داد.

تاکنون "آنتونیو گوترس" – نخست وزیر سابق پرتغال و کمیساریای عالی سازمان ملل متحد برای پناهجویان -- در میان نامزدها پیشتاز بوده است. وی در 3 نشست گذشته شورای امنیت از آرای مناسبی برخوردار شده است. در تازه‌ترین نشست این شورا، وی 12 رای موافق و تنها 2 رای مخالف دریافت کرد.

این در حالی است که حمایت‌های زودهنگام از وی در صورتی انجام گرفته است که روند این انتخاب به شکل بی‌سابقه‌ای آزاد بوده است. هر نامزد باید یک بیانیه شخصی را در برابر 193 کشور مجمع عمومی حاضر کند. در اجرای این بیانیه، گوترس به دلیل فصاحت و گیرایی سخن‌هایش، توانست امتیازهایی را کسب کند. اما مسیر وی برای دستیابی به سمت دبیرکل سازمان ملل می‌تواند با یک وتو اعضای شورای امنیت این سازمان – به خصوص روسیه -- به خطر بیافتد.

مقامات روسیه باور دارند زمان آن فرارسیده است تا یک کشور در آسیای شرقی، ریاست سازمان ملل متحد را بر عهده بگیرد. روسیه می‌تواند با ریاست گوترس -- فردی که پیش از این در راس قدرت یکی از کشورهای اروپای غربی بوده است -- مخالفت کند. بان‌کی مون – دبیرکل کنونی سازمان ملل – اهل یک کشور متحد با آمریکا – کره جنوبی – بوده است. آمریکا از 10 سال گذشته از ریاست وی حمایت می‌کرد.

هفته گذشته، یک حساب کاربری در توییتر که با نام گوترس معرفی شده بود، ادعا کرد این نامزد حمایت روسیه را نیز کسب کرده است. اما پس از آن مشخص شد این حساب کاربری جعلی بوده است و به گوترس ارتباطی نداشته است.

"میروسلاو لایچاک" – وزیر خارجه اسلواکی – در جایگاه دوم قرار دارد. با این حال، وی پیش از این، در جایگاه ماقبل آخر قرار داشت. اما پس از آنکه 3 روز پیش از برگزاری رای‌گیری سوم، نخست‌وزیر اسلواکی -- که حامی روسیه است -- به مسکو سفر کرد و از تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه روسیه انتقاد کرد، لایچاک در میان نامزدهای تصدی دبیرکل سازمان ملل، به جایگاه دوم صعود کرد.

"ووک یرمیچ" – وزیر خارجه صربستان – نیز در این رده بندی در جایگاه سوم قرار گرفته است. دیپلمات‌ها باور دارند به احتمال بسیار زیاد، آمریکا انتخاب وی به عنوان دبیرکل سازمان ملل متحد را وتو خواهد کرد. به دلیل مخالفت یرمیچ با استقلال کرواسی، و همچنین شواهد درباره تلاش وی برای استفاده از مجمع عمومی سازمان ملل به عنوان یک بلندگو برای سخنان ناسیونالیستی، واشینگتن با وی مخالفت خواهد کرد.

با این حال، تهدید به وتو تنها در دور بعدی رای گیری اهمیت خواهد داشت. در آن دوره، 5 عضو دائم شورای امنیت رای‌های رنگین خود را به صندوق خواهند انداخت. هر کاندیدایی که همراه با آرای مخالف یک رای رنگین نیز دریافت کند، از دور این انتخابات خارج خواهد شد.

در انتها، رقابت و معامله میان قدرت‌های بزرگ، فرد پیروز در این انتخابات را معین خواهد کرد. فراز و فرود‌ها در رای آوردن نامزدها تنها یک نمود خارجی از آنچه در پس درهای بسته انجام می‌شود، است.

جریان‌های متقابل ژئوپولتیک و مسائل سیاسی در شبه جزیره بالکان، به این معنی خواهد بود که تا لحظه آخر هیچ نتیجه‌ای کاملا روشن نیست. به همین دلیل، کاندیداهایی که در رای گیری‌‎های اخیر نتایج متفاوتی را دریافت کرده اند، قصد کنارکشیدن از دور این انتخابات را ندارند.