سفر برخی مسئولان به خارج برای درمان؛ بی‌اعتمادی به نظام درمان یا تجمل گرایی؟

رویداد۲۴ در روز‌های گذشته بهرام عین‌اللهی، وزیر بهداشت بر این مسأله تأکید کرد که امروز کسی برای درمان به خارج از کشور سفر نمی‌کند و امروزه در تمامی رشته‌های پزشکی خودکفا هستیم. بخشی از سخنان عین‌اللهی مبنی بر بی نیازی به سفر‌های درمانی به خارج از کشور درست است، اما باید در بخش دیگری از سخنان او تشکیک کرد.

سفرهای درمانی مسئولان در خاطرات آیت‌الله رفسنجانی

هرازگاهی فیلم یا عکسی از برخی از مسئولان کشور منتشر می‌شود که آن‌ها را در یک باشگاه ورزشی یا بیمارستان خارجی نشان می‌دهد. پس از انتشار فیلم در گفت‌وگویی خود این مسئولان یا منصوبانشان از سفر آن‌ها به خارج از کشور برای مداوا خبر داده‌اند. سفر به خارج از کشور برای مسئولان یا خانواده آن‌ها از دیرباز وجود داشته است.

نگاهی به خاطرات آیت‌الله هاشمی رفسنجانی موارد بسیاری از این سفر‌ها را نشان می‌دهد: «آقای عباس واعظ طبسی، [تولیت آستان قدس رضوی] و فرزندش آمدند. از سفر به لندن و عمل جراحی پای‌اش راضی است. تحت تأثیر نظم و پیشرفت آن‌ها قرار گرفته است». «درباره وضع آقای اراکی و اصرار خانواده‌اش برای بردن به خارج از کشور، در عین مخالفت اطبا که بی‌اثر می‌دانند» صحبت کردیم و «آقای خامنه‌ای هم با این موضوع مخالف‌اند». «به خانه آمدم. عفت از کسالت اعظم، [همسر محسن] خیلی نگران است و اصرار دارد برای معالجه به خارج بروند». «عفت و فاطی از لندن تلفنی صحبت کردند و گفتند که برای دوشنبه و چهارشنبه وقت دکتر گرفته‌اند». این‌ها نمونه‌ای از رفتن مسئولان و خانواده‌های آن‌ها به خارج از کشور به منظور معالجه است.

در این سال‌ها هم آیت‌الله محمود هاشمی شاهرودی رئیس اسبق قوه قضائیه به خارج از کشور رفت اگرچه معالجه او ناموفق بود و پس از مدتی دار فانی را وداع گفت. پس از او پر سر و صداترین قاضی سال‌های اخیر و از متهمان اقتصادی یعنی قاضی منصوری نیز به خارج از کشور رفت که در اواسط معالجه با صدور جلب قضایی کار خود را در آلمان نیمه رها کرد و به رومانی رفت. در روز‌های اخیر هم سردار طلایی فرمانده سابق پلیس تهران سر از کانادا درآورد.

علاوه بر مسئولان برخی از هنرمندان و کسانی که از آنان به سلبریتی تعبیر می‌شوند نیز هرازگاهی به بهانه به دنیا آوردن فرزند یا سایر امور درمانی به خارج از کشور سفر می‌کنند.

سفری بی اجبار

رفتن مسئولان به خارج از کشور در حالی صورت می‌گیرد که بسیاری از مسئولان قبلی و کنونی نظام سلامت از بی‌نیازی ایرانیان برای سفر به خارج از کشور تأکید دارند. این موضوع حتی در سال ۹۷ نیز مورد انتقاد ایرج فاضل، وزیر اسبق بهداشت و استاد جراحی دانشگاه علوم پزشکی تهرن قرار گرفت. فاضل در این رابطه اظهار کرد: «افرادی که برای درمان به خارج از کشور می‌روند، به دلیل اجبار نیست؛ چراکه کلیه اعمال پزشکی به بهترین شکل در کشور انجام می‌شود و می‌توانند بمانند و بهترین خدمات را دریافت کنند.»

اما پرسش این است که اگر سفر به خارج از کشور اجبار نیست، پس چه مسأله‌ای موجب سفر این آقایان و خانواده‌هایشان است؟ آیا این کار نوعی بی اعتمادی به کادر درمان و امکانات درمانی ایران نیست؟ اگر چنین است پس چرا این امکان برای مردم فراهم نیست؟ اگر هم بی اعتمادی نیست پس مسأله چیست؟

بیشتر بخوانید: سایه سنگین شوک ارزی بر خدمات درمانی/ تقویت گردشگری پزشکی به نفع بخش درمان محلی است؟

تجمل یا نیاز به درمان

محمدرضا اسدی، نایب رئیس سازمان نظام پزشکی تهران بزرگ در گفتگو با جامعه ۲۴، اظهار کرد: موضوع سفر به خارج برای پیگیری امور درمانی، مسئله بی اعتمادی به نظام درمانی کشور نیست، چرا که بی‌اعتمادترین افراد در کشور به پزشکی داخل کشور اعتماد کامل دارند؛ این یک موضوع ثابت شده است.

وی افزود: افرادی هم که خارج از کشور را برای مداوا انتخاب می‌کنند، بیشتر از منظر تجمل گرایی به این سفر‌ها می‌روند. امروزه با اختلاف طبقاتی که وجود دارد برخی از افراد این کار را انجام می‌دهند. این خروج اگرچه به صورت طبیعی ممکن است این را القا کند که برخی از درمان‌ها در کشور وجود دارد، اما چنین چیزی نیست و امروزه ۱۰۰ درصد دانش، امکانات و تبحر را در کشور داریم که بیماری به خارج از کشور نیاز پیدا نکند.

به گفته اسدی ایران امروز جزو کشور‌های مطرح در حوزه پزشکی است و برای رسیدن به این هدف سال‌ها برنامه‌ریزی شده و کار‌های مختلفی در آن انجام شده است.

دوباره سفر به خارج رونق می‌گیرد

وی در ادامه به نگرانی دیگری اشاره کرد که ممکن است که وضعیت کنونی را بر هم بریزد و دوباره سفر‌های درمانی را رواج دهد. به گفته اسدی، افزایش بی رویه ظرفیت‌های پزشکی در دانشگاه‌ها، نشان از این دارد که با عدم فراهم آوردن زیرساخت‌های لازم آموزشی، کیفیت پزشکی و درمانی کشور پایین آمده و دوباره مردم برای درمان به خارج نیاز پیدا کنند.

تهدیدها علیه نظام سلامت

اسدی بیان کرد: با افول پزشکی کشور در ده‌ سال آینده ممکن است که حتی برای بسیاری از بیماری‌های ساده، مردم دوباره به خارج از کشور نیاز پیدا کنند. بخش دیگری از نگرانی‌های دیگر ما نیز این است که کشور‌های منطقه امکاناتی را برای جذب متخصصین متبحر در کشور فراهم کرده و در حال جذب این افراد هستند که این موضوع نیز ممکن است به خروج مردم برای امور درمانی منجر شود.

وی با تأکید بر لزوم توزیع مناسب پزشکان و متخصصان و تأمین مالی و فراهم کردن امکانات برای آن‌ها اظهار کرد: این موضوع موجب ماندگاری پزشکان و ارائه خدمات مناسب به مردم خواهد شد.

نایب رئیس نظام پزشکی تهران بزرگ اظهار کرد: نگرانی دیگری که داریم این است که برخی از کشور‌های منطقه متخصصین مجرد زن را جذب می‌کنند که این هم نگرانی دیگری برای آینده نظام سلامت کشور است.