درخواست معاون وزیر بهداشت از مردم: از ساعت ۱۰ تا ۱۶ زیر نور آفتاب قرار نگیرید

رویداد ۲۴ انتخاب نوشت: معاون وزیر بهداشت گفت: مردم افرادی که بیماری‌های زمینه‌ای دارند، سن بالای ۶۵ سال یا کمتر از ۴ سال بچه‌ها را خیلی مراقب باشند، کسانی که بیماری کلیوی، کبدی، قلبی، فشارخون و دیابت دارند آسیب پذیرتر هستند و باید بیشتر مراقبت کنند. ساعت ۱۰ صبح تا ۴ بعد از ظهر که اوج گرما است سعی کنند در محیط به خصوص نور مستقیم آفتاب همراه با فعالیت بدنی پرهیز کنند حتی الامکان اگر کار واجب ندارند از خانه بیرون نروند و مراقبت کنند که آب بدن کم نشود. معاون درمان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با حضور در برنامه صف اول در صداوسیما به پرسش‌ها درباره تمهیدات وزارت بهداشت در موج جدید گرما پاسخ داد.

سوال: برای موج گرما وزارت بهداشت برنامه خاصی در نظر گرفته است؟

کریمی معاون درمان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی: همانطور که در برنامه خبر اعلام کردم و امروز هم مقام عالی وزارت اعلام کردند اولا یک پیشنهاد شده برای اعلام تعطیلی برای روز‌هایی که درجه حرارت خیلی بالا است به این جهت که یک چیزی است که کاملا قابل پیشگیری است و بیماری نیست که بگوییم نمی‌شود جلویش را گرفت، همین که در محیط گرم قرار نگیریم به خصوص در معرض تابش مستقیم آفتاب، فعالیت بدنی در محیط خیلی گرم نداشته باشیم پیشگیری می‌شود و اطلاع رسانی بوده که طی این چند روز انجام شده، آماده باشی که به همه مراکز درمانی و همینطور سازمان اورژانس کشورداده شده و توصیه‌هایی که به هموطنان داشتیم که حالت خودمراقبتی داشته باشند یعنی خودشان مراقبت کنند به خصوص افرادی که بیماری‌های زمینه‌ای دارند، سن بالای ۶۵ سال یا کمتر از ۴ سال بچه‌ها را خیلی مراقب باشند، کسانی که بیماری کلیوی، کبدی، قلبی، فشارخون و دیابت دارند آسیب پذیرتر هستند و باید بیشتر مراقبت کنند ساعت ۱۰ صبح تا ۴ بعد از ظهر که اوج گرما است سعی کنند در محیط به خصوص نور مستقیم آفتاب همراه با فعالیت بدنی پرهیز کنند حتی الامکان اگر کار واجب ندارند از خانه بیرون نروند و مراقبت کنند که آب بدن کم نشود. توصیه به نوشیدن مایعات فراوان و استفاده از وسایل سرمایشی البته با رعایت صرفه جویی در مصرف برق این‌ها توصیه‌هایی بوده که انجام شده و اطلاع رسانی هم شده است.

بیشتر بخوانید: اشعه مضر خورشید در تهران این روز به بیشترین حد خود می‌رسد؛ این توصیه‌ها را جدی بگیرید!

سوال: پیشنهادی که مطرح شده فقط برای آخر این هفته است یا نه یک شاخص است که اگر از ۴۰ درجه بالاتر رفت در هر جایی از کشور تعطیل اعلام شود؟

کریمی: این پیشنهاد وزارت بهداشت است و یک امر بهداشتی درمانی است هرجا که دما از ۴۰ درجه بالاتر رفت البته این پیشنهاد است و دولت باید این را بررسی کند، چون باید در کنار امکاناتی که در بعضی از مناطق است و اولویت‌هایی که هست باید گذاشته شود و وزارت بهداشت هم نظر خودش را اعلام کرد.

سوال: قبلا هم این پیشنهاد را داشتیم یا اولین بار است که مطرح می‌شود؟

کریمی: در ذهنم نیست سال‌های گذشته اجرا شده یا نه اگر هم پیشنهاد شده بوده فکر نمی‌کنم.

سوال: اگر در دنیا هم پیشنهاد شود شاخصش همین ۴۰ درجه است یا ممکن است بیشتر شود.

کریمی: دمای بدن انسان ۳۷ درجه است وبرای این که خنک شود باید بتواند با محیط خودش این دما را تبادل کند، وقتی دما از ۴۰ درجه بالاتر می‌رود این امکان سخت می‌شود البته فقط دما نیست، مدت زمانی که فرد در محیط گرم قرار می‌گیرد، این که فعالیت بدنی دارد یا خیر، سن، بیماری زمینه‌ای، همه عواملی است که باید به صورت مجموع در موردش تصمیم گرفت، ولی آن که معمولا مراکز بهداشتی درمانی و وزارت بهداشت روی آن تاکید دارند همین دمای ۴۰ درجه است.

