تریبون‌هایی که به علی مطهری داده نمی‌شود/از شیراز تا مشهد

 سریال لغو سخنرانی چهره های مختلف سیاسی، این بار قرعه را به نام علی مطهری انداخت. فرزند معلمِ شهید مرتضی مطهری، که این روزها در کسوت نایب رییسی مجلس روزگار می گذراند، پیش از این نیز سابقه لغو سخنرانی را در کارنامه سیاسی خود داشت. اینبار اما گویی لغو سخنرانی که قرار بود با درونمایه تاریخی - مذهبی در روز اربعین در مشهد برگزار شود پرحاشیه تر از دفعات قبل شد و یک هفته جنجالی را در سیاست ایران رقم زد. درست همین روزهایی که دادگاه آمران حمله به او در شیراز در جریان است او در سویی دیگر از جغرافیای ایران باز هم از داشتن یک تریبون منع شد. 

او که به دعوت مجمع مشورتی اصلاح طلبان خراسان رضوی به مشهد رفته بود؛ با دستور دادستانی از ایراد سخنرانی منع شد تا ماجرا از یک لغو ساده کم کم تبدیل به کلاف سردرگم و پیچیده ای شود که نه تنها پای هر سه قوه بلکه نیروهای نظامی کشور همچون سپاه را نیز به میان بیاورد.

ماجرا از چه قرار بود؟

" ساعت 3 بعد از ظهر، بعد از پیگیری‌ها و حتی تغییر سالن، به ما اطلاع دادند که دستور مبنی بر برگزار نشدن برنامه است." بتول گندمی رییس مجمع مشورتی اصلاح طلبان خراسان رضوی با بیان این سخنان در تشریح دلیل لغو سخنرانی نایب رییس مجلس این سخنرانی را تنها برای احزاب حامی دولت و اصلاح طلبان بر شمرد و تاکید کرد با اینکه قرار بوده است سخنرانی در سالنی دیگر برگزار شود اما پلیس پیش از حضور آقای مطهری برای سخنرانی، در سالن همایش جدید حاضر شده و با اعلام خبر لغو سخنرانی حاضران را متفرق کرد.(اینجا)

این، اما آغاز یک ماجرای پر هیاهو بود.علی مطهری در پی این اتفاق ساکت نماند و در اعتراض به لغو سخنرانیش انگشت اشاره را به سمت آیت الله علم الهدی امام جمعه مشهد نشانه رفت و نامه ای سرگشاده خطاب به رییس جمهور نوشت. او دادستان مشهد را مسلوب الاختیار خواند و از رییس جمهور خواست حاکم اصلی استان خراسان را مشخص کند.

مطهری در نامه خود خطاب به رییس جمهور این قبیل اقدامات را داعش گونه تلقی کرده و نوشت: ارتباط این موضوع با دادستان و احیانا امام جمعه برای من روشن نیست. آن که در این موارد مسئولیت دارد استاندار و شورای تامین است که ظاهرا مسلوب الاختیارند. لطفا برای ما روشن فرمایید که حاکم در استان خراسان رضوی استاندار است یا دادستان و امام جمعه؟ نیروی انتظامی تحت فرمان استاندار است یا دادستان؟ و اساسا ورود دادستان در این گونه موارد بر چه اساسی است؟ آیا اینها با خود اندیشیده‌اند که این قانون شکنی چه تاثیری بر جوانانی که از راه دور برای شرکت در این جلسه آمده بودند خواهد داشت؟ تردید دارم که این قبیل اقدامات داعش‌گونه عالما عامدا علیه انقلاب اسلامی انجام می‌شود یا از روی سهو و نادانی؟ (اینجا)

وزارت کشور دست به کار شد/دادستانی مشهد مقصر است...

