دور زدن و محرمانگی به سبک وزارت کار علیه بخش خصوصی/ ۱۱۰۰ کاریابی در آستانه ورشکستگی
رویداد۲۴ بابک هاشمی‌پور در نشست خبری کانون کاریابی‌های سراسر کشور و انجمن صنفی کاریابی‌های بین‌المللی که صبح امروز در محل هتل تاج‌محل برگزار شد، اظهار کرد: کاریابی‌ها در سال ۷۹ با صدور بخشنامه‌ای از سوی وزارت کار وقت شروع به‌کار کردند و اکنون نزدیک به ۲۴ سال است که سابقه کار دارند. پس از آن آیین‌نامه‌های مختلفی برای کاریابی‌ها نوشته شد، آیین‌نامه تا سال ۸۶ سه بار تغییر پیدا کرد. پیش‌نویس آیین‌نامه جدیدی نیز به هیات دولت پیشنهاد شده است. در این ۲۴ سال اهم کار‌هایی که کاریابی‌ها انجام داده‌اند در راستای فرصت‌های شغلی، معرفی کارجویان به فرصت‌های شغلی، ارائه مشاوره‌های خاص و عمومی بوده است. کاریابی‌های ما بیشتر کار‌هایی که با وزارت انجام دادند این بود که تصدی‌گری‌هایی که قبل از سال ۷۹ وجود داشت را بر عهده گرفت و عملا توانست موج افزایش جمعیتی که درسال‌های ۷۹ تا ۸۱ وجود داشت را به فرصت‌های شغلی راهنمایی کند.
وی ادامه داد: از سال ۸۰ نیز کاریابی‌های خارجی نیز شروع به کار کردند و ضمن ارائه مشاوره‌های لازم توانستند ضربه‌های خوبی به کاریابی‌های غیرمجاز وارد کردند. ما توانستیم در این مدت کارجویان را راهنمایی کنیم که از خدمات مشاوره این کاریابی‌ها استفاده کنند و به بیراهه کشیده نشوند.
رئیس کانون کاریابی‌های سراسر کشور موضوع این نشست را درباره وضعیت فعلی کاریابی‌ها عنوان کرد و گفت: کاریابی‌ها امروزه به خاطر یکسری سیاست‌های وزارت کار دچار مشکل شدهاند. رفتار‌های سلیقه‌ای در وزارت تعاون که در حال شدت گرفتن است و این امر باعث شده تا کاریابی‌ها متضرر شوند و اکنون کاریابی‌ها در آستانه ورشکستگی و تعطیل شدن هستند. کاریابی‌ها برای اینکه بتوانند خدمات‌شان را گسترش دهند باید همگام با زمان پیش می‌رفتند، احتیاج به سامانه‌ای داشتیم که این سامانه علاوه بر اینکه بتواند نیاز‌های کاریابی‌ها را اعم از داخلی و خارجی پوشش دهد بتواند تصدی‌گری‌های غیرحاکمیتی وزارت را هم انجام دهد. حدود ۱۰ سال است که چنین سامانه‌ای شکل گرفته و در حال کار کردن است و شش سال است که تفاهم‌نامه وزارت کار و کانون کاریابی‌ها منعقد شده و سرور این سامانه در وزارت کار است هرچند امور آن برعهده کانون کاریابی‌ها و بخش خصوصی است. این سامانه به صورت عالی کار می‌کرد که متاسفانه سیاست سلیقه‌ای اخیر وزارت علی‌رغم اینکه تفاهم‌نامه ۱۰ ساله داریم و هنوز ۴ سال و نیم آن باقی مانده است تعطیلی این سامانه بوده و خود سامانه جستوجوی شغلی را راه انداخته‌اند که این سامانه اکنون هیچ کاربردی در کاریابی‌ها ندارد و اصلا شناخته شده نیست.
