مسئله اصلی پادشاهی عربستان و آل سعود بقا است

رویداد۲۴- سال 2016 سال خوبی برای عربستان نبود. کاهش شدید قیمت نفت باعث انفجار یک بحران مالی داخلی شد که این کشور را مجبور به بازسازی اقتصادش کرده است. 

به گزارش رویداد۲۴ به نقل از ریدرس آنلاین، کشمکش شدید عربستان با ایران برای هژمونی منطقه‌ای این کشور را وارد درگیری‌های جنگی و سیاسی کرده که نتوانسته پیروز آن‌ها باشد و هیچ جایگزینی برای آن‌ها ندارد جز اعتراف به شکست یا مصالحه. اگر سال 2016 بد بود، سال 2017 تهدید بدتر بودن را با خود به همراه دارد. 

عربستان سال 2016 را با آتش‌بس در سوریه و انتظار مذاکرات صلح با هماهنگی روسیه و ترکیه به پایان رساند که گروه‌های تروریستی مورد حمایت عربستان را به‌شدت تضعیف و بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه و متحد کلیدی ایران در خاورمیانه را تقویت می‌کنند. تنها امید عربستان برای اثرگذاری بر وقایع در سوریه در صورتی است -که تروریست‌هایی که جزئی زا آتش‌بس نیستند- یا بشار اسد به دلایل خود در مسیر آن کارشکنی کنند. اما حتی در این صورت هم، سقوط حلب به‌عنوان آخرین سنگر شهری تروریست‌ها باعث کاهش مقاومت نیروهای ضد اسد می‌شود.

از آن بدتر اینکه عربستان نتوانست مانع از به قدرت رسیدن کاندیدای لبنانی شود که مورد حمایت حزب‌الله به‌عنوان نیروی نظامی شیعی لبنان بود و به اسد کمک کرد که در جنگ داخلی سوریه دست بالا را داشته باشد. این کشور به‌طور ضمنی انتصاب میشل عون که یکی از متحدان نزدیک حزب‌الله محسوب می‌شود را پذیرفت و بلافاصله وی را دعوت کرد که در اوایل سال نوی میلادی به این پادشاهی سفر کند.

عون بر اساس توافق صورت گرفته، سعد حریری  پسر رفیق حریری، نخست‌وزیر و تاجر لبنانی-سعودی که در سال 2005 کشته شد را به‌عنوان رئیس دولت خود انتصاب کرده است.حریری که خانواده‌اش از بحران مالی ضربه بدی خورد و نیاز به کمک داشت، مدیون دولت عربستان شد. این توافق به دو سال سردی میان نیروهای مورد حمایت ایران و عربستان که باعث عدم خلأ رئیس‌جمهوری در این کشور شده بود، پایان داد.

عربستان که نسبت به هرگونه چالشی در مورد نگهبانی از دو شهر مقدس مکه و مدینه حساس است، نقش مهمی در مذاکره با تعدادی از 80 کشور شرکت‌کننده در مناسک حج در سال 2017 درباره شرایط آن دارد. عربستان و ایران سال 2016 نتوانستند در این زمینه به توافق برسند و همین امر باعث شد جمهوری اسلامی سهمی در این مراسم نداشته باشد و مدیریت حج توسط پادشاهی سعودی‌ها به چالش کشیده شد.

کمپین نظامی تقریباً دوساله در یمن که قرار بود سهل‌الوصول باشد، حال به باتلاقی برای این پادشاهی تبدیل شده است. عربستان به دنبال استراتژی خروج آبرومندانه از کشور همسایه‌ای است که ارتشش بدون غلبه بر حوثی‌هایی که از حمایت ایران برخوردارند، ویران شده است. این کمپین باعث گسترش احساسات ضد سعودی در میان اعضای برجسته یمنی شده است.

این کمپین همچنین بر توانمندی کشوری که رتبه دومی جهان را در تجهیزات نظامی دارد، سایه افکنده است. آمریکا اواخر سال گذشته میلادی فروش مهمات هدایت‌شونده دقیق را تا زمانی که آن‌ها آموزش ببینند و بتوانند به درسته از این تسلیحات استفاده کنند، متوقف کرد. ناتوانی عربستان از کسب سود سیاسی یا نظامی از جنگ یمن می‌تواند اعتبار پادشاهی این کشور را تهدید کند.  

استفاده عربستان از بازوی سیاسی و نظامی برای به قدرت رساندن عبدالفتاح السیسی در یک کودتای نظامی در سال 2013 و به ثبات رساندن اقتصاد رو به وخامت مصر هیچ بازگشتی نداشته است. ضمن اینکه عربستان و پرجمعیت‌ترین کشور جهان عرب در مواردی چون ایران، سوری و مسائل گوناگون دیگر با هم سر لجبازی دارند.

پس‌ازآنکه مصر از قطعنامه روسیه در مورد سوریه در شورای امنیت سازمان مل متحد حمایت کرد، عربستان در اکتبر سال گذشته میلادی توافق 23 میلیارد دلاری عرضه ماهانه 700 هزار تن فراورده‌های نفتی به مصر را تعلیق کرد. 

نکته نهایی در حوزه سیاست خارجی و جبهه دفاعی مسئله تحلیف دونالد ترامپ است که می‌تواند جعبه مخلوطی باشد که مشکلات عربستان را تشدید می‌کند. ترامپ این مسئله را مطرح کرده که شاید از حمایت تروریست‌های ضد اسد در سوریه عقب‌نشینی کند و بر همکاری با مسکو در مقابله با نیروهای داعش متمرکز شود. این مسئله به شکلی مؤثر دست آزاد ایران، روسیه و اسد که همین حالا هم در سوریه دارند را تقویت خواهد کرد. 

رئیس‌جمهور منتخب آمریکا همچنین اشاره کرده که توافق هسته‌ای جامعه بین‌الملل با ایران را پاره خواهد کرد. عربستان از ترامپ خواسته که این توافق را لغو نکند بلکه فشار بر ایران را به دلیل حمایتش از نیروهای نیابتی در کشورهای عرب افزایش دهد. لغو این توافق عربستان را در یک مسابقه تسلیحات هسته‌ای با ایران قرار می‌دهد.

عربستان شرط می‌بندد که ترامپ به‌عنوان رئیس‌جمهور انعقاد قرارداد و توافقنامه از ترامپ تاجر تقلید خواهد کرد. بااین‌حال ترامپ در وعده خود برای استقلال آمریکا در حوزه انرژی وعده داد که می‌تواند واردات نفت از عربستان را متوقف کند. ضمن اینکه ترامپ در بخشی از مبارزات انتخاباتی خود، عربستان را به دلیل حملات 11 سپتامبر مورد انتقاد و سرزنش قرار داد.

شاه سلمان و ولیعهد محمد برنامه فشرده‌ای برای سال 2017 دارند. مسئله اصلی برای آن‌ها و آل سعود بقا است. با توجه به عدم وجود یک گزینه معتبر برای جانشینی سعودی‌ها و تجربه مردم در خاورمیانه و شمال آفریقا در اعتراضات که منجر به جنگ‌ها داخلی، تروریسم و افزایش فشارها شده،چندان احتمال ندارد  که سعودی‌ها دست طغیان بزنند.