ترافیک طرح‌های جنجالی در مجلس یازدهم؛ از تلاش برای استیضاح روحانی تا خشم مردم از طرح صیانت و لایحه حجاب

مجلس یازدهم درحالی به ماه های آخر عمر چهارساله اش نزدیک می شود که برخی تصمیمات و مصوبات این مجلس طی سال های اخیر حاشیه ساز بوده است، از جمله آنها مصوبه افزایش سن بازنشستگی طی روزهای اخیر است که فضای عمومی جامعه را نگران کرده است.

آرزوی احمدی نژاد برآورده شد؛ ترافیک طرح‌های جنجالی در مجلس یازدهم!

رویداد۲۴ هرچند انتخابات دوم اسفند ۹۸ خالی از شور و هیجان بود اما مجلسی که در نتیجه آن روی کار آمد در غوغاسالاری پیشتاز بود و هر روز حاشیه ای جدید را کلید زد، مجلسی که حالا در آستانه انتخاباتی جدید قرار است چرخشی در ساکنان صندلی های سبز بهارستان داشته باشد.

از تلاش برای استیضاح روحانی تا کمپانی تولید قوانین

مجلس یازدهم آن زمان که روحانی رئیس جمهور مستقر در پاستور بود در مانع تراشی برای دولت دوازدهم کم و کسری باقی نگذاشت، یک روز فریادشان بر سر وزیر امور خارجه روحانی بلند می شد و روز دیگر طرح سوال از رئیس جمهور را امضا می کردند. موعد انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم نیز که رسید، در اقدامی غیرمعمول طومار حمایت از رئیسی را امضا کردند و تا همین روزها که به انتخابات مجلس نزدیک می شویم در حمایت از رئیسی کم و کسری نگذاشته اند.

از سوی دیگر هرچند اهالی مجلس یازدهم پیش از رسیدن به دروازه‌های بهارستان معیشت و تامین معاش را در صدر شعارهایشان قرار داده بودند اما این مجلس به روایت کارشناسان و تحلیلگران چندان خروجی مناسب و راهگشایی برای اقتصاد کشور نداشت.

ماجرای ترافیک طرح ‌ها و قوانین در این مجلس هم از دیگر موضوعاتی بود که حاشیه ساز شد، طرح پشت طرح آنهم با قید فوریت راهی هیات رئیسه می شد، طرح هایی که بیش از آنکه گره گشا باشند گاها حاشیه ساز و قفل کننده بودند، همین نیز باعث شد که برخی با کنایه از مجلس یازدهم به عنوان کمپانی تولید قوانین یاد کنند، کمپانی که گویا آنچنان به خروجی و اثرگذاری قوانین خاصه در حوزه اقتصاد کشور توجه نداشت، چنانچه این روزها نیز با مصوبه افزایش سن بازنشستگی فضای جامعه را بهم ریخته است.

وقتی آرزوی احمدی نژاد تبدیل به واقعیت شد

از دیگر طرح هایی که بهارستانی‌ها در بدو ورود خود در مجلس به تصویب رساندند، مصوبه دو فوریتی «قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها» بود. این طرح زمانی به تصویب رسید که تیم دیپلماسی دولت روحانی درحال مذاکره برای احیای برجام بود و همین موضوع با مخالفت هایی از سوی دولت دوازدهم همراه شد. آنچنان که حسن روحانی، رئیس جمهور وقت با انتقاد از تصمیم مجلس یازدهم گفته بود:«اگر اصل ۶۰ قانون اساسی ما حاکم بود و یازدهم آذر (زمان تصویب این طرح) لطمه نمی‌خورد، اسفندماه تحریم مردم برداشته می‌شد و امروز مردم می‌دیدند که چه شرایطی بر کشور حاکم بود و فروردین، اردیبهشت، خرداد و تیر دیگری را می‌دیدند.»

