تاکتیک لحظه آخری آمریکایی‌ها در مذاکرات چیست؟
رویداد۲۴ انعطاف ایران در مذاکرات و اقتدار روی خطوط قرمز باعث شده علی‌رغم میل ایالات متحده در صورت شکست احتمالی گفت‌وگوها ایران مقصر این مسأله شناخته نشود. اما شاید برای گمانه‌زنی در مورد نتیجه مذاکرات کمی زمان نیاز باشد. امریکا تلاش دارد با بازی حتی در موقعیت آفساید هم که شده منافع ایران از توافق احتمالی را کاهش داده و از اجرای کامل تعهدات خود طفره رود.
این مسأله البته شدنی نیست و با مواضع محکم مسئولان کشورمان روبه رو شده است. دولت سیزدهم نه با هدف مذاکره برای مذاکره که برای رسیدن به یک توافق خوب در صورت تعهد امریکا به رفع کامل و مؤثر تحریم‌ها، در کنار تضمین و راستی‌آزمایی پا به میدان مذاکرات گذاشته است. به همین دلیل با چندین بسته پیشنهادی در آذرماه مذاکرات با جدیت شروع شد اما امریکایی‌ها با وجود اینکه ادعا می‌کنند در این گفت‌وگوها حسن نیت دارند در عمل با وضع تحریم و ادامه سیاست‌های کارزار فشارحداکثری دونالد ترامپ نشان داده‌اند که اراده جدی برای تغییر رفتار خصمانه در حین مذاکرات را ندارند.
با وجود این یک منبع نزدیک به مذاکرات خبر داد: دو طرف در تلاش هستند چند موضوع باقیمانده را حل و فصل نمایند. این منبع نزدیک به مذاکرات وین روز گذشته در گفت‌وگوی اختصاصی با خبرنگار روزنامه ایران در وین گفت: رایزنی‌های داخلی با طرف مقابل به‌صورت فشرده ادامه دارد و روز گذشته علی باقری مذاکره کننده ارشد ایران، مهدی صفری معاون دیپلماسی اقتصادی وزیر خارجه و کارشناسان ایران جلسات مفصلی در وین داشتند.
مواضع اصولی ایران تغییرناپذیر است
دکتر علی باقری مذاکره‌کننده ارشد و معاون سیاسی وزیر امور خارجه کشورمان دیشب و در چهارچوب ترددهای معمول در جریان گفت‌وگوها، در سفری کوتاه راهی تهران شد. گفتنی است مذاکره‌کنندگان ارشد سه کشور اروپایی نیز این هفته برای انجام امور محوله و برخی مشورت‌ها، ترددهایی به خارج از وین داشتند. اعضای هیأت کارشناسی ایرانی در وین حضور داشته و به رایزنی‌ها ادامه می‌دهند. این مسأله باعث شد برخی در فضای مجازی این سفر را با عنوان فراخوانده شدن تیم ایرانی و اتخاذ تصمیم سیاسی تهران برای نتیجه‌گیری در خصوص مذاکرات وین عنوان کنند. این درحالی است که مذاکره کننده ارشد جمهوری اسلامی ایران در وین اختیارات کامل داشته و بر خطوط قرمز نیز حساسیت ویژه دارد. همچنین دولتی که نیاز به تصمیم سیاسی و نشان دادن تغییر رفتار دارد ایالات متحده است که باید حسن نیت و اقدام عملی خود را اثبات کند و با شکستن دیوار بی‌اعتمادی به نگرانی‌های تهران پاسخی نقد و قابل اعتماد بدهد.
بیشتر بخوانید: اصلی‌ترین گره‌های مذاکرات وین چیست؟
دیدارهایی با محوریت مذاکرات وین
همزمان با گفت‌وگوهای وین، «بدربن حمد البوسعیدی» وزیر خارجه سلطنت عمان ظهر دیروز (چهارشنبه چهارم اسفند ماه) با استقبال حسین امیرعبداللهیان وارد وزارت امور خارجه شد. پس از این دیدار، حسین امیرعبداللهیان در کنفرانس خبری پس از دیدار با وزیر خارجه سلطنت عمان در تشریح جزئیات این دیدار با ذکر این نکته که روابط ایران و عمان راهبردی و در عالی‌ترین سطح قرار داد، خبر داد: با توجه به ظرفیت‌های دو کشور این حجم از روابط تجاری را هنوز کافی نمی‌دانیم و توافق کردیم که نسبت به توسعه هر چه بیشتر مناسبات تلاش‌های بیشتری را داشته باشیم.
وی همچنین ابراز داشت: امیدواریم در آینده نه چندان دور امکان سفر رؤسای دو کشور فراهم شود. از سوی عالیجناب سلطان عمان از آیت‌الله رئیسی دعوت رسمی به عمل آمده است که امیدواریم در اولین فرصت ممکن این سفر را در این حوزه مهم همسایگی خودمان بتوانیم داشته باشیم و در جریان این سفر می‌توان یک نقطه عطف جدید برای مناسبات دو کشور ایجاد کرد.