هاشمی‌پور تاکید کرد: اصرار وزارت بر این است که سامانه جدید خودشان جایگزین سامانه قدرتمند کاریابی‌ها شود. ما شکایت و اعتراض کردیم، اما معاونت جدید این وزارت کار خود را می‌کند. اکنون دو دستگی به وجود آمده است و کاریابی‌ها را در این وضعیت نابه‌سامان اقتصادی تقریبا سردرگم و گیج کرده‌اند. علی‌رغم اینکه امور صنفی را به خود صنف بدهد با آن فاصله می‌گیرد و طوری سخت‌گیری می‌کند که کاریابی‌ها تعطیل شوند.
وی با اشاره به آیین‌نامه کاریابی‌ها نیز تصریح کرد: ما قبلا آیین‌نامه‌ای داشتیم که آیین‌نامه اولیه سال ۷۹ نوشته شد، سال ۸۳ اصلاحاتی بر روی آن صورت گرفت و سال ۸۶ آیین‌نامه کاریابی‌ها چیزی که اکنون نیز با آن کار می‌شود تهیه شد. این آیین‌نامه متاسفانه در جا‌هایی مبهم بود و این ابهامات باعث رفتار‌های نادرست در استان‌ها و شهرستان‌ها و حتی در خود وزارت شد. به طوری که اگر یک مدیر تغییر می‌کرد تفسیر خود را به کاریابی‌ها اعمال می‌کرد. ما در این حوزه پیشنهاداتی دادیم و جلسات مختلفی در ریاست‌جمهوری داشتیم، اما جالب است عوض اینکه از بخش خصوصی مشورت بگیرد خود به صورت پنهانی پیش‌نویسی تهیه و به ریاست‌جمهوری فرستاد. در مرحله‌ای توانستیم به اصرار دوستان در این کمیسیون‌های بررسی آیین‌نامه حاضر شویم و نظرات خود را ارائه دهیم که متاسفانه این هم به مزاق وزارت خوش نیامده است و اصرار دارند پیش‌نویس آیین‌نامه‌ای که خود تهیه کرده‌اند را به کرسی بنشانند، آیین‌نامه‌ای که محدودکننده و تفسیرگرایانه است. حتی در یکی دو هفته گذشته هم سعی کردند که این آیین‌نامه را سریعا تصویب کنند تا اگر بخش خصوصی اعتراضی داشت به دیوان برود و آنجا معطل شود.
رئیس کانون کاریابی‌های سراسر کشور خاطرنشان کرد: وزارت کار به جای اینکه از ما به عنوان شرکای اجتماعی خود دعوت کند و مشورت بگیرد آیین‌نامه را به صورت محرمانه فرستاده است. من باید با آن آیین‌نامه کار کنم، ولی نباید از آن اطلاعی داشته باشیم! از زمانی که وزیر جدید آمده هشت بار درخواست مکاتبه کرده و درخواست ملاقات دادیم، اما نتیجه‌ای نگرفته‌ایم.
وی با بیان اینکه طرح‌های اشتغالزایی دولت یا تعطیل شده یا اگر ادامه دارد کاریابی‌ها حذف شدهاند، گفت: قبلا از کاریابی‌ها کمک می‌شد، اما متاسفانه کاریابی‌ها را کنار گذاشته‌اند و افراد دیگری را آورده‌اند که کار را انجام دهند. بهترین جایی که می‌تواند نیرو‌ها را به کار تشویق کنند کاریابی‌ها هستند، اما می‌خواهند آنها را کنار بگذارند. حدود ۱۱۰۰ کاریابی داخلی داریم که اکثر آنها با این وضعیت تعطیل خواهند شد. کاریابی‌ها بهترین نقطه هم‌پوشانی مردم با جامعه کار کشور هستند که می‌توانند آمار‌های اشتغال را بهبود ببخشند. وزارت کار مشکلات ما را زیاد کرده است و باعث اذیت و آزار کاریابی‌ها شدهاند. در حالی که مشکلات زیادی وجود دارد، اما خود وزارت دارد مشکلات بیشتری را هم برای ما درست می‌کند.
