مواد محترقه قاچاق به صورت کانتینری وارد می شود/ می توان نورافشانی را جایگزین مواد انفجاری کرد
گردش مالی خرید و فروش مواد محترقه یک بخش از ماجرای تهیه و استفاده از مواد محترقه است. چرا که کوچکترین اقلام مواد محترقه قیمت چند هزار تومانی دارد و اقلام بزرگ محترقه و انفجاری با قیمت چند ده هزار تومان خرید و فروش می شود.
رویداد۲۴-گردش مالی خرید و فروش مواد محترقه یک بخش از ماجرای تهیه و استفاده از
مواد محترقه است. چرا که کوچکترین اقلام مواد محترقه قیمت چند هزار تومانی
دارد و اقلام بزرگ محترقه و انفجاری با قیمت چند ده هزار تومان خرید و فروش
می شود.
اما واقعیت این است که در تهیه و تولید مواد محترقه غیر مجاز همچون نارنجک دست ساز از موادی همچون اکلیل و سرنج(تتراکسید سرب) استفاده می شود و بر اساس اطلاعات موجود، سرنج یک ماده سمی و سرطان زا محسوب می شود.
در اقدامی شایسته تقدیر، وزارت دفاع جمهوری اسلامی ایران نام دو شرکت ایرانی(نارگستر و ناریه سپهر) که اقلام محترقه مجاز و بدون خطر را تولید می کنند و اسامی تمام اقلام محترقه مجاز تولیدی این دو شرکت را منتشر کرده است. به این ترتیب استفاده از مواد محترقه تولیدی کارگاه های غیر مجاز داخلی و قاچاق، بدون خطر و آسیب نیست.
گفت و گوی عصر ایران با مهندس سیدجلال بهشت نژاد که مدیر عامل یکی از شرکت های تولیدی مواد محترقه مجاز و مورد تایید وزارت دفاع جمهوری اسلامی ایران است، در خصوص مباحث مرتبط با چهارشنبه سوری است و این که چگونه می توان آسیب های انسانی و مادی را کاهش داد.
***
*در سایت اینترنتی شرکت که شما مدیر عامل آن هستید اشاره ای در مورد تاریخچه شرکت شده و اعلام شده که شرکت در سال 1320 شمسی تاسیس شده ولی سابقه دو قرنی دارد. توضیح می دهید که این سابقه در تولید مواد محترقه و آتش زا، چگونه بوده است؟
-کتابی هست به نام شاه طهماسب صفوی که الان هم هست. در آن کتاب نوشته شده است که محمد شاه عثمانی وقتی در میدان نقش جهان اصفهان، میهمان شاه طهماسب بوده و در آن زمان نور افشانی انجام شده است. محمدشاه نیز از آن از دو موضوع تعریف کرده که یک موضوع میهمان نوازی ایرانیان بوده است و دیگری هم همین آتش بازی ها. پس این سابقه در اصفهان وجود داشته است.
ضمن این که سنگ قبر اجداد ما در قبرستان قدیمی شهر اصفهان یعنی تخت فولاد هست و بیش از دو قرن را نشان می دهد. روی سنگ قبر پدر بزرگ من نوشته است سید رضا فرزند سید باقر باروت کوب.
از سال 1320 به بعد هم پدرم مجوزهای تهیه و فروش مواد آتش بازی را دریافت کرده و مجوز کارخانه باروت سازی را هم اخذ دریافت است. تصویر چند مجوز را در سایت شرکت گذاشته ایم و مجوزها را از وزارت جنگ و شهرداری آن موقع گرفته اند یا شهربانی دوره رضاشاه مجوزها را صادر کرده است.
کار تخصصی این است که کارشناسان شرکت می روند نورافشانی را انجام می دهند. در مناسبت هایی مثل 22 بهمن که در سراسر ایران، جشن برگزار می شود ما این نورافشانی ها را انجام می دهیم. در جشنواره های جزیره کیش یا در هفته دفاع مقدس، این کارها را انجام می دهیم.
در برنامه های تلویزیونی کودکان و نوجوانان شبکه استانی اصفهان، چند میهمان آمریکایی داشتیم. آمریکایی ها نیز از این نورافشانی ها انجام می دهند. فقط مدل هایش فرق می کند. آن آمریکایی ها در اصفهان از نحوه نورافشانی ما تعریف می کردند و می گفتند راکت های شما خوب عمل می کنند یا می گفتند رنگ آمیزی های شما خوب است.
*در دوران صفویه که آتش بازی و قاجار آتش بازی انجام می شده است مواد آتش زا تولید کجا بود؟
-دانش فنی آن در ایران بوده است و ما دانش فنی آن را حفظ کرده ایم. در اصفهان، چند خانواده دیگر هم بودند که فوت کردند ولی ما دانش فنی آن را احیا کردیم و نگه داشتیم. در بیشتر جاهای دنیا و حتی آمریکا، این نوع فعالیت ها به صورت خانوادگی اداره می شود. چون این کار، خطرناک و پیچیده است و معمولا غریبه ها را راه نمی دهند.
همین الان هم به صورت خانوادگی تولید مواد محترقه انجام می شود. ضمن این که فعالیت های ما به روز است. یک مجتمع شیمیایی داریم که تولیدات خود را در آن انجام می دهیم و حدود 100 هکتار مساحت دارد. آزمایشگاه مجهز هم داریم.
*در دوران صفویه و بعد از آن مواد مربوط به نورافشانی ها تولید ایران بوده است؟
-تولید ایران بود. در جشن بزرگی که چند سال قبل از انقلاب برگزار شد در نورافشانی ای که انجام شد ما سی و سه پل را پوشش دادیم. البته وقتی می خواستند برج آزادی را در تهران افتتاح کنند از آلمان آورده بودند.