سوال: فکر می‌کنید که مصوب شود از فضای تصویب این پیشنهاد در دولت اطلاعی دارید یا خیر؟

کریمی: احتمال دارد که مصوب شود، چون وزارت بهداشت خیلی موکد ما نمی‌خواهیم که جان هموطنان عزیز به خطر بیفتد.

سوال: علائم این گرمازدگی چیست؟
کریمی: وقتی موارد خفیف است حالت ضعف و بی حالی است و سردرد، سرگیجه و اگر یک مقدار شدیدتر شود افت فشار خون اتفاق می‌افتد، ضربان قلب خیلی بالا می‌رود و بعد فردی که در این محیط است اگر خودش را به محیط خنک منتقل نکند ممکن است که حالت غش و از دست رفتن سطح هوشیاری اتفاق بیفتد، در مراحل شدید ممکن است که حتی سکته قلبی و فوت هم اتفاق بیفتد کسانی که با وجود علائم شدید کار‌های درمانی برایشان انجام نشود یا به محیط خنک منتقل نشوند و اقدامات درمانی انجام نشود می‌تواند در موارد شدید به این عوارض منتهی شود.

سوال: اگر کسی این علائم به سراغش بیاید از کدام مرحله باید احساس خطر کند و به مراکز درمانی مراجعه کند؟
کریمی: معمولا وقتی ضعف و بیماری شدید باشد حالت افت فشار خون اتفاق بیفتد، گرفتگی شدید عضلات ایجاد می‌شود یا این که اختلال حواس ایجاد می‌شود اطرافیان می‌گویند انگار دارد حرف‌های نامربوط می‌زند و هذیان می‌گوید وقتی این علائم ایجاد می‌شود حتما باید مراجعه کند، ولی به محض این که تشنگی شدید ایجاد شد و ضعف و بی حالی ایجاد شد خود فرد باید سریع اقدام کند و از محیط گرم خودش را خارج کند به محیط سرد برود و مایعات فراوان بنوشد و مایعاتی که یک مقدار املاح هم داشته باشد مثل شربت آبلیمو و آبمیوه حتی آب خنک معمولی هم خیلی کمک کننده است.

سوال: اگر کسی مبتلا شود و گرمازدگی به او حادث شده است با خنک شدن رفع می‌شود یا نه ممکن است عوارض داشته باشد؟
کریمی: بستگی دارد در چه مرحله‌ای مراجعه کند، اگر در مراحل خفیفش مراجعه کند خیلی سریع برطرف می‌شود در موارد شدیدتر وقتی به مراکز درمانی می‌آیند از پتو‌های خنک کننده است، اگر امکان خوردن نداشته باشد، چون گاهی مریض را با کاهش سطح هوشیاری می‌آورند تزریق مایعات وریدی انجام می‌شود و اگر عوارض قلبی یا مغزی ایجادشده باشد برحسب آن عارضه که ایجاد شده درمان‌های اختصاصی انجام می‌شود.

سوال: این پیشنهادی که روی دمای ۴۰ درجه تعطیلی اتفاق بیفتد در خیلی از مناطق جنوبی کشور اکثر فکر می‌کنم روز‌های تابستان این دمای هوا را دارند تجربه می‌کنند اگر این جوری باشد که باید کلا تابستان را تعطیل کنند.
کریمی: این هشداری است که هواشناسی داده و ما کاملا تابع نظر هواشناسی هستیم، هشداری که دادند گرمای بی سابقه را گزارش دادند وقتی در بعضی از شهر‌ها چهل درجه است در بعضی شهر‌های دیگر ممکن است بالاتر هم شده باشد این یک شاخص کشوری است که اعلام شده.

سوال: در دنیا هم تقریبا در همین شاخص ۴۰ درجه اگر بشود چنین پیشنهادی می‌شود؟

کریمی: آن چیزی که پیشنهاد می‌شود معمولا ۴۰ درجه است.

سوال: راجع به گرمازدگی و گرما و تمهیدات وزارت بهداشت توضیح دیگری است که بخواهید بفرمائید یا خیر.

کریمی: توصیه اکید به این که هموطنان عزیز مواظب خودشان باشد، چون کاملا فردی است و سعی کنند در ساعات گرم روز در محیط باز و همراه با فعالیت بدنی خودشان را قرار ندهند.