در پی نامه سرگشاده علی مطهری به رییس جمهور، شخص وزیر کشور به عنوان اولین مقام دولتی به این موضوع ورود کرد و با ابراز تاسف از وقوع این حادثه و با بیان اینکه برنامه سخنرانی مطهری تمامی مجوزهای لازم قانونی را از مراجع ذیصلاح دریافت کرده بود، از تشکیل تیم تحقیقاتی برای پیگیری موضوع خبر داد و گفت: "به معاون سیاسی دستور داده ام بلافاصله با تشکیل تیم تحقیقاتی این موضوع را بررسی کند و گزارش آن را ارائه دهد و در صورت تخلف و اهمال مدیران اجرایی با آنها برخورد قاطع شود و چنانچه اقدامات خارج از اختیارات دولت و وزارت کشور می باشد در قالب گزارشی به استحضار مقامات ذیصلاح برسد".(اینجا)

عبدالرضا رحمانی فضلی در سخنان خود کنایه ای تلویحی نیز به دادستان مشهد زد و حوزه فعالیت قوا و دستگاه ها را مشخص و رعایت قانون برای همگان را یکسان عنوان کرد. وی پایبندی به قانون و مقررات کشور را از مصادیق حق الناس برشمرد و از اقدامات سلیقه ای گلایه کرده افزود: نباید اقدامات سلیقه ای را مبنای تشخیص قانون دانست.

"اقدامی ناسازگار با قوانین" عبارتی بود که سخنگوی وزارت کشور در توضیح اقدام دادستانی مشهد در مورد لغو سخنرانی علی مطهری به کار برد. سید سلمان سخنگوی با تاکید بر اینکه هیچگونه نقض قوانین و مقررات از سوی سخنران، برگزار کنندگان و حتی شرکت کنندگان در جلسه متصور نبوده است، اقدام یک جانبه دادستانی مشهد و عدم پاسخگویی به مکاتبات و تماسهای مکرر مسئولان استان را غیر قابل قبول عنوان کرده افزود: "اقدام دادستان مشهد ناسازگار با مبانی حقوقی و قانونی مربوط به اداره اموراستان بالاخص تداخل در مسئولیت و مأموریت شورای تامین و نماینده عالی دولت است"

وی نیز همچون وزیر کشور از انجام اقداماتی به منظور روشن شدن تمامی زوایا و پایان دادن به برخوردهای سلیقه ای با اینگونه امور سخن گفت و از ارائه لایحه به مجلس در صورت نیاز خبر داد (اینجا)

اما ماجرای لغو سخنرانی مطهری با توضیحات معاون استانداری خراسان ابعاد تازه ای به خود گرفت.  سید جواد حسینی خبر از اتفاق جدیدی داد. او گفت در پی اطلاع از اعلام کتبی دادستان به نیروی انتظامی مبنی بر ممانعت از برگزاری این مراسم با وجود تماس های مکرر با دفتر و تلفن همراه وی، به هیچکدام از این تماس ها هیچ پاسخی داده نشد و به ناچار به صورت کتبی به دادستان اعلام شد که این مراسم مشکلی نداشته اما نامه هم پاسخی دریافت نکرد.(اینجا)

اتفاقات رخ داده در استان خراسان رضوی حتی احتمالاتی پیرامون جابجایی مدیران از جمله استاندار را هم بر سر زبان ها انداخت، امری که با پاسخگویی قائم مقام وزیرکشور همراه شد و تغییرات را تنها بنا بر ضرورت دانست. (اینجا)

ورود علم الهدی به ماجرای لغو سخنرانی

اما آیت الله علم الهدی که ابتدا نسبت به نامه مطهری و حواشی پیش آمده بر سر لغو سخنرانی او سکوت کرده بود، در نهایت بنا را بر شکستن سکوت گذاشت و با صدور بیانیه ای از ارتباط و اطلاع از هر گونه سخنرانی اعلام برائت کرده و بیان نمود علی مطهری به او تهمت زده و وی در صورت عدم جبران تهمت وارده؛ علیه نایب رییس مجلس شکایت خواهد کرد. (اینجا)

دفاع همه جانبه رییس جمهور از علی مطهری

هر چند که نامه علی مطهری به رییس جمهور به مذاق امام جمعه مشهد خوش نیامد؛ اما حسن روحانی رییس جمهور با دفاع از مواضع نایب رییس مجلس ، حریت و شجاعت بیان او را کم نظیر خوانده به‌ وزرای‌کشور و‌ دادگستری دستور پیگیری ماجرا را داد.

