اگر فاصله مردم با حاکمیت زیاد شود، اتفاق‌های تلخی می‌افتد/ در «حکمرانی خوب» رضایت مردم لازمه مشروعیت است

رویداد۲۴ سیدمحمدعلی ایازی قرآن‌پژوه و استاد دانشکدهٔ حقوق، الهیات و علوم سیاسی دانشگاه تهران با رویداد۲۴ درباره اهمیت اعتماد مردم به نظام سیاسی و اینکه در صورت بی توجهی به مطالبات عمومی، حاکمیت با چه هزینه‌هایی مواجه خواهد شد، گفت‌وگو  کرده است. بخش‌های مهم این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید:

*هر حاکمیتی باید معتقد باشد که آرای مردم دارای اهمیت زیادی است و رضایتمندی عمومی لازمه مشروعیت نظام سیاسی است. در واقع اگر حاکمیتی قصد دارد در راستای اهداف پیش‌بینی شده، سیاست‌هایش را به درستی اجرا کند، ناچارا باید به مردم اهمیت بدهد.

*امروز در فاکتور‌هایی که تحت عنوان «حکمرانی خوب» از آن یاد می‌شود، رضایت مردم لازمه مشروعیت و در نتیجه الزامی و انکارنشدنی است. حاکمیت اگر بخواهد با نظام بین الملل وارد گفتگو و داد و ستد شود، باید بداند پشتوانه رضایت جامعه را داشته باشد در غیر این صورت، کشور‌های خارجی با شک و تردید حاضر به همنشینی و عقد قرارداد‌های دراز مدت و سرمایه گذاری خواهند شد.

*مردمی بودن به قدری واجب است که حتی کشور‌هایی که به انتخابات آزاد هیچ اعتقادی ندارند هم به طور ظاهری سعی می‌کنند، ادعا کنند که از پشتوانه مردمی برخوردارند؛ مثلا گروهی از مخالفان را درست می‌کنند و در انتخاباتی صوری، به آن‌ها حق رای می‌دهند. برای مثال صدام حسین هر چند سال یک‌بار انتخابات‌هایی برگزار می‌کرد که طی آن هر بار ریاست جمهوری‌اش با رای بالای ۹۰ درصد تمدید می‌شد. یا در کره شمالی هم انتخابات برگزار می‌شود. البته نظام بین‌الملل چنین کنش‌هایی را راستایی‌آزمایی می‌کند و فریب نمی‌خورند، اما به هرحال نظام‌ها این حرکت را برای پیشبرد اهداف بین المللی خود انجام می‌دهند.

بیشتر بخوانید:

کلاب ۹۰ درصدی دیکتاتورها/ رهبرانی که انتخابات برگزار کردند و با ۹۰ درصد آرا پیروز شدند!

حکومت‌های توتالیتر چگونه بر شهروندان نظارت می‌کنند؟

*نظام‌هایی هم هستند که نه به نقش مردم اعتقاد دارند و نه حتی حاضر به ظاهرسازی‌اند؛ به همین دلیل هم هیچ وقت سیاست‌هایشان قابل اجرا نیست و فساد، ریشه‌دار است. در چنین نظام‌هایی اساسا حاکمیت در انحصار طبقه‌ای خاص و قلیل است. این رویکرد بسیار خسارت‌زاست و نظام تصمیم‌گیری را با چالش‌های عدیده‌ای مواجه می‌کند.

*اگر فاصله مردم با حاکمیت زیاد شود، اتفاق‌های تلخی به همراه خواهد داشت. در این چند سال به دلیل سو مدیریت‌ها خیلی از مردم رغبتی برای حضور در راهپیمایی ۲۲ بهمن نشان نمی‌دهند و معتقدند اگر شرکت کنند، این حضور توسط جریان‌های ناکارآمد مصادره به مطلوب می‌کند. در حالیکه روز ملی ۲۲ بهمن به همه گروه و سلیقه‌ها تعلق دارد. یا مثلا در پیاده‌روی اربعین که هیچ ربطی به نظام ایران ندارد شرکت می‌کنند، اما اگر حاکمیت بخواهد این حرکت دینی را به حساب خود بنویسد و برای مشروعیت خود از شرکت مردم در پیاده‌روی اربعین استفاده کند، طبیعی است که عده‌ای عکس العمل منفی نشان می‌دهند. 

*اگر مردم به نظام اعتماد نکنند، حتی اخبار بهداشتی را که از جانب حکومت منتشر می‌شود را هم باور نمی‌کنند و قصه چوپان دروغگو هر روز تکرار می‌شود.