از دیگر طرح‌های جنجالی مجلس یازدهم، طرح نسخ قانون تغییر ساعت بود. این موضوع ابتدا در سال ۸۵ توسط محمود احمدی نژاد، رئیس جمهور وقت مطرح شده بود اما لایحه دولت محمود احمدی نژاد برای عدم تغییر قانون ساعت با مخالفت مجلس هفتم روبه‌رو شد و نمایندگان در نهایت در مرداد سال ۸۶ دولت نهم را ملزم کردند تا ساعت رسمی کشور را در ابتدای هر سال یک ساعت جلو بکشد. ۱۳ سال بعد این موضوع در قالب طرحی از ساکنان مجلس یازدهم مطرح شد تا رویای احمدی نژاد به حقیقت بپیوندند و طرح «منسوخ شدن تغییر ساعت رسمی کشور» مصوب شد که از ابتدای فرودین ماه سال ۱۴۰۲ به اجرا درآمد.

شفافیت آرا بلاتکلیف ماند، صیانت خشم مردم را برانگیخت

اگر چه پیش از رسیدن به کرسی نمایندگی شعار شفافیت بارها از سوی کاندیداهای اصولگرا مطرح می شد و به همین بهانه به مجلس دهم برای عدم تصویب طرح شفافیت می‌تاختند اما پس پوشیدن ردای نمایندگی به شعار انتخاباتی خود پشت کردند و در ۱۵ بهمن ۹۹، هنگامی که طرح در دستور کار قرار گرفت با مخالفت پارلمان نشین‌ها از دستور کار خارج شد. با رد این طرح انتقادات زیادی علیه مجلس مدعی شفافیت مطرح شد تاجایی که نمایندگان برای فرار از این انتقادات استارت شفاف شدن قوای سه‌گانه را زدند اما این طرح هم نتوانست از گیت مجمع تشخیص عبور کند و همچنان بلاتکلیف باقی مانده است.

اما، یکی دیگر از طرح‌های جنجالی مجلس یازدهم، که باعث خشم مردم و فعالان حوزه ارتباطات شد، طرح صیانت از فضای مجازی بود. این طرح ضد اینترنت که در جهت مسدود شدن پلفترم‌ها و پیام‌رسان‌های خارجی تدوین شده بود در ۶ مرداد سال ۱۴۰۰ با رای نمایندگان اصل هشتاد و پنجی شد تا به صورت محرمانه بررسی شود. هر چند که فشار و مخالفت مردم با این طرح به قدری گسترده بود که موافقان آن برای فرار از دادن هزینه رای خود را پس گرفتند تا این طرح به صورت عادی بررسی شود. اما توپ سرگردان این طرح تا مدت‌ها میان مجلس، دولت و شورای عالی فضای مجازی سرگردان بود و کسی حاضر به گردن گرفتن آن نمی‌شد.

طرح صیانت اما تنها طرحی نبود که در این مجلس اصل هشتادوپنجی شد، تصمیمات حاشیه ساز مجلس در قالب جلسات محرمانه، مشمول لایحه عفاف و حجاب و طرح جوانی جمعیت نیز شد تا مجلس تحت ریاست قالیباف در تصمیمات حاشیه ساز و محرمانه رکوردی از خود برجای بگذارد.

در جدول زیر به بهانه روز مجلس، تنها به چند مورد از طرح‌ها و مصوبات مجلس یازدهم اشاره شده است که برخی به سرانجام رسیده و برخی در حد طرح شدن در صحن مجلس بوده اند.

