«فراکسیون امید» از دولت دلخور است

یکشنبه گذشته محمد جواد ظریف، وزیر خارجه به جلسه علنی مجلس رفت تا پاسخگوی سوال جواد کریمی قدوسی از اعضای جبهه پایداری باشد. در پایان این پرسش و پاسخ که با حاشیه‌هایی هم همراه شد گرچه در ‌‌نهایت اعضای خانه ملت با آرا خود اعلام کردند از پاسخ وزیر امور خارجه قانع شده‌اند اما به اندازه انگشتان یک دست اگر رای کمتری به او داده می‌شد شاید به جای محمود حجتی، وزیر جهاد و کشاورزی که دیروز با کارت زرد مواجه شد، احتمالا ظریف اولین وزیری بود که از مجلس دهم کارت رنگی می‌گرفت. 

علاوه بر این مدتی است، خبر استیضاح علی اصغر فانی، وزیر آموزش و پرورش از پارلمان به گوش می‌رسد. مجلسی‌ها در آخرین دیدار با فانی به او مهلت دو هفته‌ای که سه روز از زمان آن سپری شده، داده‌اند تا ایرادات مد نظر امضاکنندگان طرح استیضاح را برطرف کند و اگر موفق به انجام آن نشود استیضاح دوباره به جریان بیفتاد.

تمام این اتفاقات در مجلسی در جریان است که مهر حامی دولت بر پیشانی آن خورده و با اعلام نتایج انتخابات مجلس دهم برای بسیاری این انتظار ایجاد شده بود که دیگر اتفاقاتی که در مجلس نهم که به مجلس تقابل‎گر با دولت مشهور شده بود شاهد نباشیم.

اما نکته‌ای که در این میان سوال برانگیز شده است، نقش کمرنگ فراکسیون امید در موارد نیاز دولت در خانه ملت است. به طور کلی ساختار پارلمان در تمام دنیا با فراکسیون‌هایی همراه است که براساس سیاست‌های مشخص شده بر تصمیم گیری‌های کشور تاثیرمی‎گذارند.

درکشور ماهم دو جناح اصولگرا و اصلاح طلب با فراکسیون‌هایی تلاش می‌کنند، در کشمکش‎های سیاسی موثر واقع شوند. این مسئله در دولت احمدی‌نژاد بسیار نمود پیدا کرد. دولت نهم با حمایت همه جانبه فراکسیون اصولگرا موفق شد به اهداف مورد نظر خود برسد اما در دولت دهم که اصولگرایان در بخش‌هایی به نقد احمدی‌نژاد پرداختند این حمایت گرچه از بین نرفت اما کمرنگ شد و حتی کار به استیضاح وزیر هم کشید. 

البته باید به این مسئله هم اشاره کرد که تمام فراکسیون‌ها در مجلس فعال نیستند و برخی از آنها غیر سیاسی محسوب می‌شوند بنابراین در مواقع تصمیم‎گیری‌های سیاسی توقع تاثیرگذاری از آن‌ها وجود ندارد اما فراکسیون امید که به طیف اصلاح طلبان تعلق دارد و بزرگ‌ترین حامی دولت در مجلس به حساب می‌آید، بی‌تفاوتی به کارش نمی‌آید و اگر صدایی از آن بلند نشود از مشکلی خبری می‌دهد که توقع رفع آن می‌رود. 

علی صوفی، عضو شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان و از اعضای شورای مرکزی حزب اتحاد ملت در این باره که آیا آرای این روزهای اعضای خانه ملت نشان از کاهش تعداد حامیان دولت نسبت به منتقدان‌اش دارد، گفت: باید درجه اهمیت موضوعاتی که در مجلس مطرح می‌شود را اندازه گرفت. این احتمال وجود دارد اهمیت وزیری که برای پاسخگویی به مجلس فراخوانده می‌شود به اندازه‌ای نباشد که برای عدم دریافت کارت به یک جمع بندی در فراکسیون برسیم. اما زمانی در صورتی که احساس شود دولت در سیاست‌های داخلی و خارجی خود نیاز به حمایت دارد یا لوایح مهم و حیاتی به مجلس فرستاده که باید رای بالایی کسب کند پس از یک ارزیابی درست در مجلس مورد حمایت قرار خواهد گرفت. 

