راهکارهایی برای جبران کمبود معلم؛ از دو شیفته کردن مدارس تا تحمیل نیروهای فاقدصلاحیت به آموزش و پرورش

رویداد۲۴ ناصر سلیمانزاده  رییس مرکز برنامه‌ریزی منابع انسانی و امور اداری وزارت آموزش و پرورش در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا در واکنش به موضوع کمبود معلم در استان تهران و کلاس‌های خالی از معلم بیان کرد: ما با مدیران کل اداره آموزش و پرورش شهر تهران و شهرستان‌های تهران صحبت کردیم و اعلام کرده‌اند که کمبودی ندارند، سامانه‌ها هم کمبودی را نشان نمی‌دهد.

رییس مرکز برنامه‌ریزی منابع انسانی و امور اداری وزارت آموزش و پرورش بیان کرد: اگر فردی با موردی مواجه شده است، دقیقا نام مدرسه را اعلام کند تا موضوع در اسرع وقت بررسی شود. به هر حال آموزش و پرورش بیش از ۵۰۰ هزار کلاس درس دارد که در این بین ممکن است برای برخی معلمان مشکلی پیش بیاید، مثلا بیمار باشد یا به هر دلیلی نتواند چند روزی در مدرسه حضور یابد که سریعا تمهیدات لازم انجام خواهد شد.

مدیران اعلام کرده‌اند کمبود نیرو ندارند

وی در ادامه گفت: این مساله جدیدی نیست و سال‌های قبل هم وجود داشته، اگر مدت‌ عدم حضور معلم کوتاه باشد، معاون و یا یکی از همکاران این خلاء را پر می‌کنند، در غیر این صورت سریعا معلم دیگری جایگزین خواهد شد. اما اینکه تا امروز کلاسی خالی و بدون معلم مانده باشد امکان‌پذیر نیست. آیا امکان دارد والدین بابت‌ عدم حضور معلم در مدت ۵۰ روزی که از آغاز سال تحصیلی می‌گذرد، اعتراض نکنند؟

سلیمان زاده در پاسخ به این سوال که استان تهران چه میزان معلم کم دارد؟ گفت: ما سامانه‌ای داریم که در آن تعداد نیروهای موجود، تعداد کلاس‌های ایجاد شده، تعداد دانش آموزان ثبت نام شده و… مشخص است. الان در سامانه‌ها و روی کاغذ کمبودی مشهود نیست. در ضمن مدیران هم اعلام کرده‌اند که کمبود نیرو ندارند و در برخی موارد ساماندهی نیروها مناسب نبوده که اصلاح شده است.

کلاس بدون معلم قابل پذیرش نیست

رییس مرکز برنامه‌ریزی منابع انسانی و امور اداری وزارت آموزش و پرورش ادامه داد: کمبودهایی که اعلام می‌شود واقعی نیست و توسط آن افکار عمومی را خراب می‌کنند. باز هم اگر موردی باشد، وزارت آموزش و پرورش وظیفه دارد موضوع را پیگیری کند، زیرا کلاس درس بدون معلم قابل پذیرش نیست و در اولین فرصت به نحو مقتضی کمبودها را جبران خواهیم کرد.

وی در واکنش به صحبت‌های رییس فراکسیون فرهنگیان مجلس درباره کمبود معلم در کشور اظهار داشت: ما در کشور کمبود نیرو داریم و اصلا منکر این مساله نیستیم، اما طبق روال هر سال آن را مدیریت می‌کنیم. مدیریت کمبود به این صورت است که از معلمان درخواست می‌کنیم اضافه کار بگیرند یا از معلمان در شرف بازنشستگی می‌خواهیم که همکاری خود را با ما ادامه بدهند.

دو شیفته کردن مدارس برای جبران کمبود معلم

سلیمانزاده افزود: برای جبران کمبود نیرو از شیوه‌های مختلف استفاده می‌شود و بخش کوچکی از کمبود نیرو از طریق خرید خدمات آموزشی تامین می‌شود، گاهی مجبور شدیم که مدارس را دو شیفت کنیم، ولی کلاس را به هیچ عنوان خالی نمی‌گذاریم.

وی درباره حواشی موجود از جذب برخی نیروها در آموزش و پرورش گفت: برخی می‌خواهند با بزرگ نمایی مشکلات، تعدادی نیرو را خارج از چارچوب قوانین جذب آموزش و پرورش کنند. بدین صورت مشکلاتی را برای دولت و مدارس بمنظور استفاده از نیروهای دوره ندیده ایجاد می‌کنند. همچنین با همین شیوه اجازه نداده‌اند تا افرادی که توانایی دارند از اضافه کار استفاده کنند.

رییس مرکز برنامه‌ریزی منابع انسانی و امور اداری درباره اضافه کاری معلمان در ازای دو شیفت کردن مدارس بیان کرد: یک زمانی هست که وضعیت نیروی انسانی ما خوب است و اجازه نمی‌دهیم که نُرم تعداد دانش‌آموزان در کلاس‌ها زیاد شود و سعی می‌کنیم معلمان در یک شیفت کار کنند، اما وقتی کمبود نیروی انسانی داریم، آیا می‌توان کلاس‌های درس را تعطیل کرد یا مدارس را دایر نکرد؟

بیشتر بخوانید: جفای مجلس در حق معلمان و آموزش و پرورش/ ۳۰۰ معلم برای جبران کمبود کارمند به مجلس منتقل شدند

سهمیه استخدامی در برخی کلان‌‎شهرها مناسب نیست

سلیمانزاده افزود: کمبود نیروی انسانی در آموزش و پرورش مشهود است و ما چاره‌ای جز مدیریت آن نداریم. راه‌های مدیریت هم متفاوت است؛ به عنوان مثال یکی از راه‌هایی که در تهران و سایر کلان شهرها اتفاق می‌افتد، این است که تعداد دانش آموزان کلاس را بالا می‌برند.