سوال: در بعضی از خبر‌ها می‌شنویم که در برخی از کشور‌ها تالار‌هایی را در نظر می‌گیرند که این‌ها خنک کننده است که در محیط بیرون اگر کسی تردد دارد این جا چند دقیقه بنشیند و آبی بنوشد و بعد بیرون بیاید، حالا نمی‌شود به جای تعطیل کردن البته می‌دانم تعطیل کردن ساده‌ترین تصمیمی است که می‌شود گرفت، ولی به هرحال نمی‌شود مثلا تمهیداتی اندیشید که این اتفاق بیفتد سالن‌هایی را تجهیز کنید که مردم بتوانند آن جا خنک شوند.

کریمی: تعطیلی که فعلا یک پیشنهاد است و مصوب نشده ممکن است که انجام نشود، همه این تمهیداتی که شما فرمودید موثر است یعنی اگر فرد حتی در خیابان دید که این حالت برایش ایجاد می‌شود بانکی باز است برود در هوای خنک، اگر مغازه‌ای است برود، مهم نیست که چه شرایطی است مهم این است که خیلی سریع خودش را به محیط خنک منتقل کند، در مراسم‌هایی مثل اربعین دیدید که آب پاش‌هایی است که آب را به صورت مه پاش می‌پاشد، در شرایط عادی بهتر است که افراد به محیط گرم نروند که بخواهد این‌ها نیاز شود.

سوال: منظورم این است که شما به شهرداری‌ها این پیشنهاد را نمی‌دهید که تالار‌ها را بسازند این مکان‌ها احداث شود.
کریمی: جا‌هایی که امکان دسترسی به محیط خنک نباشد شهرداری می‌تواند این اقدام را انجام دهد یعنی این هم به عنوان پیشنهاد وزارت بهداشتی به همه سازمان‌ها است که تا حدی که می‌توانند کاری کنند که هموطنان کمتر دچار این عارضه شوند.

سوال: بر کسی پوشیده نیست که اجرای این راهنمایی بالینی چقدر می‌تواند آثار و برکات در مدیریت بهره وری و کاهش هزینه‌های درمان می‌تواند اثر گذار باشد، خودتان هم قبول دارید که رعایت نمی‌شود؟
کریمی: راهنما‌های بالینی قانون دارد، در قانون گفته شده وزارت بهداشت بایددر سال ۵۰ راهنمای بالینی بنویسد ما از سال ۹۵ تا به الان هزار و ۲۹۳ راهنمای بالینی و استاندارد خدمت نوشتیم و ابلاغ کردیم در قانون هم کاملا مشخص است که چگونه باید اجرا شود گفته شده این باید به همه مراکز ابلاغ شود، چه سازمان نظام پزشکی و از همه مهمتر شورای عالی بیمه و بیمه‌ها براساس این استاندارد‌ها خرید خدمت کنند که این در قانون است یعنی وزارت بهداشت چندین برابر وظیفه خودش این کار را انجام داده است در همین مدتی که ما حضور داشتیم در همین ۲۲ ماه حدود ۴۵۰ راهنمای بالینی و استاندارد خدمت فقط با امضای خود من منتشر شده است، همه این‌ها در سایت معاونت درمان هم است یعنی یک بار خبرنگار صدا و سیما آمد من گفتم شما همین جا در سایت به صورت زنده و رفتند ودیدند که هست، پس نوشته شده و ابلاغ شده است. این که یک سری استاندارد‌ها اجرا نمی‌شود یا کم اجرا می‌شود یا برخی از افراد ممکن است که به آن پایبند نباشند این در هر دستورالعملی ممکن است اتفاق بیفتد، اگر می‌خواهید ببینید که آیا میزان هزینه‌های سلامت در ایران آیا خارج از عرف است باید بیاییم مقایسه کنیم با شاخص‌های جهانی، همه اش پزشکان را متهم می‌کنند به این که دارو زیاد می‌نویسند یکی از افرادی که شما با او مصاحبه کردید متاسفانه بحث این که درآمدشان یعنی ممکن است موردی متخلف باشد، ولی این که ما این را به کل جامعه پزشکی نسبت بدهیم، سرانه مصرف دارو در ایران ۶۰ دلار است حتی در این سال‌ها یک مقدار هم پایین‌تر آمده است، در آمریکا هزار و ۳۰۰ دلار است، در نرمش حدود ۵۰۰-۶۰۰ دلار است پس ما اصلا نسبت به دنیا سرانه مصرف دارویمان هزینه‌ای بالاتر نیست. هزینه‌های سلامت را هم اگر نگاه کنید در کشور‌های اروپایی که پزشک خانواده هم دارند خیلی سفت و سخت اجرا می‌کنند.