مرحله حساس و مهم
وزیر امور خارجه در مورد مذاکرات وین، اضافه کرد: مذاکرات وین به مرحله حساس و مهمی رسیده است و ما امروز علاوه بر مناسبات دوجانبه در موضوعات مختلف مسائل منطقه‌ای و از جمله مذاکرات وین را با جناب آقای وزیر امور خارجه سلطنت عمان مورد بحث و تبادل نظر قرار دادیم. وی با تأکید بر اینکه همچنان موضوعات اندک ولی بسیار مهم در مذاکرات ما در وین باقی مانده است، گفت: من در مونیخ و همکارم آقای دکتر باقری در وین به صراحت به طرف‌های غربی در ملاقات‌های دیپلماتیک و همچنین آقای جوزف بورل هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپا، تأکید کردیم که به هیچ وجه در مذاکرات وین از خطوط قرمز خود عبور نخواهیم کرد و این مسأله را با قوت نشان خواهیم داد. رئیس دستگاه دیپلماسی گفت: از طرف امریکایی تاکنون عمدتاً پیام‌های مثبت شنیده‌ایم ولی تا این لحظه هیچ اقدام عملی برای اثبات حسن نیت خود به عمل نیاورده است. ما در مجموعه مذاکرات وین خوشبین هستیم و امیدواریم اندک موضوعات حساس مهم و باقیمانده در مذاکرات با واقع‌بینی طرف غربی طی روزهای آینده به نتیجه برسد.
ایران در مسیر بیشینه‌سازی قدرت
همزمان که مذاکرات به لحظات حساس خود نزدیک شده است یادآوری این نکته قابل توجه که سیاست خارجی دولت سیزدهم از برجام شروع نشده و به برجام ختم نمی‌شود نشان می‌دهد که هر نتیجه‌ای از مذاکرات به معنای اتفاقی سرنوشت‌ساز نخواهد بود. جمهوری اسلامی ایران در دوره گفتمانی جدید خود با تأکید بر توازن و تعامل سازنده با همه کشورهای جهان سیاست خارجی خود را در چند کشور خاص خلاصه نکرده و روابط با کشورهای همسایه و آسیایی را اولویت خود در هر شرایطی معرفی کرده است. همچنین تأکید بر تقویت استحکام ساخت درونی قدرت، تقویت درون‌زا و برون گرای اقتصاد، افزایش قدرت دفاعی، افزایش قدرت هسته‌ای و تعامل با کشورهای مختلف را سرلوحه اقدامات خود قرار داده است و با برجام یا بدون آن به وین و واشنگتن امید نخواهد داشت.
تاکتیک لحظه آخری امریکایی‌ها چیست؟
سیدمصطفی خوش چشم، کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به آخرین روند مذاکرات در وین گفت: معمولاً تاکتیک طرف غربی و امریکایی این است که وقتی به اواخر مذاکرات نزدیک می‌شویم با زیر میز زدن به دنبال ایجاد فرسایش در مذاکرات می‌رود و امتیازات واگذار شده قبلی را مجدداً پس می‌گیرد. به گزارش میزان، این کــــــــارشناس سیاست خــارجی گفت: هدف طرف امریکایی تحت فشار گذاشتن ایران است تا هم اتلاف وقت کند و هم اینکه با ادعای مطرح کردن ضرب‌الاجل ساختگی به دنبال این باشد که ایران از امتیازات مورد نظرش منصرف شود.
وی افزود: البته طرف ایرانی هم تمام‌قد روی منافع ملی ایستاده است. کارشناس مسائل بین‌الملل تأکید کرد: طرف غربی و امریکایی این بازی را ادامه می‌دهد چرا که اراده سیاسی کافی برای اتخاذ تصمیمات سیاسی ندارد.
وی عنوان کرد: طرف امریکایی طرف بدعهدی است که حداقل ظرف ۲۰ سال گذشته در موارد مکرری از این تاکتیک استفاده کرده است و به همین دلیل موارد اساسی از جمله سرنوشت پرونده مطالعات ادعایی که اساسی‌ترین موضوع در برجام و زمینه مسائل هسته‌ای است، نامشخص به روی میز مانده است.خوش چشم بیان کرد: طرف امریکایی سعی می‌کند با بازی با عنصر زمان و همینطور با تحریکاتی که از طریق عملیات روانی و رسانه‌ای در حال انجام است مذاکرات را تبدیل به یک عملیات روانی روی مذاکره‌کننده ما کند.
کارشناس سیاست خارجی گفت: یکی از شروط اصلی ما در ابتدای دور جدید مذاکرات در دولت سیزدهم برای طرف‌های غربی این بوده که اگر هرکجا احساس کنیم طرف غربی صداقت لازم برای رسیدن به توافق را ندارد و در حال اتلاف وقت است قطعاً واکنش نشان می‌دهیم، واکنشی که برای آنها خرسندکننده نخواهد بود و می‌تواند به ترک مذاکرات بینجامد. وی ادامه داد: این روزها بویژه ظرف دو سه روز گذشته خوشبینی نسبی موجود نسبت به طرف غربی از بین رفته است و در حقیقت نگاهی توأم با بدبینی نسبت به وضعیت فعلی به وجود آمده است.
خوش چشم در رابطه با اینکه ممکن است گفت‌وگوها تا چه زمانی به طول بینجامد، افزود: به هیچ عنوان معلوم نیست که زمان مذاکرات تا چه زمانی طول بکشد چرا که ما تاریخ و ضرب الاجلی برای گفت‌وگوها نداریم لذا می‌تواند تا ماه‌ها به همین وضعیت پیش رود. کارشناس مسائل بین‌الملل در پایان خاطر نشان کرد: بنابراین اتخاذ تصمیم سیاسی به طرف امریکایی و غربی بستگی دارد.