وی با بیان اینکه سهمیه استخدامی در برخی کلان‌‎شهرها مناسب نیست، گفت: سهمیه استخدامی ما در برخی کلان‌‎شهرها مناسب نیست، بنابراین چون معلم نیست نمی‌توان کلاس را تعطیل کرد، پس باید میانگین تعداد دانش آموزان در کلاس درس را بالا برد.

رییس مرکز برنامه‌ریزی منابع انسانی و امور اداری گفت: دولت یک برنامه ریزی بلند مدت انجام می‌دهد و مجوزهای استخدام را با توجه به پیش بینی آمار دانش آموزی به آموزش و پرورش می‌دهد.

از سال ۱۴۰۵ تعداد دانش‌آموزان نزولی می‌شود

وی ادامه داد: علاوه بر اینها طبق آمارهایی که از مرکز آمار گرفته‌ایم از سال ۱۴۰۵ میزان تعداد دانش آموزان دچار سیر نزولی خواهد شد. با توجه به این موضوع مسئله استخدام باید مدیریت شود.

سلیمان زاده خاطرنشان کرد: در همه کشورها بخشی از کمبود نیروی انسانی واحدهای آموزشی را به صورت چرخشی یا با نیروی غیرموظف تامین می‌کنند. در دانشگاه‌ها هم همین است تعدادی از اساتید به صورت موظف و یک سری هم به صورت حق التدریس کار می‌کنند. آموزش و پرورش در سال‌های گذشته هم به همین شیوه مدیریت شده است.

رییس مرکز برنامه‌ریزی منابع انسانی و امور اداری گفت: جمعیت دانش آموزی مدام نوسان دارد، ما نمی‌توانیم تعدادی نیرو به صورت ثابت استخدام کنیم و بگوییم که هر سال مثلا ۳۰ هزار ورودی و ۳۰ هزار خروجی به صورت ثابت داریم. این موضوع عملا امکان‌پذیر نیست، زیرا تعداد دانش آموزان ما همیشه نوسان دارد و لازم است، کمبود معلم را در زمان نوسان جمعیت دانش آموزی با نیروهای حق التدریس و اضافه کاری‎ نیروهای موظف تامین کنیم.

تحمیل نیروهای فاقد شرایط به آموزش و پرورش

وی ادامه داد: هفته گذشته لیستی از کمبود نیرو در یک استان ارائه شد و با پیگیری انجام شده مشخص گردید، کمبود نیرو صحت نداشته و لیست بر مبنای درخواست یکی از افراد برای ایجاد اشتغال در منطقه توصیه شده بود که موضوع از طریق مراجع نظارتی قابل پیگیری است.

سلیمان زاده گفت: متاسفانه با جذب عجولانه و بدون رعایت قوانین و مقررات، دانش آموزان می‌بایست ۳۰ سال این نیروی فاقد شرایط را تحمل کنند و این موضوع صدمات جبران ناپذیری را به جامعه تحمیل می‌کند.

او در واکنش به اعتراض کارنامه سبزها مبنی بر اینکه افرادی که نمره کتبی پایین‌تری داشتند پذیرفته شدند و برخی که نمره کتبی بالاتری داشته‌اند پذیرفته نشده‌اند، گفت: اینطور نیست، براساس قوانین و مقررات جاری، هر فرد مطابق رشته، جنسیت و نیاز استان‌ها برای منطقه‌ای خاص داوطلب استخدام می‌شود و مطابق بومی استان پذیرش و استخدام انجام می‌شود. این افراد یعنی کارنامه سبزها، نمی‌توانند در رشته شغل محلی که داوطلب نبوده‌اند، استخدام شوند.

وی درباره ضرورت استفاده از خدمات نیروهای بازنشسته گفت: هر سال بخشنامه‌ای برای استفاده از خدمات نیروهای بازنشسته ارسال و ویژگی افراد متقاضی تدریس اعلام می‌شود و اگر در بین بیش از ۷۰۰ منطقه آموزشی، مناطقی استانداردها را رعایت نکنند، موضوع قابل پیگیری است و می‌بایست از نیروهای بازنشسته که توان انجام کار و قابلیت‌های لازم را دارند، استفاده کنند.

سلیمان‌زاد خاطرنشان کرد: ما آنچه که لازم است را می‌نویسیم، اما اینکه بعضا به درستی اجرا نمی‌شود ما مقصر آن نیستیم. اگر این موارد گزارش و یا در بازدیدها مشاهده شود، قطعا برخورد قانونی انجام خواهد شد، کلی گویی کردن هیچ مشکلی را حل نمی‌کند.

رییس مرکز برنامه‌ریزی منابع انسانی و امور اداری در پاسخ به این سوال که آیا به کارگیری نیروهای بازنشسته به خواست خود آن‌ها بوده یا اجبار است؟ گفت: به خواست خود آن‌هاست، ما نمی‌توانیم کسی را وادار به انجام این کار کنیم. ما از آن‌ها درخواست می‌کنیم و اگر بپذیرند و شرایط را داشته باشند، ابلاغ تدریس صادر می‌شود.