هاشمی‌پور در پایان گفت: در سه ماه اخیر ۹۰ مکاتبه با وزارت کار انجام داده‌ایم، اما تاکنون پاسخی از سوی وزارت‌خانه به ما داده نشده است.
آقای وزیر کار جلوی تصویب آیین‌نامه بدون مشارکت بخش خصوصی را بگیرید/ بخش خصوصی را حذف نکنید
در ادامه این نشست خبری نیز لیلا دانشمندی، نائب رئیس کانون کاریابی‌های سراسر کشور اظهار کرد: آن‌چیزی که امروز گریبانگیر بخش خصوصی شده است بی‌توجهی به منویات مقام معظم رهبری است. ایشان در اصل ۴۴ عنوان می‌کنند بخش خصوصی راهی برای شکوفایی بخش دولتی است و باید کار‌ها برون‌سپاری شود. کسانی که اکنون آیین‌نامه کاریابی‌ها را تغییر می‌دهند یک روز هم پشت میز ما نبودند و از کار ما سردرنمی‌آورند. تعامل بین کارجو و کارفرما را نمی‌شناسند. یکی از بحران‌هایی که ما امروز در کشور داریم عدم اجرای آیین‌نامه مصوب هیات وزیران توسط وزارت کار است.
وی ادامه داد: هنوز روی نیروی بیکار زیاد کار نشده است و فرهنگ‌سازی صورت نگرفته است. ما کاریابی‌ها بنیاد ضعیفی هستیم که باید وزارت کار ابزار تبلیغاتی را در اختیار ما قرار دهند کما اینکه می‌تواند برای خیلی از پروژه‌های خود مثل آزمون دانش‌بنیان کل شبکه‌های صداوسیما را اشغال کند. درد ما این است که امروز مسئولانی که منصوب شدهاند تخصصی ندارند، آزمون و خطا می‌کنند و دارند دوره کارورزی خود را در وزارت تعاون سپری می‌کنند و دارند ما را به قهقرا می‌برند. تبصره یک مصوبه هیات وزیران می‌گوید که کل کار‌های مشاوره و هدایت نیرو‌های کار می‌تواند از سوی کاریابی‌ها انجام شود. شما دقت کنید زمانی که کرونا آمد بخش خصوصی تمام پرونده‌های فیزیکی را در حوزه بیمه بیکاری به صورت الکترونیکی تبدیل کرد و این یک انقلاب الکترونیکی از سوی بخش خصوصی بود. وقتی این کار صورت گرفت شایسته‌گزینی و شایسته‌سالاری نبود و کار‌ها با لابی به بخش پیشخوان‌ها داده شد؛ و من امروز از رئیس‌جمهور می‌پرسم که آقای رئیس‌جمهور اگر هدف شما از صدور جواز‌های بی‌حد و مرز صرفا واگذاری مجوز‌ها بدون نظارت است می‌خواهید به کجا برسید؟
دانشمندی اضافه کرد: کارمندان بخش دولتی اکنون رقیب بخش خصوصی شدهاند. آنها می‌آیند به اسم فامیل‌های خود مجوز صادر می‌کنند، در دم ادارات کار کافی‌نت راه‌اندازی می‌کنند و مانع کسب و کار ما می‌شوند. ما به نیروی کار می‌گوییم چرا به کاریابی نمی‌آیی می‌گوید خود وزارت کار به من می‌گوید به کافی‌نت مراجعه کن. من امروز اخطار می‌دهم و از رئیس‌جمهور درخواست می‌کنم که خطر نابودی صندوق بیمه بیکاری را پیشه‌رو داریم. مثلثی که می‌تواند بازار ایران را از این وضعیت آشفته خارج کند شخص رئیس‌جمهور است و بنگاه کاریابی، کارفرما و نیروی کار همگی دست شماست. آیین‌نامه مصوب هیات وزیران از سوی مدیران دولتی اجرا نمی‌شود. نباید طوری رفتار کنیم که بعد از فارغ شدن از منصب‌مان آسیب‌های جدی به جای بگذاریم.
