آخرین خبرها از احیای برجام / پیش نویس اتحادیه اروپا به کجا رسید؟
رویداد۲۴ پرونده مذاکرات برجامی هنوز سرگردان میان تهران و واشنگتن مانده است. این سرگردانی به مرحله تناقضهای بی پایان رسیده است. هر سمت سعی دارد طرف مقابل را مقصر اصلی نشان دهد. این در حالی است که معلوم نیست نتیجهگیری نهایی در خصوص پیشنویس اتحادیه اروپا برای رسیدن به توافق، به کجا رسیده است.
حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران به تازگی گفته است: رفتار و گفتار آمریکاییها با یکدیگر متناقض است. سه روز پیش پیامی بین ما و طرف آمریکایی منعقد شد و ما پیامی از سوی آمریکاییها در ارتباط با توافق (هستهای) دریافت کردیم. آمریکاییها در تبادل پیامها حتی تعجیل دارند که هرچه زودتر به نقطه توافق برسیم. ما به صراحت اعلام کردهایم که باید موارد اتهامی که آژانس در حوزه هستهای مطرح کرده حل و فصل شود و ما حاضر به توافقی نیستیم که بعدا مانند استخوان لای زخم مانده، دائم آژانس بخواهد از مسیر سیاسی و به بهانه این موارد اتهامی فشارهایی را به ایران وارد کند.
این در حالی است که ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا روز جمعه در کنفرانس خبری هفتگی خود در رابطه با مذاکرات هستهای با ایران گفته بود: در حال حاضر مشخص است که حصول توافق قریبالوقوع نیست. توافق در حال حاضر در دسترس نیست؛ چرا که تقاضاهای ایران از مرزهای برجام فراتر رفتهاند. ما طی هفتههای اخیر اخباری در خصوص آمادگی ایران برای تغییر رویه دریافت نکردهایم. رئیسجمهور متعهد شده که ایران هرگز به سلاح هستهای دست نیابد. ما مصمم به حفظ این تعهد هستیم. ما همچنان باور داریم که دیپلماسی موثرترین راه برای رسیدن به این هدف است. بعد از پرایس آنتونی بلینکن، وزیرخارجه آمریکا نیز بار دیگر این سخنان را تکرار کرد و گفت: از نظر ایالات متحده آمریکا دیپلماسی بهترین راه برای رسیدگی به برنامه هستهای ایران است اما به دلیل درخواستهای اضافی ایران، احیای توافق هستهای ۲۰۱۵ با ایران را قریبالوقوع نمیداند.
بدون شک دو موضوع همراستا با موضوع مذاکرات برجامی روند این مذاکرات را با چالش روبرو کرده است. اولین موضوع اتفاقات اخیر در ایران بوده که با واکنش غرب روبرو شده است و احتمالاً به نوعی تاثیرگذاری خوب و بد داشته باشد. دومین موضوع که شاید مهمتر از قبلی باشد، اتهام فروش پهپاد از سوی ایران به روسیه برای جنگ در اوکراین است. این اتهام بارها از سوی مقامات ایرانی نقض شده، اما غربیها همچنان از این موضوع سخن میگویند که این شرایط بی شک در روند مذاکرات برجامی نیز تاثیر خواهد داشت. با این حال بعد از تغییر تیم مذاکره کننده ایرانی در دولت سیزدهم شاهد این هستیم که ایران بر خواستههای خود اصرار میورزد.
این روزها با صراحت بیشتری میتوان گفت که ایران و آمریکا هر کدام به دلایل مختلفی بیش از هر زمانی به احیای توافق برجام نیاز دارند. برخی معتقد هستند که روند مذاکرات به بعد از انتخابات میان دورهای نوامبر موکول شده است. با این حال هنوز قطار مذاکرات برای احیای برجام بلاتکلیف به راه خود به آهستگی ادامه میدهد و هنوز با قطعیت نمیتوان گفت که به ایستگاه نهایی میرسد یا خیر؟