رییس جمهور همچنین در نامه خود خطاب به رییس قوه قضاییه نوشت: انتظار از قوه محترم قضائیه جلوگیری مشهود و حمایت از آزادی بیان به موجب قانون اساسی، و مقابله با کج اندیشی در اجرای قانون است .امید است ریاست محترم قوه قضائیه دستور رسیدگی سریع به این حادثه را صادر نموده و با اعلام نتیجه آن مردم را نسبت به برخورد قانونی با تعرض به آزادی های اساسی دلگرم نمایند .(اینجا)

هم صدایی بهارستان نشینان

مجلسیان نیز همچون رییس قوه مجریه ورود پر رنگی به موضوع لغو سخنرانی مطهری داشتند، از واکنش قاطع رییس مجلس گرفته تا اعزام کمیته بررسی به مشهد و امضای بیانیه به جهت پیگیری موضوع، همه و همه دست به هم دادند تا نمایندگان مردم اتفاق افتاده را به جد پیگیری کرده تا به گفته خودشان از بروز دوباره این بی قانونی ها جلوگیری کنند.

علی لاریجانی رییس مجلس در واکنشی صریح و قاطع اقدام دادستان مشهد را تاسف بار خوانده و تصمیم در مورد برقراری و یا عدم برقراری یک سخنرانی را بر عهده شورای تامین استان دانست. وی با بیان اینکه به دلیل نشنیدن سخنان دادستانی مشهد به سرعت قضاوت نخواهد کرد افزود:  از روز قبل اربعین که در جریان قرار گرفتم و موضوع را با رئیس قوه قضاییه در میان گذاشتم،‌ ایشان هم ترجیح امر را بحث در شورای تامین و تصمیم گیری در آن می دانستند و آقای استاندار خراسان رضوی هم در تماس با اینجانب گفتند ما از نظر شورای تامین استان هیچ مشکل امنیتی پیش بینی نمی کنیم. وزیر کشور هم در روز اربعین همین معنا را بیان داشتند.  (اینجا)

لاریجانی در ادامه از کمیسیون شوراها خواست ابعاد این موضوع و موارد مشابه که در خبرها آمده بررسی و به مجلس گزارش کنند. همچنین نظر قوه قضائیه و دولت را بگیرند و نظر جامع را ارائه دهند. تا از تکرار این اقدامات در کشور جلوگیری شود.

"احتمال شکایت کمیسیون اصل نود از دادستانی مشهد"، سخنی بود که بیان آن از سوی بهرام پارسایی سخنگوی فراکسیون امید تا حدودی موضع این فراکسیون را در قبال ماجرای لغو سخنرانی نایب رییس مجلس مشخص کرد. وی با بیان اینکه گرفتن تریبون نمایندگان خفه‌کردن صدای ملت است از اتفاقات پیش آمده گله کرده از اتفاق مشابهی که برای ریاست مجلس علی لاریجانی در مجلس نهم افتاده خبر داد و گفت: باید توجه کنیم که مطهری تنها نماینده‌ای نیست که این‌گونه مورد حمله قرار می‌گیرد و درجریان مجلس نهم شاهد بودیم حتی به علی لاریجانی نیز در قم با مهر و تسبیح حمله شد.(اینجا)

محمدرضا عارف رییس فراکسیون امید نیز با اعلام این خبر که فراکسیون امید موضوع لغو سخنرانی مظهری را به جدیت پیگیری می کند درباره ارائه طرحی به مجلس در راستای جلوگیری از اخلال در مراسم ها و سخنرانی سخن گفت. وی در این رابطه تصریح کرد: ما به جدیت موضوع لغو سخنرانی علی مطهری در مشهد را در مجلس پیگیری می کنیم، در این راستا فراکسیون امید مجلس جلسه فوق العاده برگزار کرد و تصمیمات خوبی در این زمینه گرفته شد.(اینجا)

نامه ای  با ۱۵۰ امضای جمع آوری شده در حمایت از علی مطهری به سران سه قوه خبری بود که اکبر رنجبرزاده عضو هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی از آن رونمایی کرد و افزود: نمایندگان در این نامه خواستار برخورد سریع و ‌قاطع با خاطیان و جلوگیری از تکرار اعمال قانون و تاکید بر اجرای دقیق قانون شدند.(اینجا)

