مبارزات امام حسین
رویداد۲۴ الهام عندلیبمقدم: حسینبنعلی (ع)، فرزند علیبنابیطالب و فاطمه بنت رسول و سومین امام شیعیان است. ایشان در نوجوانى، پیرو و حامی موضعگیری سیاسى پدر خود حضرت علی (ع) بود و در دوران خلافت پدر، در صحنههاى نظامى همواره کنار آن حضرت بوده و در جنگهای سهگانه امیرالمومنین، جمل، صفین و نهروان، حضور فعال داشت.
امام حسین پس از شهادت پدر، در کنار برادر خود حسنبنعلی بود و در صحنه نظامى و پیشروى به سوى سپاه شام حضور داشت و در جریان پیشنهاد صلح معاویه، مشاور برادر بود.
درباره حضور امام حسن (ع) و امام حسین (ع) در جنگ علیه ایرانیان میتوان گفت که هیچ منبع مقدم و معتبر شیعه، از حضور حسنین در فتوحات ایران، شام و یا آفریقا سخنی نگفتهاند، اما برخی از منابع اهل سنت حضور این دو امام را در بعضی از فتوحات، در زمان خلفا و نه در زمان امام علی، گزارش دادهاند.
بررسی و نقد گزارشات اهل سنت، صحت این گزارشات را بنا به دلایل ذیل زیر سوال میبرد:
*برخی از روایات بدون سند و ماخذ است.
*آن دسته از روایات که دارای سند است، سندی معتبر نداشته و نقل کننده آن یا جاعل است و یا فردی ناشناخته و مجهول الهویه.
* در برخی از گزارشات فقط اشاره به حضور امام حسن و امام حسین در ایران شده، ولی هیچگونه اشارهای به حضور آنان در جنگ نشده است.
بیشتر بخوانید: مسجد ضرار کجاست و توسط چه کسانی ساخته شد؟
*تمام روایات تاریخی که مدعی حضور حسنین (ع) در فتوحات شدهاند، به فتوحات دوران عثمان اشاره کردهاند، دورانی که امام علی (ع) حتی در حد مشاوره در امر فتوحات حاضر به همکاری با عثمان نبود، چه برسد به اینکه فرزندان خود را به همراه سپاه تحت فرمان عثمان به جبهه جنگ بفرستد.
*حضرت علی (ع) همواره از حضور فرزندانش در جنگهای زمان خود، بیم داشت که مبادا با مرگ آن دو که پیشوایان آینده جامعه اسلامی بودند، نسل رسول خدا از بین برود؛ بنابراین قطعا راضی به شرکت فرزندان خود در نبردهای تحت فرمان دشمنان خود نبوده است؛ بنابراین با توجه به این ادله، حضور حسنین (ع) در فتوحات عصر خلفا نمیتواند مورد قبول باشد و بیشک اینگونه گزارشات، تحت تاثر تحریفات جاعلین میباشد.
مبارزات امام حسین (ع) در زمان امامت
پس از شهادت امام حسن (ع)، طبق وصیت رسوالالله، امیرالمومنین و حسنبنعلی، امامت و خلافت مومنان به امام حسین واگذار شد. امام حسین میدانست که معاویه با تکیه بر حکومت اسلامی، تلاش بر تخریب جامعه اسلامی و احکام الهی دارد؛ اما با وجود نارضایتی از این مساله، نمیتوانست قدرتی را فراهم کند که معاویه را از جایگاه حکومت اسلامی برکنار کند. امام حسن نیز با همین مشکل مواجه بود.