ردیف	نام طرح	تاریخ تصویب یا مطرح شدن آن در مجلس	توضیحات
۱	طرح تغییر نام فرودگاه مهرآباد	۱۳۹۹/۰۳/۲۴	این طرح دو فوریتی از سوی رحیم زارع، نماینده آباده مطرح شد که با واکنش های منفی زیادی روبرو شد. امیرآبادی فراهانی در توئیتی نوشت: «این روزها برخی‌ها طرح‌هایی را منتشر می‌کنند که هدفش تخریب مجلس است. مسئول طرح‌ها در هیئت رئیسه بنده هستم. طرح‌هایی مثل ازدواج اجباری یا تغییر نام فرودگاه مهرآباد تحویل نگردیده. ضمن این که مسئول نام گذاری فرودگاه‌ها وزارت راه است.»
۲	طرح الزام به انتشار داده و اطلاعات	۱۳۹۹/۰۸/۲۶	طبق قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات، هر شخص حق دسترسی به اطلاعات عمومی را دارد مگر اینکه قانون منع کرده باشد، حال آنکه در طرحی که در دستور کار نمایندگان مجلس قرار گرفته بودند قید شده که کمیته‌های تخصصی ذیل شورای عالی نظارت بر انتشار اطلاعات تشکیل خواهد شد تا قابل دسترس بودن داده‌ها و اطلاعات عمومی منتشر شده توسط اشخاص را بررسی ‌کند. این طرح به سرانجام نرسید.
۳	قانون اقدام راهبری برای لغو تحریم‌ها	۱۳۹۹/۰۹/۱۲	براساس این مصوبه، دولت ایران ملزم به از سرگیری غنی سازی ۲۰ درصدی اورانیوم، افزایش ذخایره اورانیوم غنی شده، کاهش سطح بازرسی های آژانس و توقف اجرای پروتکل الحاقی در صورت رفع نشدن تحریم های آمریکا بود. این طرح در حالی مطرح و تصویب شد که ایران پیش از آن اقدام به کم کردن تعهداتش در قبال خروج ایالات متحده و بی عملی غربی ها کرده بود. روحانی علت شکست مذاکرات اتمی وین و عدم لغو تحریم‌ها را قانون اقدام راهبردی مجلس دانسته و گفته بود:«اگر قانون مجلس جلوی ما را نگرفته بود، تحریم‌ها را پیش از فروردین برداشته بودیم.»
۴	طرح شفافیت آرا	۱۳۹۹/۱۱/۱۵	این طرح که یکی از مهم‌ترین شعارهای نمایندگان مجلس بود، با مخالفت بهارستانی‌ها از دستور کار خارج شد. پس از آن نمایندگان طرح شفافیت قوای سه‌گانه را تصویب کردند که همچنان در مجمع تشخیص بلاتکلیف است.
۵	طرح ممنوع‌الخروجی مسئولان نظام	۱۴۰۰/۰۳/۰۹	کلیات این طرح یک فوریتی در کمیسیون قضایی تصویب شد. طبق این طرح مسئولان و مقامات کشور تا سه سال پس از اتمام مسئولیت‌شان و پیش از طی‌کردن مراحل قانونی نمی‌توانند از کشور خارج شوند و خروج شخص مسئول پس از اتمام مسئولیت با اجازه نهادهای نظارتی اعم از قوه قضائیه، وزارت اطلاعات و نیروی انتظامی امکان‌پذیر خواهد بود.
۶	طرح صیانت از حقوق عامه در مقابل حیوانات مضر و خطرناک	۱۴۰۰/۰۵/۲۵	این طرح با مخالفت‌هایی از سوی مردم مواجه شد و به نتیجه نرسید. اصلی ترین بخش این طرح ممنوعیت نگهداری حیواناتی مثل سگ و گربه و برخی حیوانات دیگر بود که از آنها با عنوان «وحشی، نامتعارف، مضر و خطرناک» یاد شده بود. همچنین در این طرح حداقل جریمه ۲۶ میلیون تومانی برای واردات، خرید و فروش، حمل و نقل و نگهداری این حیوانات در نظر گرفته شده بود.