نائب رئیس کانون کاریابی‌های سراسر کشور تاکید کرد: آقای رئیس‌جمهور چه شده است که همه ما برای انتخابات ریاست جمهوری و مجلس به عرصه می‌آییم، ولی هیچکدام از ما در کار‌های برون‌سپاری در وزارت کار نمی‌توانیم ورود پیدا کنیم. این انتصاب‌های بدون تخصص بیشترین ضربه را می‌زند من بار‌ها گفته‌ام آن مسئولی که دزدی می‌کند یکبار و می‌رود شرافتش بیشتر از آن مسئولی است که می‌ماند و با ندانم کاری و بدون تخصص، بخش را به قهقرا می‌برد.
رئیس انجمن صنفی مراکز اشتغال استان تهران تصریح کرد: فرهنگ بچه‌داری در ایران کم شده است، میزان ازدواج‌ها کاهش پیدا کرده است. نسل جوان کم داریم. آسیب‌های زیادی داریم. جمهوری اسلامی ایران در ده سال آینده نیروی کار کم دارد. در ملاقاتی که با معاونت توسعه اشتغال وزارت کار داشتیم گفتیم آیین‌نامه جدید را به ما بدهید ببینیم، ایشان ندادند. معاونی که سه ماه بیشتر سابقه ندارد باید برای یک فعال حوزه که ۱۰ سال است سابقه دارد تصمیم بگیرد. از آقای مرتضوی وزیر کار درخواست می‌کنم که دست نگاه دارند و این آیین‌نامه تصویب نشود. شما دقت کنید که تا زمانی که بخش خصوصی نظر ندهد این آیین‌نامه را تایید نکنید.
لیلا دانشمندی افزود: ما مقابل وزارت کار نیستیم، اما تندوری و خودبینی و کج‌روی‌ها باعث شده که هیچوقت به ما نزدیک نشوند. مسئولان دقت کنند که این وضعیت به هم نریزد. در سال ۱۳۹۸ ما شیوع کرونا را در ایران دیدم و تورم هم شروع شد. در انتهای دولت گذشته وقتی تورم زیاد شد تمام استان‌ها مشکل‌دار شدند. مردم یا افرادی که به صورت کارجو وارد شهر‌ها شده بودند به روستا‌های خود بازگشتند. ما حتی در داخل، شهر به شهر یک استان هم سوءمدیریت داریم در حوزه کاریابی، چه برسد به کاریابی بین‌المللی. بخش خصوصی باید پای صندوق رای بیاید، اما در تصمیم‌گیری بخش خصوصی را حذف نکنید. باید جلوی صدور مجوز‌های بی‌حد و حصر گرفته شود. استان تهران بیش از ۵۳ مرکز کاریابی در حال تعلیق دارد! باید آسیب‌شناسی کرد باید سیاست‌گذاری تغییر کند. باید افکار تغییر پیدا کند. هجوم مردم برای کارهایشان به ما است پس چطور یک معاون وزیر به خود اجازه می‌دهد یک سامانه را در این اوضاع بد اقتصادی تعطیل کند و کار مردم را به هم بریزد.