وی در ادامه درباره تعداد حامیان دولت ابراز کرد: حامیان دولت در مجلس بیشتر از آن چیزی است که کارت زردشکل بگیرد زیرا در خانه ملت جدا از جناح بندی‌ها، آرا شناور هم وجود دارد که تعهدات جناحی یا فراکسیونی ندارند. در یک فراکسیون ممکن است تمام اعضا از یک موضوع خاص به طور کامل دفاع نکنند زیرا گاهی اوقات پیش می‌آید منافع منطقه‌ای با ملی در تعارض قرار گیرند بنابراین عده‌ای موافق و عده‌ای مخالف خواهند بود. در این موارد رای‌های شناور خود را به نمایش می‌گذارند و تاثیر گذار می‌شوند. 

این عضو شورای سیاست گذاری اصلاح طلبان در این خصوص که آیا فراکسیون امید، تنها فراکسیون حامی دولت در مجلس است، گفت: علاوه بر فراکسیون امید دیگران هم مانند اصولگرایانی که در دولت نهم و دهم از سیاست‌های ارائه شده، حمایت نمی‌کردند در این دوره از سیاست‌های دولت یازدهم حمایت به عمل می‌آورند، این گروه از اعضا فراکسیون امید به حساب نمی‌آیند اما حامی دولت هستند. حمایت یا عدم حمایت از دولت به فضای غالب در مجلس ربط پیدا می‌کند. 

عضو شورای مرکزی حزب اتحاد ملت دراین رابطه که آیا نیاز نبود دولت با هوشیاری بیشتری نسبت به حامیان‌اش در مجلس برنامه ریزی می‌کرد، تاکید کرد: با این نظر موافق هستم. دولت باید عقبه رای خود را در نظرداشته باشد و در مجلس هم ارزیابی درستی از اوضاع در دست داشته باشد. 

وی در این باره که دولت این حساسیت را تا به امروز نداشته است، گفت: بله، دولت این حساسیت را نداشته است به طور نمونه می‌توان به تغییر معاون امور مجلس رئیس جمهور اشاره کرد. این مسئله یکی از مواردی است که دولت بی‌گدار به آب زد زیرا نه تنها مثبت و تاثیر گذار نبود بلکه ضروری هم به نظر نمی‌رسید. 

صوفی در ادامه اضافه کرد: اشکال کار دولت در کابینه و برخی وزرا است که دارای ضعف هستند، باید تغییر به وجود آورده شود. دولت برای انجام این تغییر جای معاون پارلمان اصلاح طلب که برای مجلس اصولگرا منصوب کرده بود را با معاون پارلمانی اصولگرا در مجلس دهم که اکثریت اصولگرا نیستند تغییر می‌دهد که برخلاف اکثریت مجلس است. این کار نه تنها ضرورتی نداشت بلکه با منطق هم هماهنگی در آن دیده نمی‌شود. 

این عضوشورای سیاست گذاری اصلاح طلبان در این باره که آیا فراکسیون امید دچار ریزش نشده است، تصریح کرد: تعداد و قدرت فراکسیون امید را باید در صحن علنی مجلس زمانی که بنا است تصمیمی قاطعانه گرفته شود، مشاهده کرد. همانطور که توضیح دادم فراکسیون هر زمان که احساس کند نیاز است، از دولت حمایت می‌کند و هر مقطعی که لازم است به کار‌شناسان مسئله را ارجاع دهد، دست به این اقدام می‌زند. 

عضو شورای مرکزی حزب اتحاد ملت در ادامه بیان کرد: از آنجا که فراکسیون امید انتظار تغییر در کابینه را داشته است بنابراین انرژی خود را برای وزرا صرف نمی‌کند. 

وی در این رابطه که آیا ظریف از جمله وزاریی بوده که فراکسیون توقع تغییر آن را داشته است، گفت: خیر اما کارهایی که لازم است برای کمک به دولت در مجلس صورت می‌گیرد. فراکسیون امید در صورت بروز مسائلی از این حیث دولت را مقصر می‌داند. بنابراین اعضای فراکسیون از دولت دلخورهستند زیرا حداقل کاردولت این است که تغییراتی در عوامل تاثیر گذار به وجود آورد. 

صوفی در ادامه تاکید کرد: بین دولت، مجلس و فراکسیون رابطه محکم و قوی وجود ندارد. پیوندشان ضعیف است این ضعف ممکن است گاهی به صورت بی‌اعتنایی به وزیر و آرایی که نیاز دارد خود را نشان دهد ولو اینکه وزیردر هیات دولت عضو مثبت و خوبی هم باشد. 

این عضوشورای سیاست گذاری اصلاح طلبان مجددا یادآور شد: عکس العمل‌هایی که مورد اشاره قرار گرفت به دلیل ناکارآمدی یا ضعف وزیر نیست بلکه واکنش نسبت به رفتار دولت است.