چرا اهمیت سیاسی مشهد این روزها از تهران بیشتر است؟

رویداد۲۴-ماجرای لغو کنسرت ها، برخی پروژه های اقتصادی، حمله به کنسولگری عربستان در مشهد و این آخر کاری هم لغو سخنرانی نایب رئیس مجلس باعث شده است تا شهر مشهد مقدس این روزها، از تهران - پایتخت سیاسی ایران - هم سیاسی تر باشد؛ شهری که با حرم مطهر حضرت ثامن الحجج اعتبار یافته است، این روزها عمدتا مورد توجه سیاستمداران اصلاح طلب قرار گرفته است و بسیاری در شبکه های اجتماعی با طنز و کنایه این شهر را دارای حاکمیتی مستقل می نامند که خود دولتی ها هم برای ورود به این شهر باید ویزا تهیه کنند! یا برخی هم اعتقاد دارند که در مشهد دولت فدرال وجود دارد! برخی هم در همین شبکه های اجتماعی از روحانی می خواهند به جای مذاکره هسته ای، برای بازگردان شهر مشهد به ایران با مقامات این شهر مذاکره کند! این طنزها و کنایه ها در مورد مشهد توسط بدنه اجتماعی اصلاح طلبان، بر بستر واقعیاتی تلخ برای دولت اعتدال، درباره این شهر شکل گرفته است.

به گزارش «تابناک»، مشهد مقدس، از جمله معدود شهرهایی است که در دوران دولت اعتدالی – اصلاح طلب روحانی، در اختیار آنان قرار نگرفته است. به جز استاندار که منصوب دولت است، همه مناصب مهم انتخابی این شهر همچنان در اختیار اصولگرایان است. اصولگرایانی که بارها توسط دولت و اصلاح طلبان، تندرو خوانده شده اند. البته برخی سیاسیون مشهدی بر این عقیده هستند که مدیریت خراسان در هیچ دوره ای دست کارگزاران دولت نبوده است. 

اکنون حدود 18 سال است که تقریبا جو مدیریتی حاکم در پایتخت معنوی ایران در دست جریان اصولگرایی است. پس از گذشت حاکمیت 10 ساله جبهه پیروان خط امام و رهبری بر عمده مناصب مدیریتی مشهد که البته در آن دوران اکثر نمایندگان راه یافته به مجلس از این شهر هم منتصب به این جریان سیاسی سنتی اصولگرا بودند، اکنون حدود 8 سال است که جبهه اصولگرای دیگری به نام پایداری عمده مسئولیت های شهری مشهد از شورای شهر تا مناصب مهم شهرداری را در اختیار گرفته اند و البته 2 دوره هم هست که اکثریت قریب به اتفاق نمایندگان این شهر در خانه ملت هم وابسته به این جریان سیاسی اصولگرا هستند.

اکنون شورای شهر و شهرداری توسط جریان و افرادی اداره می شود که عمدتا وابسته به جبهه پایداری از طیف های ویژه اصولگرایان هستند. بخش اعظمی از اعضای شورای شهر مشهد اصولگرای وابسته، برخواسته و یا نزدیک به پایداری هستند؛ آن هم در دوره ای که اکثر شوراهای شهرها تغییراتی به نفع لیست های اعتدالی و اصلاحی را تجربه کردند. در صورتی که تنی چند از اعضای شورای شهر از دیگر جریان و جبهه اصولگرا یعنی جبهه پیروان تشکیل شده اند و چند نفر هم افراد شاخصی هستند که فارغ از وابستگی های سیاسی به شور راه یافته اند؛ اگرچه گزینه اصلاح طلب قطعا میان این افراد دیده نمی شود.

شهردار کنونی این شهر«سید صولت مرتضوی» معاون سیاسی وزارت کشور در دوران ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد و از نیروهای شناخته شده و تشکیلاتی اصولگرایان است؛ کسی که هم اکنون «وحید جلیلی» برادر کوچک تر «سعید جلیلی» - کاندیدای مورد حمایت جبهه پایداری در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم - را که از فعالان فرهنگی جبهه پایداری است، در راس فعالیت های فرهنگی مشهد مقدس گماشته است.

