نسخه الکترونیک؛ سودی که بیمه‌ها می‌برند و خدماتی که ارائه نمی‌کنند!
رویداد۲۴ دو ماهی از الزام قانونی اجرای نسخه الکترونیک نمی‌گذرد که همچنان انتقادات و نگرانی‌های متعددی در مورد آن مطرح است. این نگرانی‌ها و انتقادات اگرچه از ابتدای اجرای این قانون، از سوی سازمان نظام پزشکی مطرح شده بود، اما این بار فرهنگستان علوم پزشکی به عنوان دیگر رکن نظام سلامت هم به جمع منتقدین این موضوع پیوسته است.
فرهنگستان علوم پزشکی هم به جمع منتقدین نسخه الکترونیک پیوست
علیرضا مرندی، رئیس فرهنگستان علوم پزشکی در نامه‌ای به رئیس‌جمهوری نوشت: تاکید بر اجرای فراگیر و بدون استثنای نسخه‌نویسی الکترونیک بدون پرداختن به چالش‌های جدی، می‌تواند زمینه‌ساز اجرای ناموفق، تضییع حقوق بیماران به ویژه قشر آسیب‌پذیر و در نهایت افت کیفیت و افزایش پرداخت از جیب مردم در خدمات سلامت شود.
انتقاد پزشکان از نسخه الکترونیک
این فقط ارکان نظام سلامت نیستند که نسبت به اجرای این طرح نگران هستند. همچنان پزشکان مختلف همانند روز نخست اجرای این طرح در توئیتر بر اساس مشاهدات میدانی خود به مخالفت و انتقاد‌های مختلف می‌پردازند. حسین کرمانپور، مدیر اورژانس بیمارستان سینا در توئیتی نوشت: بسیاری از بیماران، بعد از دریافت نسخه الکترونیک به داروخانه می‌روند و آنجا به آنها گفته می‌شود سامانه تأمین یا خدمات درمانی قطع است. بینوا مجبور می‌شود با آنکه عمری حق بیمه داده است، دارو را آزاد دریافت کند. تأمین اجتماعی و بیمه سلامت! آیا این حق الناس است؟
کرمانپور در حالی بیمه سلامت و تأمین اجتماعی را هدف انتقاد خود قرار داده است، که همزمان برخی از پزشکان دیگر نیز موضوعات مختلفی مانند معطلی بیماران در درمانگاه‌ها را مورد اشاره قرار دادند. این نگرانی‌ها در حالی مطرح است که قبلا مهدی ناصحی مدیرعامل بیمه سازمان بیمه سلامت برخی از پزشکان را به کارشکنی در فرایند اجرای بیمه سلامت متهم کرده بود.
در حالی پزشکان به مخالفان اول و سرسخت اجرای نسخه الکترونیک تبدیل شده‌اند و از معطلی بیماران در مطب خود خبر می‌دهد که برخی معتقدند عدم اجرای این نسخه بازی پزشکان برای عدم اجرای آن است چرا که معتقد وقت زیادی از آنها و منشی‌های مطب برای وارد کردن نسخه در سامانه می‌شود.
بیشتربخوانید: چالش‌های نسخه نویسی الکترونیک/ از افشای اطلاعات تا قاچاق دارو
ضعف شبکه های ارتباطی در نسخه الکترونیک
علاوه بر این موضوع کارشناسان مختلف همواره نسبت به ضعف‌های این نسخه از جمله امنیت اطلاعات بیماران و ... ابراز نگرانی کرده بودند. با این حال محمد هاشمی، رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت بهداشت، اشکالات مربوط به نسخه‌های الکترونیک را مربوط به شبکه‌های ارتباطی کشور دانست و گفت: کند بودن اینترنت و قطعی برق، عدم آشنایی و آموزش کافی گروه پزشکان ارائه دهنده خدمت، شلوغی درمانگاه‌ها و ... از دلایل آن است.
