درمان بیماری خودایمنی پوستی
رویداد۲۴ نازنین احمدی: بیماریهای پوستی خودایمنی گروهی از اختلالات هستند و زمانی رخ میدهند که سیستم ایمنی به سلولهای سالم پوست حمله میکند و در نتیجه طیفی از علائم مانند بثورات، تاولها و ضایعات ایجاد میشود.
این بیماریها میتوانند مزمن و ناتوانکننده باشند و بر کیفیت زندگی بیمار تأثیر بسزایی دارند. در این مقاله، گزینههای درمانی مختلف موجود برای بیماریهای پوستی خودایمنی، از جمله داروهای موضعی و سیستمیک، فتوتراپی و عوامل بیولوژیک را مورد بحث قرار میدهیم.
داروهای موضعی
این داروها مستقیماً روی ناحیه آسیبدیده پوست استفاده میشوند و معمولاً اولین خط درمان بیماریهای پوستی خودایمنی خفیف تا متوسط هستند. آنها را میتوان بهتنهایی یا در ترکیب با سایر درمانها استفاده کرد. این داروها عبارتاند از:
کورتیکواستروئیدها
داروهای ضدالتهابی هستند که قرمزی، تورم و خارش را کاهش میدهند. آنها در قدرتها و فرمولهای مختلف، از کرمها و پمادها گرفته تا ژلها و لوسیونها موجود هستند.
کورتیکواستروئیدها در درمان طیف گستردهای از بیماریهای پوستی خودایمنی از جمله پسوریازیس، اگزما و راش لوپوس مؤثر هستند.
مهارکنندههای کلسینورین
داروهای سرکوبکننده سیستم ایمنی هستند که فعال شدن سلولهای T را مهار میکنند. آنها برای درمان اگزما و سایر بیماریهای پوستی خودایمنی استفاده میشوند.
بیشتر بخوانید: بیماری تیروئید هاشیموتو چیست؟
این داروها بهویژه در درمان اگزما در نواحی حساس مانند صورت و ناحیه تناسلی مفید هستند. آنها به دو شکل در دسترس هستند:
- پماد تاکرولیموس
- کرم پیمکرولیموس.
اسید سالیسیلیک
یک داروی موضعی است که برای درمان پسوریازیس و سایر بیماریهای پوستهپوسته پوست استفاده میشود. با نرم شدن و شل شدن پوستهها عمل کرده و برداشتن آنها را آسانتر میکند. اسید سالیسیلیک در مقادیر مختلف از 1% تا 6% موجود است و در کرمها، پمادها و شامپوها یافت میشود.
قطران زغالسنگ
یک داروی موضعی است که برای درمان پسوریازیس و سایر بیماریهای پوستهپوسته استفاده میشود. با کند کردن رشد سلولهای پوست و کاهش التهاب عمل میکند. قطران زغالسنگ در اشکال مختلف از جمله کرم، پماد و شامپو موجود است.
داروهای سیستمیک
این داروها بهصورت خوراکی یا تزریقی مصرف میشوند و معمولاً برای درمان بیماریهای پوستی خودایمنی متوسط تا شدید مناسب هستند. آنها با سرکوب سیستم ایمنی و کاهش التهاب در سراسر بدن کار میکنند. داروهای سیستمیک عبارتاند از:
متوترکسات
به گزارش رویداد۲۴ یک داروی سیستمیک است که برای درمان پسوریازیس، اگزما و سایر بیماریهای پوستی خودایمنی استفاده میشود. با مهار رشد سلولهای پوست و کاهش التهاب عمل میکند.
متوترکسات معمولاً یک بار در هفته بهصورت قرص یا تزریقی مصرف میشود و میتواند عوارض جانبی جدی از جمله آسیب کبدی و سرکوب مغز استخوان داشته باشد.
سیکلوسپورین
برای درمان پسوریازیس، اگزما و سایر بیماریهای پوستی خودایمنی استفاده میشود. با سرکوب سیستم ایمنی و کاهش التهاب عمل میکند.
سیکلوسپورین معمولاً یک یا دو بار در روز به شکل قرص استفاده میشود. این دارو میتواند عوارض جانبی جدی از جمله آسیب کلیه و فشارخون بالا داشته باشد.
آزاتیوپرین
یک داروی سیستمیک است که برای درمان پمفیگوس ولگاریس و سایر بیماریهای پوستی خودایمنی استفاده میشود. با سرکوب سیستم ایمنی و کاهش التهاب عمل میکند.
