واکنش شورای نگهبان به پیشنهاد برگزاری رفراندوم/همه پرسی برای مواقع خاص است نه معمول

رویداد۲۴ هادی طحان نظیف سخنگوی شورای نگهبان صبح روز شنبه ۲۳ اردیبهشت در یک نشست خبر به سوال خبرنگار رویداد ۲۴ درباره پیشنهاد ارجاع به اصل ۵۹ قانون اساسی و اجرای همه‌پرسی پاسخ داد.

به گفته سخنگوی شورای نگهبان، ارجاع به آرای عمومی یک امر معمول نیست و برای موارد خاص و فوق العاده پیش بینی شده لذا نباید در امور معمول از این روش استفاده کرد.

سخنگوی شورای نگهبان در پاسخ به این سوال که آیا اصل ۵۹ قانون اساسی که در آن برگزاری همه پرسی پیش بینی شده، تزئینی است یا برخی مواقع می‌شود از این ظرفیت برای تصمیم گیری در موضوعات حیاتی استفاده کرد، گفته: این موضوع یکی از ابزار‌های پیش‌بینی شده در قانون اساسی است و تاکنون در کشور ما، سه بار انجام شده است. ما دو نوع همه‌پرسی داریم؛ یک نوع همه‌پرسی اساسی است که مربوط به تصویب و اصلاح قانون اساسی است و تاکنون دو بار انجام شده است و یک نوع دیگر هم، همه‌پرسی تقنینی، یعنی قانون‌گذاری مستقیم توسط مردم است.

وی افزود: آنچه که در قانون‌گذاری معمول است این است که از طریق نمایندگی صورت بگیرد. یعنی مردم به افرادی رای می‌دهند و آن‌ها را انتخاب می‌کنند و نمایندگان هم در موضوعات مختلف، قانون‌گذاری می‌کنند؛ از این‌رو باید گفت که راه اصلی تقنین در کشور ما و سایر کشورها، از طریق مجلس و نمایندگان مردم است، چون از جهات مختلف اجرایی، در همه موضوعات این امکان وجود ندارد که همه پرسی انجام بدهیم.

طحان نظیف با بیان اینکه در برخی از موضوعات، قانون اساسی چنین فرآیندی را پیش‌بینی کرده است، گفت:، ولی باید دقت کرد در متن اصل ۵۹، نگفته در همه مسائل، بلکه اشاره شده در مسائل بسیار مهم. پس این یک امر خاص و فوق‌العاده است نه یک امر معمول. از این‌رو این موضوع یکی از ظرفیت‌های قانون اساسی است و برای مواقع مورد نیاز و البته با رعایت قیود و شرایطی که در قانون اساسی آمده است، قابلیت اجرا دارد.

به گزارش رویداد۲۴،اصل پنجاه و نهم قانون اساسی می گوید: «در مسائل بسیار مهم اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ممکن است اعمال قوه مقننه از راه همه پرسی و مراجعه مستقیم به آرا مردم صورت گیرد.»

بر همین اساس حسن روحانی رئیس جمهور سابق کشور در دیدار نوروزی با با مدیران ارشد دولت خود در سال‌های ۹۲ تا ۱۴۰۰ راه حل اصلی مشکلات با هدف تحول را اجرای اصل ۵۹ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران (برگزاری همه‌پرسی و مراجعه به آرای عمومی) خوانده و گفته بود هرچند سؤالات مردم متعدد است، اما در این همه‌پرسی می‌توان سه پرسش اساسی در سه زمینۀ سیاست خارجی، سیاست داخلی و اقتصاد را با مردم در میان گذاشت.

این پیشنهاد با مخالفت صریح رهبری مواجه شد. آیت الله خامنه‌ای رهبر انقلاب در دیداری که اخیرا با دانشجویان داشت تاکید کرد «مسائل مختلف کشور قابل رفراندوم نیست؛ زیرا هر رفراندوم ۶ ماه همه کشور را درگیر می‌کند. ضمن اینکه در کجای دنیا برای همه مسائل رفراندوم برگزار می‌کنند؟»