نمایندگان مشهد در دهمین دوره مجلس شورای اسلامی هم تقریبا همه اصولگرای عضو جبهه پایداری هستند، به غیر از یک نفر که جزو افراد نزدیک به «محمدباقر قالیباف» محسوب می شود و اصلاح طلبان بازهم در این میان جایی ندارند. شاید بتوان گفت که شهر مقدس مشهد در دولت اعتدال، تقریبا به صورت کامل، اصولگرایان جبهه پایداری را برای، اداره شهر خود در داخل و خارج استان، انتخاب کرده اند. نمایندگان این شهر در مجلس خبرگان رهبری نیز از اصولگرایان انتخاب شده اند! به ویژه آیت الله علم الهدی که در کانون توجهات اصلاح طلبان هست، نیز توسط مردم مشهد، انتخاب شده است.

البته برخی انتخاب نمایندگان مشهد در نهادها مهم تصمیم گیر که به واسطه برگزاری انتخابات مختلف برگزیده شده اند را حاصل «لیست های هوالمطلوب» می دانند. مساله ای که به صورت اختصاصی از آن مشهدی هاست؛ یعنی ایده و روش انتخاباتی برخی جریانات سیاسی فعال در مشهد شناخته می شود و به هیچ جای دیگری تعلق و وابستگی ندارد. برخی سیاسیون معتقدند از دومین دوره انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا این لیست ها فراگیر شده و تحت عنوان یاد شده بر انتخاب افراد خاصی از یک گرایش سیاسی که جزو اصولگرایان است، تاکید دارد.

کابرد این لیست به گونه ای است که با وجود انتخاب عمده اعضای لیست های موسوم به «امید» در انتخابات اخیر مجلس و خبرگان در اکثر کلان شهرهای کشور در مشهد اتفاق دیگری رقم خورد. به این صورت که تمامی نمایندگان مجلس از لیست رقیب لیست امید انتخاب شدند، البته لیست موسوم به «هوالمطلوب» هم متشکل از نمایندگان فعلی مشهد در مجلس بود. در مجلس خبرگان هم به جز یک نفر مابقی افراد از لیست اصولگرایان و «هوالمطلوب» برگزیده شدند.

شاید گزاف نباشد، که اکنون مشهد را دژ محکم اصولگرایان در دوران حاکمیت دولت اعتدال- اصلاحات بدانیم. شهری که علاوه بر حاکمیت اصولگرایان در آن، دو کاندیدای رقیب و جدی روحانی در انتخابات ریاست جمهوری سال 1392، یعنی قالیباف و جلیلی نیز از همان شهر بودند؛ در کنار این دو، حضور حجت الاسلام رئیسی، تولیت آستان قدس، بر اهمیت آن افزوده است. حضور قدرتمند اصولگرایان در شهر مشهد به گونه ای است که برخی حتی از انتقال پایگاه سنتی- مذهبی اصولگرایان از قم به مشهد خبر می دهند! به ویژه اینکه «علی لاریجانی» نماینده ارشد اصولگرایان قم در مجلس شورای اسلامی همراهی تام و تمامی با دولت اعتدال- اصلاح طلب، روحانی داشته است و اصولگرایانی که در قامت اصولگرایان مشهد مشی سیاست می کنند، نمی توانند بپذیرند که شهر قم با چنین وضعیت سیاسی، پایگاه اصولگرایان به ویژه از جنس پایداری آن باشد!

در چنین وضعیتی که اصولگرایان توجه شان بیش از هر زمان دیگری به مشهد به عنوان کانون فعالیت های سیاسی و پایگاه مستحکم شان جلب شده است، اصلاح طلبان و دولتی ها احساس می کنند که دستشان در مشهد کوتاه است و دولت نمی تواند اختیاراتی را که در دیگر شهرها برای خود قائل است برای این شهر قائل باشد، لذا در تعابیر خود از حاکمیت جداگانه مشهد از دولت سخن می گویند.