آزاتیوپرین معمولاً یک بار در روز به شکل قرص مصرف میشود و میتواند عوارض جانبی جدی از جمله آسیب کبدی و سرکوب مغز استخوان داشته باشد.
مایکوفنولات موفتیل
برای درمان پمفیگوس ولگاریس و سایر بیماریهای پوستی خودایمنی استفاده میشود. با سرکوب سیستم ایمنی و کاهش التهاب عمل میکند.
مایکوفنولات موفتیل معمولاً دو بار در روز به شکل قرص استفاده میشود و عوارض جانبی جدی دارد، از جمله سرکوب مغز استخوان.
هیدروکسی کلروکین
این دارو برای درمان لوپوس و سایر بیماریهای پوستی خودایمنی استفاده میشود. با سرکوب سیستم ایمنی و کاهش التهاب عمل میکند.
داپسون
این دارو برای درمان درماتیت هرپتی فرمیس و سایر بیماریهای پوستی خودایمنی استفاده میشود. با کاهش التهاب و سرکوب سیستم ایمنی عمل میکند.
کلشی سین
این دارو برای درمان پمفیگوس ولگاریس و سایر بیماریهای پوستی خودایمنی استفاده میشود. برای کاهش التهاب و سرکوب سیستم ایمنی مناسب است.
فتوتراپی
این مرحله شامل قرار دادن پوست در معرض نور ماورا بنفش تحت نظارت پزشک است. برای درمان انواع بیماریهای پوستی خودایمنی از جمله پسوریازیس، اگزما و ویتیلیگو استفاده میشود. فتوتراپی با کاهش سرعت رشد سلولهای پوست و کاهش التهاب عمل میکند.
فتوتراپی با اشعه ماورا بنفش B (UVB)
UVB شامل قرار دادن پوست در معرض طول موج خاصی از اشعه ماورا بنفش است. برای درمان پسوریازیس، اگزما و سایر بیماریهای پوستی خودایمنی استفاده میشود. فتوتراپی UVB را میتوان بهصورت لایت باکس، دستگاه دستی یا غرفه انجام داد.
فتوتراپی پسورالن به همراه اشعه ماورا بنفش A (PUVA)
PUVA شامل قرار دادن پوست در معرض نور UVA پس از مصرف دارویی به نام پسورالن است. پسورالن پوست را نسبت به نور UVA حساستر میکند. فتوتراپی PUVA برای درمان پسوریازیس، اگزما و سایر بیماریهای پوستی خودایمنی است.
عوامل بیولوژیک
داروهایی هستند که از سلولهای زنده ساخته میشوند و برای هدف قرار دادن مولکولهای خاص در سیستم ایمنی طراحی شدهاند.
آنها برای درمان بیماریهای پوستی خودایمنی متوسط تا شدید که به درمانهای دیگر پاسخ ندادهاند استفاده میشود. عوامل بیولوژیک معمولاً از طریق تزریق یا انفوزیون تجویز میشوند.
مهارکنندههای فاکتور نکروز تومور TNF
TNF عوامل بیولوژیکی هستند که از عملکرد TNF-alpha، سیتوکینی که نقش کلیدی در التهاب دارد، جلوگیری میکنند. آنها برای درمان پسوریازیس و سایر بیماریهای پوستی خودایمنی استفاده میشوند. مهارکنندههای TNF شامل آدالیموماب، اتانرسپت و اینفلیکسیماب هستند.
مهارکنندههای اینترلوکین IL
IL یک عامل بیولوژیکی است که فعالیت IL-17 و IL-23 را مسدود میکند، سیتوکینهای در التهاب و ایجاد پسوریازیس نقش دارند.
آنها برای درمان پسوریازیس و سایر بیماریهای پوستی خودایمنی استفاده میشوند. مهارکنندههای IL عبارتاند از:
- Secukinumab
- ixekizumab
- ustekinumab
مهارکنندههای سلول B
این دسته عوامل بیولوژیکی هستند که سلولهای B را هدف قرار میدهند و آنها نوعی گلبول سفید هستند که آنتیبادی تولید میکنند.
برای درمان پمفیگوس ولگاریس و سایر بیماریهای پوستی خودایمنی استفاده میشوند. مهارکنندههای سلول B شامل ریتوکسیماب و بلیموماب هستند.
درمان ترکیبی
در برخی موارد، درمان ترکیبی ممکن است برای دستیابی به کنترل بهینه بیماریهای پوستی خودایمنی ضروری باشد. ترکیبی از داروهای موضعی و سیستمیک، فتوتراپی و عوامل بیولوژیک ممکن است برای هدف قرار دادن جنبههای مختلف بیماری و کاهش خطر عوارض جانبی مرتبط با درمانهای فردی مورد استفاده قرار گیرد.
