نشانههایی که طرفین مذاکرات بر مبنای آن، روز اول را موفقیتآمیز ارزیابی کردند، چه بوده؟
رویداد۲۴ دیپلمات سابق ایران در سازمان ملل گفت: «صرف نظر از اینکه رسما این دور را چه بنامیم، با توجه به اینکه دستاوردهای ادوار قبلی مذاکرات در بهار گذشته به عنوان مبنای کار پذیرفته شده است، میتوان این دور را ادامه کار مذاکرات قبل دانست و به صورت غیر رسمی دور هفتم نامید.»
کوروش احمدی در تحلیل روز اول مذاکرات و اظهارات طرفین که جلسه اول را مثبت ارزیابی کرده بودند، گفت: «برداشت من این است که توافقات مقدماتی در روز اول بیش از حد انتظار بوده، که البته با توجه به تاکید مقامات دولت سیزدهم طی دو سه هفته اخیر مبنی بر اینکه هدفشان بازگشت به تعهدات برجامی است، خیلی خلاف انتظار هم نبود.»
وی گفت: چند نکته مهم در روز اول روشن شد: نکته اول این است که آنطور که از صحبتهای انریکه مورا بر میآید، مذاکراتی که در شش دور گذشته انجام شد به عنوان مبنایی برای کارهای پیشرو پذیرفته شده است. به عبارت دیگر، صرف نظر از اینکه رسما این دور را چه بنامیم، ولی با توجه به اینکه دستاوردهای ادوار قبلی به عنوان مبنا پذیرفته شده است، میتوان این دور را به صورت غیر رسمی دور هفتم نامید و آن را ادامه مذاکراتی دانست که در بهار گذشته انجام شد.»
او اضافه کرد: «نکته دوم در تایید نکته اول مربوط به احیای فعالیت سه گروه کاری است که در شش دور قبلی ایجاد شده بودند: یعنی گروه کاری هستهای، گروه کاری تحریمها و گروه کاری ترتیب و توالی.»
احمدی در مورد گروه کاری ترتیب و توالی، تصریح کرد: «وظیفه این کارگروه این است که مشخص کند کدام طرف، کدام تعهد برجامی را به چه ترتیبی و در چه مقطع زمانی انجام دهد. برنامه اعلام شده گروه کاری تحریمها سه شنبه و گروه کاری هستهای چهارشنبه تشکیل جلسه میدهد. این ترتیبات حکایت از ادامه کار مطابق توافقات گذشته دارد.»
این کارشناس مسائل بینالملل درمورد نکته سوم مذاکرات، مطرح کرد: «نکته سوم این است که آنطور که پیداست و اطلاع دارم، مسئولین و کارشناسان مجرب و مطلع وزارت خارجه که در ادوار قبلی حضور داشتند، (باستثنای آقای عراقچی) در این دوره هم حضور دارند. این بدان معنی است که صرف نظر از مقامات عالیرتبه در سطح معاونین وزرا که در تیم جدید هستند و من اطلاعی از میزان تجربه و تخصص آنها در این حوزه ندارم، ولی نکته امیدوار کننده این است که تیم کاربلد همیشگی حضور دارد و میتوان تصور کرد که این تیم در این دو گروه کاری شرکت میکنند و از این نقطه نظر هم میتوان گفت که کار، همان روال قبلی را خواهد داشت.»
وی ادامه داد: «مسئله دیگر که در حول و حوش مذاکرات بر آن تاکید شده، ضرورت سرعت عمل است که هم برای ما و هم به ظاهر برای طرف امریکایی مهم است. برای ما از این جهت اهمیت دارد که هر روزی که میگذرد، بابت تحریم هزینههای گزافی را پرداخت میکنیم و مشکلات اقتصادی روی هم تلنبار میشود که هرچه زودتر این تحریمها برداشته شود به نفع مردم و وضعیت اقتصادی کشور است. از طرف دیگر هم امریکاییها یک مطلبی را مرتبا تکرار میکنند و آن این است که برنامه هستهای ایران پیشرفت زیادی کرده و اگر قرار باشد مذاکرات به طول بیانجامد ادعایشان این است که هدف ایران خرید وقت برای ادامه برنامه هستهای خواهد بود. لذا، هر دو طرف یعنی هم طرف ایرانی و هم طرف امریکایی احساس میکنند زمان مهم است و سرعت عمل لازم.»
این کارشناس مسائل امریکا در پاسخ به این پرسش که چرا تا پیش از این حسین امیرعبداللهیان اظهار میکرد که مذاکرات در ادامه شش دور قبلی انجام نمیشود. ولی اکنون دارد همان مسیر را ادامه میدهد، گفت: «واقعیت این است که موضوعاتی که ما داریم مشخص و عبارت اند از نوع و گستردگی تحریمها علیه ما و برنامه هستهای ایران برای طرف غربی. حال اگر هدف برگشتن به تعهدات برجامی باشد، صورت مسئله در خارج از ذهن ما و روی زمین مشخص است و به شکل ارادی و ذهنی صرف نمیشود موضوع و محتوا ایجاد کرد.»
احمدی افزود: «بنابراین آنچه به ناچار در دستور کار قرار میگیرد، همین مسائلی است که در خارج از ذهن ما وجود دارد و به حساسیتهای سیاسی دولت سیزدهم هم که انریکه مورا به آن اشاره کرد، تنها در حد حرف و تبلیغات میتوان پرداخت و جایی در عمل مشخص ندارد. در نتیجه یک سری اظهارات ریشه در همین حساسیتهای سیاسی دارد، ولی در دنیای واقعی و بیرون از ذهن ما موضوعات را نمیتوان چیزی غیر از آنچه واقعا وجود دارد، تصور کرد.»
وی افزود: "این حساسیتهای سیاسی متاسفانه تا کنون موجب تعویق شش ماهه در برداشت تحریمها شده و امید است بیش از این موجب معطلی اقتصاد و کشور نشود. "
وی همچنین گفت: "اگر چه در روز اول مقدمات کار به خوبی فراهم شده، اما هنوز چیزی مشخص نیست و موانع بسیار عمدهای بر سر راه قرار دارد. "