مسعود پزشکیان دیگر نایب رییس مجلس نیز در مقابل ماجرای لغو سخنرانی مطهری واکنش نشان داد و گفت: حق ندارند جلوی حرف زدن یک نماینده را بگیرند. هر کس این کار را کرده غلط است. (اینجا)

غلامرضا کاتب نماینده اصولگرای مجلس هم با تقبیح و نفی رفتارهای فراقانونی از این دست افزود: نباید با یک حادثه حاشیه‌ای، اصل نظام را تحت شعاع قرار دارد.‌ (اینجا)

چند روایت متفاوت

لغو سخنرانی مطهری اما همانقدر که با واکنش منفی برخی چهره های سیاسی و در راس آن سران دو قوه مجریه و مقننه روبرو شد اما کسانی هم بودند که شخص مطهری را عامل این اتفاق می دانستند. افرادی که هیاهو های پیش آمده را تنها جنجالی پوچ و حاشیه ساز و غیر مهم تلقی نموده و در مقابل اقدام دادستانی مشهد را صحیح برشمردند.

آیت الله موحدی کرمانی از جمله کسانی بود که با لحن کنایه ای به این اتفاق واکنش نشان داد. او با بیان اینکه مطهری باید سخنان را با رهبری تطبیق دهد و بعد درخواست سخنرانی دهد، نسبت به رفتارهای او گلایه کرده و گفت: ما به چه کسی چه کار داریم؟ آیا صحبت‌های مطهری واقعا برای مصلحت است یا نه که به نظر من سخنان وی به مصلحت کشور نیست. مطهری ابتدا باید نظراتش را با حضرت آقا تطبیق کند و برود پیش ایشان بگوید که من قصد دارم این حرف را بزنم. متاسفانه مطهری مراعات نمی کند. در این مورد سخنرانی حرف دادستانی باید پذیرفته شود البته این به این معنا نیست که دهان‌ها را ببندیم اما باید در برابر مقام معظم رهبری و برای رضای خدا دهان‌ها را ببندیم. (اینجا)

"عذرخواهی از علم الهدی" مضمون نامه ای بود که علی شیران خراسانی نماینده مردم مشهد و کلات خطاب به علی مطهری نوشت. او در نامه خود صحبتهای نایب رییس مجلس در مورد آیت الله علم الهدی را بدون مستندات و ادله متقن عنوان کرده خواستار عذرخواهی او از امام جمعه مشهد شد.(اینجا)دیگر نمایندگان اصولگرای استان خراسان رضوی نیز همراه با مسئولان استانی اقدام دادستان در لغو این سخنرانی را درست دانستند.(اینجا)

این درحالیست که بنا به گفته تابش علی مطهری خود تاکید داشته است از آنجا که قرار است این سخنرانی بعد مذهبی داشته باشد و او ذکر مصیبت بلد نیست خوب است که یک چهره روحانی و حتی مداح هم حضور داشته باشند. (اینجا)

اسدالله بادامچیان هم از جمله افرادی بود که با کنایه به این اتفاق واکنش نشان داد و مطهری را تا حدودی مورد عتاب و گلایه قرار داد که چرا فضا را به سمت سیاسی شدن کشانده است. (اینجا)

سپاه مسئول لغو سخنرانی بود؟

در پی گمانه ها و شائبه های مختلف بر سر مقصر اصلی لغو سخنرانی نایب رییس مجلس، استاندار خراسان پرده از یک روایت جدید برداشت و در سخنانی مدعی شد که دادستان تهران برای لغو این سخنرانی از سپاه پاسداران دستور گرفته است.

علیرضا رشیدیان با بیان بی اطلاعی آیت الله علم الهدی از برگزاری سخنرانی مطهری، مبنای عمل دادستانی مرکز استان در لغو سخنرانی را نامه واصله از همکاران اطلاعات سپاه دانسته گفت: با توجه به گزارشات اخذ شده از اداره ‌کل اطلاعات، نیروی انتظامی استان و نامه معاون اطلاعات‌سپاه که به استانداری خراسان‌رضوی نیز ارسال شده بود وقوع هیچ حادثه و جرمی در این مراسم عزاداری پیش‌بینی نشده بود و درخواستی مبنی عدم برگزاری یا لغو مراسم در آن درج نشده بود. (اینجا)