هاشمی بیان کرد: در اجرای نسخه نویسی الکترونیک در وهله نخست باید زیرساخت‌های مورد نیاز شامل تشکیل پایگاه‌های مرجع اطلاعات بیمه شدگان، بانک اطلاعات شرکای کاری اعم از مراکز و موسسات در بخش دولتی و غیردولتی، موتور قواعد و بررسی اسناد، برقراری ارتباط یا سرویس گیری از سایر سازمان‌های مرتبط مانند سازمان غذا و دارو، سازمان ثبت احوال و سازمان نظام پزشکی فراهم شود که این موارد طی چهار سال اخیر انجام شده و زیرساخت موجود پاسخگوی سرویس گیرندگان است.
نسخه الکترونیک، برنامه‌ای خوب با اجرایی بد
در همین زمینه رضا لاری‌پور، سخنگوی سازمان نظام پزشکی در گفتگو با جامعه ۲۴ با بیان اینکه نسخه الکترونیک در واقعیت امر برنامه خوبی است، گفت: هر چیزی که به سمت الکترونیک شدن پیش برود و آمار‌ها قابل احصا شده و بهره‌وری را افزایش دهد مطمئنا برنامه خوبی است، اما اینکه فعلا زیرساخت‌ها فراهم نیست مثلا اینترنت قطع است و مردم در داروخانه‌ها معطل می‌شوند و در نهایت بیمار مجبور می‌شود که دارو را آزاد بگیرد مطمئنا بیمه سود می‌برد در صورتی که خود او می‌باید این زیرساخت‌ها را فراهم می‌کرد.
وی افزود: وقتی می‌خواهید برنامه‌ای برای سلامت مردم اجرا کنید در وهله نخست باید اصل محرمانگی پابرجا بماند لذا امنیت سیستم‌ها بسیار مهم است، اما سیستم‌های بیمه‌گر با این استدلال که بانک‌ها با این روال کار خود را پیش می‌برند این سامانه‌ها را مدیریت می‌کنند در حالی که مسائل سلامت و پزشکی امری بسیار متفاوت از کار‌های بانکی و قضایی است.
منابعی برای امضای الکترونیک در نظر گرفته نشد
لاری بیان کرد: می‌بایست امضای الکترونیک نهایی می‌شد تا هویت فردی که نسخه را تولید می‌کرد مشخص می‌کرد، اما منابعی برای آن در نظر گرفته نشد تا نظام پزشکی آن را انجام دهد. الان مجلس در ردیف بودجه سال آینده مقدار ناچیزی برای آن در نظر گرفته است.
وی یادآور شد: شورای عالی بیمه فعلا استفاده از نسخه‌های کاغذی را به صورت محدود مجاز دانسته است تا خطای سیستم‌های نسخه الکترونیک مشخص و رفع شود.
این عضو سازمان نظام پزشکی بیان کرد: نکته بعدی در مورد حذف کاغذ است که عدد قابل توجهی بوده و از این طریق منابع زیادی به بیمه‌ها بازگردانده می‌شود، اما وظیفه بیمه، پوشش حداکثری درمان است تا اگر کسی بیمار شد دچار مخاطره‌ای نشود. اینکه بیمه‌ها سعی می‌کنند با حداقل پوشش، کار خود را پیش ببرند قابل قبول نیست و باید با توجه به حق بیمه‌ای که از مردم می‌گیرد باصد به صورت کامل تعهد خود را انجام دهد؛ در این میان تنها بیمه نیرو‌های مسلح از پوشش بهتری برخوردار است.
ولی محاسن بیشمار نسخه الکترونیکی بر نظام سلامت، لزوم رفع سریع موانع و مشکلات موجود را تاکید میکند.
در صورت تکمیل سیستم نسخه الکترونیکی علاوه بر رفع مشکلات خوانا نبودن نسخه های دست نویس و رفع اشتباهات وحشتناک تحویل داروی اشتباه به بیمار در هنگام نسخه پیچی و تحویل دارو، میتوان از قابلیت آرشیو الکترونیک داروهای تجویز شده برای بیمار و تشخیص صحیح تر بیماری با دانستن سوابق مصرف داروهای قبلی استفاده کرد.
بنابراین سیستم نسخه الکترونیک دارای فواید زیادی است فقط باید مشکلات موجود سریعآ رفع و نواقص موجود هم تکمیل گردد.