تغییر سبک زندگی
علاوه بر درمانهای پزشکی، تغییر در سبک زندگی نیز ممکن است برای کمک به مدیریت بیماریهای پوستی خودایمنی توصیه شود. این تغییرات ممکن است شامل موارد زیر باشد.
اجتناب از محرکها
برخی محرکها مانند استرس، عفونتها و برخی داروها میتوانند بیماریهای پوستی خودایمنی را تشدید کنند. برای بیماران مهم است که این محرکها را شناسایی کرده و از آنها اجتناب کنند تا از شعلهور شدنشان جلوگیری شود.
مرطوبکننده
در واقع مرطوب نگهداشتن پوست میتواند به کاهش خارش و التهاب مرتبط با بیماریهای پوستی خودایمنی کمک کند. بیماران باید از مرطوبکنندههای بدون عطر و ضد حساسیت استفاده کنند.
محافظت در برابر آفتاب
اشعه ماورا بنفش خورشید میتواند بیماریهای پوستی خودایمنی را بدتر کند. بیماران باید لباس محافظ بپوشند و هنگام بیرون رفتن از خانه از کرم ضدآفتاب با طیف وسیع با SPF حداقل 30 استفاده کنند.
رژیم غذایی
شواهدی وجود دارد که نشان میدهد رژیمهای غذایی خاص، ممکن است به کاهش التهاب مرتبط با بیماریهای پوستی خودایمنی کمک کند. بیماران باید قبل از هر گونه تغییر رژیم غذایی با متخصص صحبت کنند.
نظارت بر عوارض جانبی
بسیاری از داروهای مورد استفاده برای درمان بیماریهای پوستی خودایمنی میتوانند عوارض جانبی جدی داشته باشند. بیماران باید از نظر عوارض جانبی از جمله آسیب کبدی، آسیب کلیه، فشارخون بالا و سرکوب مغز استخوان بهدقت تحتنظر باشند. آزمایش خون منظم و سایر نظارتها ممکن است برای تشخیص و مدیریت عوارض جانبی ضروری باشد.
مدیریت شرایط همزیستی
بیماریهای پوستی خودایمنی اغلب با سایر بیماریهای خودایمنی مانند آرتریت روماتوئید، لوپوس و بیماری تیروئید مرتبط هستند. بیماران مبتلا به بیماریهای پوستی خودایمنی باید از نظر این شرایط غربالگری شده و برایناساس مدیریت شوند.
حمایت روانی
بیماریهای پوستی خودایمنی میتوانند تأثیر قابلتوجهی بر کیفیت زندگی بیمار داشته باشند و باعث ناراحتی عاطفی، اضطراب و افسردگی شوند.
بیماران ممکن است از حمایتهای روانشناختی مانند مشاوره یا خانواده و دوستان برای کمک به مقابله با تأثیرات روانی بیماری بهرهمند شوند.
عمل جراحی
در برخی موارد، ممکن است برای درمان بیماریهای پوستی خودایمنی، جراحی لازم باشد. بهعنوانمثال، بیماران مبتلا به موارد شدید پمفیگوس ولگاریس ممکن است به جراحی برای برداشتن نواحی آسیبدیده پوست نیاز داشته باشند.
کلام آخر
به انتها محتوا رسیدیم و متوجه شدیم که بیماریهای پوستی خودایمنی گروهی از اختلالات هستند که میتوانند مزمن، ناتوانکننده و بر کیفیت زندگی بیمار تأثیر بسزایی داشته باشند.
گزینههای درمانی شامل داروهای موضعی و سیستمیک، فتوتراپی و عوامل بیولوژیک است. انتخاب درمان به شدت بیماری، سابقه پزشکی بیمار و ترجیحات فردی او بستگی دارد.
برای بیماران مبتلا به بیماریهای پوستی خودایمنی مهم است که از نزدیک با متخصص همکاری کنند تا یک برنامه درمانی ایمن، مؤثر و متناسب با نیازهای فردی آنها داشته باشند.
با درمان و مدیریت مناسب، بسیاری از بیماران مبتلا به بیماریهای پوستی خودایمنی میتوانند به کنترل خوبی بر علائم خود دست یابند و کیفیت زندگی خود را بهبود بخشند. از اینکه تا انتها همراه ما بودید سپاسگزاریم.