دولت کارگروه فراجناحی برای اعزام نیروی کار به خارج تشکیل دهد/ وزارت کار با مراکز غیرمجاز کاریابی برخورد کند
حسن کرباسی رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی کاریابی‌های بین‌المللی ایران نیز در این نشست اظهار کرد: یکی از مباحثی که در بحث اقتصادی هر کشوری شکل می‌گیرد به ویژه اینکه اگر شرایط اقتصادی خوب نباشد، بحث اعزام نیروی کار به خارج از کشور است. کاریابی‌هایی بین‌المللی که با مصوبه هیات وزیران شکل می‌گیرند در کل شهر‌های کشور حدود ۱۷۰ مرکز هستند، اما وزارت تعاون به عنوان متولی سیاست‌گذاری برنامه‌های اعزام نیروی کار در دولت، شاهد هستیم که در این سال‌ها اصلا جلسات این کارگروه برای سیاست‌گذاری تشکیل نمی‌شود.
وی ادامه داد: اعزام نیروی کار در کل دنیا یک صنعت است که اگر درست از آن استفاده شود برای کشور هم ارزآوری دارد و هم کشور از صادرات خدمات فنی و مهندسی بهره‌مند شود. اما اگر درست هم از آن بهره‌مند نشوند این فرصت ممکن است کشور را به تهدید مواجه کند. باید با تعامل بخش دولتی و خصوصی این فرصت باید مورد بهره‌برداری قرار گیرد.
کرباسی اضافه کرد: در این بخش خواسته ما از دولت این است که با تشکیل کارگروهی فراجناحی کسانی که می‌توانند به توسعه این صنعت قرار گیرند را بکار گیرد تا شاهد رشد بیشتری باشیم. یکی از مشکلات کاریابی‌های بین‌المللی عدم نظارت بر کاریابی‌های غیرمجازی است که قارچ‌گونه ایجاد شدهاند. وزارت تعاون باید طبق ماده ۱۱ آیین‌نامه مقابله جدی با این مراکز داشته باشد و این خواسته ما از وزارت کار است.
۳۷ میلیون نفر فاقد هرگونه فعالیت اقتصادی در کشور هستند
مسعود درویش، عضوت هیئت مدیره انجمن صنفی کاریابی‌های بین‌المللی ایران نیز در این نشست به ارائه آماری از وضعیت نیروی کار پرداخت و گفت: در حال حاضر ۶۳ میلیون نفر تعداد نیروی آماده به کار در کشور است که از این تعداد ۲۳ میلیون و ۵۳۳ هزار نفر شاغل هستند، ۲ میلیون و ۳۰۳ هزار نفر در جستوجوی کار، ولی ۳۷ میلیون نفر فاقد هرگونه فعالیت اقتصادی در کشور هستند.
وی با طرح این سوال که اعزام نیروی کار به خارج تهدید است یا فرصت؟ افزود: با اعزام نیروی کار به خارج دو اتفاق هم یعنی کاهش نرخ بیکاری و ارزآوری برای کشور اتفاق خواهد افتاد. اکنون افراد تحصیلکرده زیادی در داخل داریم و اگر به این سمت حمایت و هدایت کنیم می‌توانند هم ارزآوری کنند و نرخ بیکاری کاهش یابد.
درویش آماری هم از میزان ارزآوری کشور‌ها از اعزام نیروی کار به خارج ارائه داد و گفت: در سال ۲۰۲۱، کسانی که خارج از کشور بودند و پول وارد کشورشان کردند ۷۰۰ میلیارد دلار ارزآوری بوده است و ۱۹ دهم درصد یعنی ۱ میلیارد دلار سهم ایران بوده است که در رتبه ۷۴ قرار دارد. آمریکا و امارات و عربستان بیشترین جذب نیروی کار را داشتند و هند و چین و مکزیک هم بیشترین اعزام را داشته‌اند. با این ۶۳ میلیون نفر نیروی کار جایگاه ما این است! علت این اتفاق هم عدم هدف‌گذاری دولت‌ها، عدم برنامه‌ریزی برای اعزام، عدمم توجه به مهارت‌های بین‌المللی در بخش فنی و حرفه‌ای، پایین بودن سطح زبان و مهارت‌های فنی و حرفه‌ای و شناخت بازار کار کشور‌های هدف است.
