قیام مردم ایرلند علیه سلطه بریتانیا
رویداد۲۴ علیرضا نجفی: بریتانیای کبیر نخستین کشور جهان بود که صنعتی شد. آلمان و فرانسه یک سده پس از بریتانیا صنعتی شدند و طی این یکصد سال بیشتر اروپا هنوز عقب مانده بود. صنعتی شدن و پیشرفت بسیار زیاد در عرصه نامی بریتانیا را به استثمار کشور‌های دیگر کشاند و در قرن نوزدهم مستعمرات بریتانیا به قدری شده بود که مشهور بود آفتاب هیچگاه در آن طلوع نمی‌کند. اما پس از جنگ جهانی اول و تقسیم جهان کشور‌های مختلف به مرور شروع به استقلال از بریتانیا کردند. اما کشور‌هایی مانند آمریکا و ایرلند پیش از این‌ها از بریتانیا جدا شدند و استقلال آن‌ها با مشت آهنین دولت بریتانیا مواجه شد.
ایرلند از سال ۱۸۰۰ جزوی از خاک بریتانیای کبیر به حساب می‌آمد. بریتانیایی‌ها اگر چه خود خواستار الحاق ایرلند به خاکشان بودند، اما با ایرلندی‌ها بسیار رفتار بد و تبعیض‌آمیزی داشتند. ایرلندی‌های از اوایل قرن بیستم مبارزات خود را در راه استقلال و برابری آغاز کردند و نخستین قیام مهمشان در سال ۱۹۱۶ به وقوع پیوست. این قیام را خیزش عید پاک می‌گویند چراکه در روز دوشنبه عید پاک رخ داد.
نام قیام بسیار نمادین بود. عید پاک یکی از جشن‌های مسیحیان است که در آن به مناسبت بازگشت مسیح از مرگ پس از به صلیب کشیده شدن مسیحیان جشن‌هایی برپا می‌کنند و مناجات می‌خوانند. عید پاک نماد رستاخیز است و ایرلندی‌ها نیز معتقد بودند عید پاک روز رستاخیزشان است.
بیشتر بخوانید: انقلاب چکسلواکی و پیروزی کمونیست‌ها در شرق اروپا
قیام ایرلند چگونه آغاز شد؟
به گزارش رویداد۲۴ رهبر استقلال ایرلندی‌های یک سوسیالیست وطن‌دوست به نام جیمز کانلی بود که اکنون یکی از قهرمانان ملی ایرلند به حساب می‌آید. کانلی در دهه هشتاد به کارل مارکس علاقمند شده بود و با آمیختن مارکسیسم با خواسته‌های محلی و اتنیکی ایرلند بنیانگذار سوسیالیسم مسیحی در اروپا شد.
کانلی مبارزاتش را از دهه نود قرن نوزدهم آغاز کرد و در دهه نخست قرن بیستم جنبش ملی‌گرایانه بزرگی را علیه سلطه بریتانیا به راه انداخت. کانلی در سراسر ایرلند ایده‌های خود را تبلیغ می‌کرد و بسیاری از وطن‌دوستان را در سراسر کشور به گروه خود جذب کرده بود. یکی از موثرترین کسانی که جزب کانلی و ایده‌های وی شدند شاعر و حقوقدان برجسته، پاتریک پیرس بود که مستقلا گروهی دویست نفره را برای مبارزه با سلطه بریتانیا رهبری می‌کرد.
پیرس و کانلی در ۲۴ آوریل سال ۱۹۱۶ قیام خود را شروع کردند و هزار و پانصد نفر را علیه بریتانیایی‌ها به خیابان‌ها ریختند. زنان شورای بانوان دوبلین نیز اماکن مهم شهر دوبلین را در دست خود گرفتند و به این ترتیب مقابله با ارتش بریتانیا آغاز شد. ارتش بریتانیا هزاران نیروی مسلح زرهی را به دوبلین اعزام کرد و تعدادی نبرد خیابانی در مرکز شهر درگرفت. ارتش آزادیخواه مقاومت بسیار خوبی از خود نشان می‌داد، اما طبعا در برابر قدرتمند‌ترین ارتش جهان یارای مقاومت نداشت.
آلمانی‌ها که دشمن بریتانیا بودند نیز محموله‌ای از سلاح‌های پیشرفته برای شورشیان ارسال کردند که پیش از رسیدن به دست شورشی‌ها توسط بریتانیایی‌ها مصادره شد. نبرد خیابانی شش روز به طول انجامید و در طول این شش روز استعمار بریتانیا با توپخانه خود شهر دوبلین را بمب باران کرد که به کشته شدن بسیاری از مردم عادی انجامید.
در روز ششم ارتش بریتانیا نیرو‌های زرهی سنگین را وارد شهر کرد و جمهوری‌خواهان مجبور به تسلیم شدند. بریتانیایی‌ها ۳۵۰۰ نفر را دستگیر کردند که اغلب آنان در قیام عید پاک نقشی نداشتند و فی الفور رهبران جمهوری خواه از جمله کانلی و پیرس توسط ارتش بریتانیا اعدام شدند. حدود پانصد نفر از ایرلندی‌ها در این قیام کشته شدند که بیش از نیمی از آن‌ها غیرنظامی بودند.
با وجود سرکوب خونین، ایرلندی‌ها دست از مبارزه برنداشتند و با تجدید قوا به مبارزات خود ادامه دادند. امروز کانلی و پیرس از قهرمانان ملی ایرلند و نماد آزادی‌خواهی به حساب می‌آیند.
اگر اشتباه نکنم؛ منظور آفتاب هیچگاه در آن غروب نمی کند.