چین جدید شی جین پینگ

  رویداد۲۴ در شرایط عادی، حدس و گمان ممکن بود به همین جا ختم شود. اما این روز‌ها در چین شرایط عادی نیست. دولت رئیس جمهور شی جین پینگ که بازی‌های ویدیویی را عاملی برای حواس پرتی افراد از کار سخت برای خدمت به میهن می‌دانست، در ماه اوت دستور داد که جوانان فقط سه ساعت در هفته و فقط در زمان‌های مشخص بازی کنند. بنابراین، گیمر ناشناس، هر که بود، ممکن است قانون و خواسته‌های رهبر بزرگ را زیر پا گذاشته باشد. این موضوع به قدری مورد توجه قرار گرفت که تنسنت (Tencent) اپراتور بازی و غول فناوری چین تحقیق و در بیانیه‌ای رسمی تأیید کرد که این بازیکن بی خواب و معتاد بازی واقعاً یک مرد ۶۰ ساله کاملاً قانونی است. خوب است بدانید که این شرکت از نرم افزار تشخیص چهره برای تطبیق کاربران با حساب هایشان استفاده می‌کند.

چین امروز در چنگال هماهنگ‌ترین کمپین دولتی برای اعمال کنترل بیشتر بر جامعه در چند دهه اخیر شاید از زمان پرآشوب مائوتسه تونگ تا کنون است. فرمان محدود کردن زمانی که بچه‌ها می‌توانند بازی‌های ویدیویی انجام دهند، تنها بخشی از قوانینی است که توسط دولت شی در ماه‌های اخیر هم در قوانین تجاری و هم در زندگی روزمره‌ی مردم اعمال شده است. شرکت‌های چینی با موانع بیشتری برای فهرست شدن در بازار‌های سهام عمومی خارج از کشور روبرو هستند و ارائه‌دهندگان آموزش دیگر مجاز به ارائه کلاس‌های آنلاین با معلمان خارجی نیستند. همچنین مردانی که مدل موهایشان به اندازه‌ی کافی مردانه نیست نمی‌توانند در تلویوزیون به آموزش بپردازند.

روی هم رفته، این سیل دیکته‌ها را می‌توان به عنوان یکی از عناصر دستور کار گسترده‌تر شی برای شکل‌دهی به یک جامعه جدید چینی که ارزش‌های سوسیالیستی مناسب در آن القا می‌شود، در نظر گرفت. البته این ارزش‌ها را شخص شی جین پینگ تعریف می‌کند. در این جامعه‌ی جدید تلاش می‌شود که از فردگرایی فاسد و سایر عادات بدی که از فرهنگ‌های خارجی (بخوانید غربی) به جامعه‌ی چین رسوخ کرده اند، دوری شود؛ بنابراین شی جین پینگ در تلاش است تا جامعه را برای مرحله بعدی مبارزه ملی یعنی جست‌وجو برای عظمت جهانی آماده کند.

رجینا آبرامی، مدیر برنامه جهانی موسسه لادر در دانشگاه پنسیلوانیا، به من گفت که کمپین شی باید به عنوان تمرینی برای ملت سازی تلقی شود و این به معنای تعریف این موضوع است که ملت چین چیست و چینی‌ها چه کسانی هستند. آبرامی گفت: به گفته شی، چینی‌ها افرادی نیستند که تمام روز بازی‌های ویدئویی انجام دهند.

این آزمایش بزرگ در مهندسی اجتماعی پیامد‌های فوق العاده‌ای برای آینده چین و جهان دارد. اکنون لحظه‌ی حساسی است، زمانی که چین در حال تلاش برای یک جهش قاطع، اما بسیار سخت به ردیف پیشرفته‌ترین اقتصاد‌های جهان است. با این حال، از بسیاری جهات، کمپین شی که به سمت کنترل بیشتر دولتی در حرکت است، ممکن است خطرات کاهش کارآفرینی و نوآوری مورد نیاز برای پیشبرد اقتصاد را در پی داشته باشد. اگر جامعه جدید شی نتواند چین را به سطح اقتصادی بعدی برساند، جاه طلبی این کشور برای جانشینی ایالات متحده به عنوان ابرقدرت مسلط جهان در حالی پایه گذاری خواهد شد که پیامد‌های منفی احتمالی برای شی و رژیم کمونیستی خواهد داشت.

