صادق بوقی نماد مبارزه مدنی شده است؟

رویداد۲۴ لیلا فرهادی: نیویورک تایمز در مقاله‌ای به قلم فرناز فصیحی مطلبی درباره صادق بوقی نوشته که جالب است. او نوشته در بیشتر کشور‌ها رقص و آواز خواندن در ملاء عام تابو محسوب نمی‌شود اما در ایران رقصیدن در ملاء عام به ویژه توسط زنان و بین زن و مرد ممنوع است. اگرچه این قانون مرتباً نقض می‌شود. موسیقی، رقص و آواز عمیقاً در فرهنگ ایران ریشه دارد و تلاش برای از بین بردن آن در ۴۳ سال به طور کلی شکست خورده است.

این رسانه گفته با این حال به ندرت یک آهنگ و رقص به یک اقدام جمعی از نافرمانی مدنی تبدیل شده است. بعد از وایرال شدن ویدئوی رقص صادق بوقی زمان سرکوب فرا رسید. پلیس محلی رشت روز ۱۶ آذر اعلام کرد که یک گروه ۱۲ نفره از مردانی را که در این ویدئو حضور داشتند دستگیر کرده و صفحات اینستاگرام آن‌ها را بستند و ویدئو را از چندین وب سایت حذف کردند.

در صفحه اینستاگرام «صادق بنا متجدد» که در آن زمان حدود ۱۲۸ هزار دنبال‌کننده داشت، همه پست‌های او ناپدید شده بود و در عوض در یک پست نوشته بود: «این صفحه به دلیل ایجاد محتوای مجرمانه بسته شده است» و با فردی که این فعالیت را انجام داده «برخورد شده است»

یکی از افراد نزدیک به صادق بنا متجدد که از جزئیات دستگیری او خبر داشته به نیویورک تایمز گفته او ابتدا تعهدنامه‌ای امضا کرده که دیگر در ملاء عام آواز نخوانند و نرقصد. نیویورک تایمز نوشته بعد از این اخبار، بسیاری از مردم با انتشار پیام‌های خشم آلود در شبکه‌های اجتماعی، دولت را به جنگ با شادی متهم کردند و از خود در حال رقصیدن با آهنگ صادق بوقی در همه جای ایران فیلم گرفتند و حرکات رقص بنا متجدد را تقلید کردند. آن‌ها این ویدئو‌ها را در رسانه‌های اجتماعی منتشر کردند و به طور گسترده در برنامه‌هایی مانند واتساپ پخش کردند و آن را «کمپین شادی» نامیدند.

روزنامه‌های ایران با انتشار مطالبی در صفحه اول این موضوع را زیر سوال بردند. روزنامه محافظه‌کار فرهیختگان نوشت «چگونه از یک خواننده ساده یک فعال مخالف بسازیم» و برخی از مقامات و روحانیون گفتند که این واکنش شدید نشان داد افکار سیاستگذاران با افکار عمومی همسو نیست. عزت‌الله ضرغامی وزیر گردشگری و یکی از فرماندهان سابق سپاه گفت «اگر پیرمردی بیرون مغازه‌اش ابراز خوشحالی کند، او را جنایتکار می‌پنداریم، اما اگر در مراسم مذهبی ما می‌رقصید، مورد تمجید قرار می‌گرفت»

بیشتر بخوانید: دادستان گیلان چگونه تشخیص داد صادق بوقی عفت عمومی را جریحه‌دار کرده است؟

اعتراضات رقص آنقدر مسری شد که حتی صفحه فارسی رسمی کنفدراسیون فوتبال آسیا (AFC) با نزدیک به ۴ میلیون دنبال‌کننده، مجموعه ویدئویی از برخی از ستارگان و تیم‌های فوتبال ایران را منتشر کرد که در حال رقص با این آهنگ بودند.

نیویورک تایمز نوشته بعد از این واکنش‌ها دولت عقب‌نشینی کرد و پلیس گیلان روز دوشنبه با صدور اطلاعیه‌ای دستگیری بنا متجدد را تکذیب کرد. آن‌ها صفحه اینستاگرام او را با تمام پست‌های قبلی رقص و آوازش احیا کردند. کانال‌های خبری محلی برای مصاحبه با او هجوم آوردند و در یک ویدیو که برخی می‌گویند احتمالاً با زور انجام شده است، او می‌گوید که دستگیر نشده است.

این رسانه آمریکایی در گزارش خود گفته ایرانیان از «صادق بوقی» به عنوان قهرمان ملی استقبال می‌کنند که ناخواسته جرقه‌ای دوباره برای تغییر ایجاد کرده است. فایننشال تایمز هم گزارشی در این باره نوشته و گفته صادق بوقی به طور ناخواسته و غیر منتظره‌ای به نماد مبارزه مدنی در ایرات تبدیل شده است.

این رسانه به نقل از یک خبرنگار رشتی درباره علت سرکوب شدید حرکت صادق بوقی نوشته «این نگرانی وجود داشت که حرکت او به یک جنبش اجتماعی تبدیل شود، اما احتمالا هدف او فقط شاد کردن مردم بوده است.»

فایننشال تایمز گفته از بعد از مرگ مهسا امینی و اعتراضاتی که در پی آن در پاییز سال گذشته آغاز شد نسبت به هر نشانه‌ای از نارآرامی مدنی در وضعیت هشدار قرار گرفته‌اند. با این حال واکنش عمومی به پرونده صادق بوقی نشان می‌دهد که چگونه نافرمانی مدنی در ایران بعد از تظاهرات گسترده سال گذشته و سرکوب ناشی از آن دگرگون شده است.

این رسانه بریتانیایی نوشته بسیاری از ایرانیان به جای اینکه به خیابان بیایند، ترجیح می‌دهند از شبکه‌های اجتماعی برای برجسته کردن مواضع خود استفاده کنند. این احساس که فساد در سطوح بالا توسط حکومتی که به طور همزمان شهروندانی مانند صادق را تحت فشار قرار می‌دهد بدون مجازات می‌ماند، بسیار عمیق است. ایرانیان از اینکه زندگی صاحبان قدرت با کسانی که بدون قدرت هستند متفاوت است خشمگینند.