سخنانی که به سرعت از سوی سخنگوی سپاه رد شده؛ هر گونه ارتباط با لغو سخنرانی و سپاه پاسداران از سوی سردار شریف تکذیب شد. سردار رمضان شریف با بیان اینکه در تماسی که با فرمانده سپاه خراسان رضوی داشتم او اظهار کرد که اطلاعات سپاه خراسان هیچگونه نقشی در لغو این سخنرانی نداشته است در تشریح ماجرا چنین گفت: یک هفته پیش از تاریخ برگزاری مراسم ، اطلاعات سپاه خراسان رضوی طی نامه‌ای به استانداری و دادستانی مشهد توصیه‌ می‌کند که بهتر است که به سخنران مدعو یادآور شود که با توجه به ایام اربعین حسینی و شرایط مذهبی شهر مشهد، مراسم به گونه‌ای برگزار شود که بستری برای سوء استفاده فراهم نشود.

وی در ادامه بر این موضوع که هیچگونه اظهار نظری مبنی بر برگزار نشدن سخنرانی از سوی اطلاعات سپاه خراسان رضوی مطرح نشده است، گفت: اطلاعات سپاه استان صرفا براساس سوابق بیانات سخنان مدعو که معمولا مورد توجه بوده و بعضا نیز مورد سوء استفاده قرار گرفته ، این مطلب را توصیه کرده است. (اینجا)

دادستانی واکنش داد/ آملی لاریجانی از برادرش گله کرد

با شدت گرفتن اتفاقات پیش آمده و پیچیده شدن ابعاد چند لایه ماجرای لغو سخنرانی مطهری در نهایت دادستانی مشهد در واکنش به ماجرای پیش آمده  تلویحی اشارتی کرد و گفت: گاه می گویند صبر کنید و اگر جرمی واقع شد دنبال مجرم بروید، این حرف را رد نمی کنیم اما قانون تکلیف پیشگیری از بروز جرم را به ما داده است و مردم از ما این توقع را دارند.(اینجا)

آیت الله آملی لاریجانی رییس قوه قضا نیز وارد گود اظهار نظر شد و در جواب نامه رییس جمهور از او و برادر خود گلایه کرده و دادستان مشهد را شجاع دانست. آیت الله آملی لاریجانی خطاب به رییس جمهور از عدم واکنش وی به حواشی پیش آمده بر سر اموال رییس قوه قضاییه گلایه کرده و گفت:  من از رییس‌جمهور سئوالم این است که نامه به من نوشتند و به میدان آمدند و این دادستان شجاع را متخلف احراز کردند که برخلاف اصول قانون اساسی عمل کرده؛ خب باید رسیدگی کنیم که چنین نامه ای را نوشتند و ما هم رسیدگی می کنیم. اینکه برای حفظ حقوق اساسی مردم این اقدام را کرده‌اند آیا این قانون اساسی نسبت به رییس قوه مجرا نیست که این تهمت‌هایی که به رییس قوه زدند را پیگیری و از رییس قوه حمایت کنید. لغو سخنرانی یک نماینده مهم‌تر بود یا پخش کردن یک شایعه نسبت به رییس قوه و به صورت گسترده. شما موظف نبودید برای مسئولیت قانون اساسی دفاع کنید؟ قانون اساسی برای شما فقط برای یک طیف است؟ شما برای یک لغو سخنرانی گفتید مایه شرمساری است، اما نماینده‌ای از فراکسیون امید با کما ل وقاحت از پشت تریبون رییس قوه را متهم کرده که هزار میلیارد را به حساب شخصی ریخته است که صدرصد دروغ است؛ این مایه شرمساری نیست؟

برادر رییس قوه قضا، علی لاریجانی نیز که بر کرسی ریاست مجلس تکیه زده از کنایه آیت الله آملی لاریجانی دور نمانده و مورد اشاره قرار گرفت. رییس قوه قضا خطاب به برادر خود گفت: من به رییس مجلس می‌گویم که در محضر نمایندگان به رییس قوه تهمت زدند شما اظهار تاسف نکردید، البته شنیدم که در مجلس نبوده ولی بعدش که بوده. من به حول و قوه الهی راهم را ادامه می دهم و به شماها هیچ نیاز ندارم.