شی احتمالاً دقیقاً برعکس فکر می‌کند و معتقد است که برنامه او آینده چین را تضمین می‌کند، نه اینکه آن را به خطر بیندازد. از نظر او، تزریق انضباط سخت‌گیرانه‌تر، جهت‌گیری حزبی بیشتر و انطباق ایدئولوژیک عمیق‌تر، ملت را برای مرحله‌ی رقابت با ایالات متحده تقویت و آماده می‌کند. بنابراین، آنچه قرار است آشکار شود، رقابتی بین باور‌های لیبرال و غیرلیبرال در مورد بهترین راه رسیدن به موفقیت ملی است.
کمپین شی از بسیاری جهات به معنای بازگشت به هنجار‌ها است. مداخله در جامعه در دی ان‌ای حزب کمونیست چین وجود دارد. مارکسیسم به هر حال به دنبال نابود کردن دنیای فاسد و ناعادلانه و جایگزینی آن با آرمان شهر برابری طلبانه است. یک قرن پیش، زمانی که حزب کمونیست چین تشکیل شد، این ایدئولوژی به شدت برای رادیکال‌های جوانی که به دنبال تقویت کشورشان بودند که در برابر قدرت‌های امپراتوری تسلیم شده بود، جذاب به نظر می‌آمد. چن دوکسیو، یکی از بنیانگذاران حزب می‌گوید که اگر مردم چین دوباره قیام کنند، باید چین را از تمام تمدن سنتی خود پاکسازی کرد. او ادامه می‌دهد: من ترجیح می‌دهم فرهنگ گذشته ملت ما از بین برود تا اینکه ببینم نژاد ما از بین رفته است.

در دهه‌های اول جمهوری خلق، مائو تلاش کرد تا دیدگاه کمونیستی را به طور کامل محقق کند. بنابراین، هیچ عنصری از زندگی چینی از شور و شوق انقلابی در امان نبود، از جمله مزرعه خانوادگی و مدل موی زنانه. اوج تلاش برای تغییر جامعه در قالب انقلاب فرهنگی طی سال‌های ۱۹۶۶ تا ۱۹۷۶ به اجرا گذاشته شد که طی آن نیرو‌های گارد سرخ جوان به دنبال حذف عقاید قدیمی، فرهنگ قدیمی، آداب و رسوم قدیمی و عادات قدیمی بودند که این مستلزم ضرب و شتم معلمان و غارت برجسته‌ترین معبد کنفوسیوس کشور بود.

به هر حال، تلاش برای تغییر جامعه به صورت دستوری از گذشته در چین بوده و تا حال ادامه یافته است. باید توجه داشت که شی در آستانه ورود به یک دوره سیاسی حساس است. یک سال دیگر، در کنگره حزب کمونیست، شی تقریباً به طور قطع تلاش خواهد کرد تا قوانین دنیای مدرن را کنار بگذارد و برای سومین دوره پنج ساله در راس کار بماند. این موضوع هنوز در عرصه‌ی سیاست چین بحث برانگیز است؛ بنابراین شی ممکن است احساس کند که داشتن کنترل بیشتر شانس او را بهبود می‌بخشد. تعهد جدید او به شکوفایی مشترک همچنین می‌تواند راهی برای جلب نظر مردم به عنوان مدافع مردم باشد که یک ترفند پوپولیستی برای جلب حمایت در برهه‌ای مهم از زندگی سیاسی او به شمار می‌رود.

اهداف شی برای مبارزات انتخاباتی خود ممکن است فراتر از چین و به رویارویی گسترده او با ایالات متحده گسترش یابد. شی و ماشین تبلیغاتی‌اش، حکومت اقتدارگرایانه چین را به‌عنوان مدلی مناسب‌تر از سرمایه‌داری دموکراتیک برای جهان معرفی می‌کنند که بهتر می‌تواند جامعه‌ای هماهنگ‌تر، عادلانه‌تر و مرفه‌تر ایجاد کند و توانایی بیشتری نسبت به آمریکای ناکارآمد، منحط و رو به زوال برای دستیابی به وظایف بزرگی مانند غلبه بر همه‌گیری ویروس کرونا دارد. احکام جدید او می‌تواند بخشی از این تهاجم ایدئولوژیک باشد. همانطور که رایان هاس، یکی از همکاران ارشد موسسه بروکینگز، در مقاله‌ای اخیر نوشت، شی شاید معتقد است که موج اخیر سرکوب‌ها برای ایجاد سوسیالیسم در داخل ضروری است تا از سرمایه‌داری که در غرب اعمال می‌شود، متمایز شود.

این دورنمای زشت، رقابت بین ایالات متحده و چین را بیشتر شبیه به جنگ سرد می‌کند، نبردی بین سیستم‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی مخالف ایدئولوژیک. یعنی اگر چین جدید شی موفق شود. شی می‌تواند با حمله به ثروتمندان، محدود کردن شرکت‌های خصوصی و خفه کردن آموزش، جلوی کارآفرینی و تفکر مستقل را که اجزای جادویی پیشرفت‌های فناوری و محصولات نوآورانه است، بگیرد. به طور کلی، شی با آزمایش جامعه چینی این ریسک را به اجرا می‌گذارد که تلاش او برای کنترل اجتماعی به خفه کردن انگیزه‌ها و ابتکار‌هایی که اقتصاد برای تعالی به آن نیاز دارد، بیانجامد.