۷	قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت	۱۴۰۰/۰۸/۱۹	این طرح که به صورت اصل ۸۵ درآمده و تبدیل به قانون شد، با انتقادات زیادی از سوی مردم و برخی از رسانه‌های اصولگرا همراه شد. برخی معتقد هستند اجرای بد قانون جوانی جمعیت، آن را به قانونی ضد خودش تبدیل کرده است. در بخشی از این قانون به پرداخت یک میلیون بلاعوض جهت سرمایه گذاری بورس بنام فرزندان متولد سال ۱۴۰۰ و بعد از آن، افزایش ۲۵درصد سقف تسهیلات مسکن جهت خرید و ساخت و جعاله به ازای هر فرزند و افزایش دو ساله دوره بازپرداخت و تسهیلات قرض الحسنه برای تولد فرزند اول تا پنجم و بالاتر به ترتیب از ۱۰ تا ۵۰ میلیون تومان با تنفس شش ماهه اشاره شده است.
۸	طرح صیانت از فضای مجازی	۱۴۰۰/۱۲/۰۳	این طرح توسط نمایندگان مجلس به صورت اصل ۸۵ درآمد که با مخالفت مردم و کارشناسان مواجه شد. به عقیده کارشناسان این طرح ضداینترنت به دنبال مسدودسازی و فیلترینگ فضای مجازی بود. همچنین معاونت قوانین مجلس با صدور نامه‌ای، مصوبه طرح حمایت از حقوق کاربران در کمیسیون ویژه مجلس را باطل اعلام کرد. در نهایت بعد از اصرار نمایندگان، این طرح در صحن مجلس بررسی و سپس برای تصویب به شورای عالی فضای مجازی رفت. گفته می‌شود برخی از موارد این طرح در حال اجراست.
۹	حذف ارز ترجیحی	۱۴۰۰/۱۲/۱۵	نمایندگان مجلس در جریان بررسی کلیات بودجه با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی موافقت کردند. افزایش یارانه‌ها و ارائه کالابرگ برای دریافت کالاهای اساسی با نرخ مصوب دولتی، از جمله راهکارهای دولت رئیسی برای جبران تورم ناشی از حذف این ارز بود.
۱۰	طرح نسخ قانون تغییر ساعت کشور	۱۴۰۱/۰۲/۲۶	بر اساس این قانون که از تاریخ ۱۴۰۲/۰۱/۰۱ لازم الاجرا شد، قانون تغییر ساعات رسمی کشور مصوب ۱۳۸۶/۰۵/۳۱ نسخ و اجازه تغییر ساعت رسمی کشور از دولت سلب شد. همچنین به هیات وزیران اجازه داده شد تا مطابق ماده ۸۷ قانون «مدیریت خدمات کشوری مصوب ۱۳۸۶/۰۷/۰۸ با اصلاحات و الحاقات بعدی» نسبت به تنظیم ساعات کار ادارات، سازمان ها و مراکز تابعه اقدام کند.
۱۱	طرح ازدواج بین‌المللی	۱۴۰۱/۰۳/۲۸	این طرح از سوی امیرحسین بانکی‌پور، نماینده اصفهان مطرح شد که درپی انتقادات مردم و رسانه‌ها به سرانجام نرسید. این نماینده گفته بود: «ازدواج بین‌المللی به این معنی که این قشر از دختران مجرد با توجه به کمبود پسر مجرد در کشور با مسلمانان و شیعیان علاقه‌مند به ایران ازدواج کنند؛ از این طریق نه تنها توسعه فرهنگی اتفاق افتاده و ارتباطات بین‌المللی تقویت می‌شود، بلکه این نسبیت به هم ریخته در کشور نیز بر طرف می‌شود.»
۱۲	طرح ممنوع‌الخروجی دانشجویان معترض	۱۴۰۱/۰۹/۰۱	در صورت هنجارشکنی دانشجویان در دانشگاه‌ها و ارتکاب جرائمی همچون ایجاد آشوب و بلوا، تخریب اموال، فحاشی و توهین به مقدسات در دانشگاه ها و هرگونه اقدامی که در روند ماموریت های آموزشی و پژوهشی دانشگاه اخلال ایجاد کند، ضمن صدور احکام انضباطی، متخلفین را محکوم به پرداخت کل هزینه های تحصیل در آن مقطع آموزشی کنند. این طرح پس از اعتراضات سراسری ایران در سال گذشته تهیه شد و به سرانجام نرسید.
۱۳	طرح سربازی حرفه‌ای	------	در این طرح، مشمولان ۵ سال به عنوان سرباز خدمت می‌کنند و حقوقشان در حد یک درجه‌دار است. پس از ۵ سال اگر آن فرد تمایل داشت و مراحل گزینش را به خوبی طی کرد، استخدام شود و در غیر این صورت می‌تواند از نهادهای نظامی یا به عبارت دقیق‌تر نیروهای مسلح خارج شود. این طرح با مخالفت جدی ستادکل نیروهای مسلح همراه شد.