در مدت حکومت معاویه، امام حسین همواره از مخالفان معاویه بوده و ولیعهدی یزید را قبول نکرد. معاویه نیز اصراری به بیعت گرفتن از امام حسین نداشت. اما زمانی که یزید بر تخت حکومت اسلامی تکیه زد، برای تثبیت حکومت ناحق و ستمگرانه خود، مصمم شد تا همه شخصیتهای اسلامی را به بیعت با خود دعوت کند. برای همین طی نامهای به حاکم مدینه، خواهان بیعت گرفتن از امام حسین شد و دستور داد در صورت مخالف، آن حضرت را به قتل برسانند. امام حسین در پاسخ به این نامه فرمود: «همانا ما از خداییم و به سوی خدا برمیگردیم، آنگاه که افرادی، چون یزید بر مسند حکومت اسلامی بنشینند، باید فاتحه اسلام را خواند. این زمامداران با نام اسلام و قدرت اسلامی، اسلام را از بین میبرند و من خودم از پیامبر اکرم (ص) شنیدم که میفرمودند: خلافت بر ابوسفیان حرام است.»
به گزارش رویداد۲۴ امام حسین میدانست که در صورت نپذیرفتن حکومت یزید، مدینه جای امنی نخواهد بود، بنابراین به امر خداوند، شبانه و مخفیانه از مدینه به سوی مکه حرکت کرد. زمانیکه امام در مکه مستقر شد، کوفیان از امام خواستند که به کوفه بیاید و زمامدار امور ایشان شود. امام، پسر عموی خود مسلمبنعقیل را به کوفه فرستاد تا واکنش کوفیان را از نزدیک ببیند. مسلم که به کوفه رسید، با استقبال گرم مردم کوفه مواجه شد و هزاران نفر با او به عنوان نایب امام حسین بیعت کردند و مسلم نیز طی نامهای خواستار حرکت فوری امام حسین به کوفه شد.
با وجود اینکه امام حسین بیوفایی و بیدینی کوفیان را در زمان حکومت پدر خود دیده بود و میدانست که خیلی روی آنها و بیعتشان نمیشود حساب کرد، اما برای اجرای امر خداوند و اتمام حجت تصمیم به حرکت به سمت کوفه گرفت و با این اقدام به همگان فهماند که یزید را به رسمیت نمیشناسد و با او بیعت نخواهد کرد، بلکه علیه او قیام خواهد کرد.
یزید که متوجه بیعت کوفیان با امام حسین شد، عبیداللهبنزیاد را به کوفه فرستاد. ابن زیاد با سو استفاده از ضعف در ایمان و دورویی و ترسویی مردم کوفه، آنان را مورد تهدید قرارداد، تاجاییکه همان کسانی که امام حسین را دعوت کرده بودند، آماده نبرد با امام به محض ورود به کوفه شدند؛ بنابراین امام نتوانست وارد کوفه شود و در کربلا با لشکر ابن زیاد مواجه شد. در روز دهم محرم سال ۶۱ قمری، که به روز عاشورا معروف است، نبردی سخت میان امام حسین و ۷۲ تن از یاران ایشان در مقابل لشکر چند هزار نفره دشمن اتفاق افتاد که کمتر از یک روز به طول انجامید و امام حسین و یارانش به شهادت رسیدند. پس از جنگ خانواده امام نیز به اسارت یزید در آمده و به کوفه و شام فرستاده شدند.
امام حسین کاملا آگاه بود که این آخرین سفر ایشان خواهد بود و صراحتا اعلام کرد هدف من از این کار، رسوا ساختن حکومت ضداسلامی یزید و برپایی امر به معروف و نهی از منکر و ایستادگی در برابر ظلم و ستم است. این ماموریتی است که خداوند به من واگذار کرده و من باید در این راه تلاش کنم، حتی اگر این کار به قیمت کشته شدن خودم و فرزندان و یاران من تمام شود.
امام حسین برای حفظ اسلام و امر به معروف و نهی از منکر از جان خود و عزیزانش گذشت و در واقع فداکاریهای آن حضرت اسلام را زنده نگه داشت و به همه مسلمانان جهان درس جهاد و باطلستیزی، امر به معروف و نهی از منکر، شجاعت، ایثار و آزادگی داد.
بسیاری از تاریخنویسان، نبرد کربلا را نمونه رنج و شهادت شیعه توصیف میکنند.