در سال 1367 که جنگ تمام شد ما برای مراسم دهه فجر با ستاد نیروهای مسلح همکاری کرده و نورافشانی را انجام دادیم. در این سال ها ما نیاز کشور را تامین کردیم و هم به اربیل عراق و جمهوری آذربایجان صادرات داشته ایم.
*این که گفته شده آتش بازی در چین قدمت 600 ساله دارد این آتش بازی ها چگونه برگزار شده است؟
-البته به صورت فعلی نبوده است ولی از راکت استفاده می کردند. این کارها در آن زمان به صورت ابتدایی انجام شده. در اروپا چرخ و فلک بوده. همین گردونه ها که چرخ و فلک نام دارد در اروپا وجود داشته است. عکس های آن در کتاب های تاریخی هست.
*در ایران فقط دو شرکت در تولید مواد محترقه و آتش زا فعالیت دارند؟
-بله. یک شرکت است که برخی اقلام را تولید می کند ولی عمده تولیدی که وجود دارد توسط شرکت ما انجام می شود.
*مواد محترقه زیادی که قاچاق است در اسفند امسال هم توسط نیروی انتظامی کشف و ضبط شده. در ملایر 290 هزار انواع مواد محترقه در ملایر کشف شده یا پلیس تهران 52 هزار کارتن مواد محترقه کشف کرده است. سردار لطفی رئیس پلیس امنیت عمومی تهران اعلام کرده از 56 انبار در مناطق مرکزی و جنوبی بازدید کردیم که انبار مواد محترقه بوده است و کشف اقلام پر خطر 388 درصد افزایش داشته. این مواد محترقه از کدام کشور می آید؟
-از خارج از کشور به دیلم و گناوه می آید و بعد در داخل کشور توزیع می شود. گاهی به عنوان اسباب بازی این اقلام وارد می شود. اقلام محترقه قاچاق را نمی شود در جیب گذاشت و مخفی کرد. معمولا به صورت کانتینری وارد می شود. از طرف استان کردستان هم که همسایه عراق است مواد محترقه قاچاق وارد می شود.
اگر دقت کنند و نیروی انتظامی دقت کند می توانند این اقلام را کشف کنند. این اقلام وارداتی، خیلی خطرناک است. اقلام محترقه ای غیر استانداردی که دولت چین کشف می کند برای این که منهدم نکند به صورت کانتینری به کشورهایی مثل ایران و سومالی صادر می کنند.
اقلام محترقه ای که وارد کشور می شود استاندارد نیست. به همین دلیل است که این اقلام ارزان هستند. همین اقلامی که وارد شده و در دست مردم است از هر 10 عدد آنها شاید 6 یا 7 عدد عمل نمی کند و چند تا هم که عمل می کند آسیب ایجاد می کند و اورژانس، حوادث آن را هر سال اعلام می کند.
ما حدود 10 سال است که بنا به مجوز شورای امنیت کشور، اقلام کوچک محترقه بی خطر را وارد بازار کرده ایم. خدا را شکر تقریبا 85 درصد آمار حوادث را نسبت به 10 سال قبل، پایین آورده است. اقلام محترقه سبکی که ما تولید کرده و در اختیار مردم گذاشته ایم هیچگونه حادثه سویی تا حالا نداشته است.
*شرکت های چینی مراسم های مختلف نورافشانی را در کشورهای مختلف و از جمله کانادا برگزار می کنند. قاعدتا آن مواد باید استاندارد باشد که کشورهایی مثل کانادا اجازه بدهند
-بله. گران هم هست. هزینه های ریسک این کار را هم می گیرند. چون هزینه های آن خیلی زیاد است. اما این اقلامی که به ایران می آید و ارزان است اصلا باید منهدم شوند. ممکن است اقلامی را تولید کرده باشند ولی عیب و ایراد داشته باشد ولی همین اقلام را با قیمت ارزان به برخی کشورها می فروشند. به جای این که منهدم کنند به کشورهایی مثل ما می فروشند.
*پس چین اقلام استاندارد هم تولید می کند؟
-بله. استاندارد دارد. از بس که این کار حادثه داشته است سازمان ملل متحد هم روی این قضیه هم نظارت دارد و هم آمار حوادث را اعلام می کند.
حدود 25 کشور هستند که تکنولوژی و دانش فنی این کار را دارند. این کشورها در حال تدوین استانداردهای بین المللی مربوطه هستند. در سال گذشته از ما نیز دعوت کرده بودند که راهکارها و پیشنهادهای خود را ارائه کنیم. نماینده شرکت ما رفت و قرار است استانداردهای نهایی را اعلام کنند.
*اقلام محترقه ای که چین به کشورهای توسعه یافته صادر می کند اقلام استاندارد است؟
-بله. فوق العاده هم گران است. برای مثال در نورافشانی مراسم افتتاح برج خلیفه دوبی که کار پیچیده ای نبود چینی ها 4.5 میلیون دلار برای مواد محترقه و اجرای آن که 10 دقیقه زمان برد، پول گرفتند. اقلام خاصی هم نبوده است و حداکثر از چلچله استفاده کرده اند و با خمپاره، منور را شلیک کرده اند. فیوزگذاری کرده بودند و یک دفعه همه نورافشانی ها را با هم انجام دادند.
*برخی کارگاه ها که به صورت غیرمجاز مواد محترقه تولید می کنند توسط نیروی انتظامی کشف می شود. اخیرا در یک کارگاه خیاطی، مواد محترقه تولید می کرده اند که نیروی انتظامی کشف کرده است. آیا تعداد این کارگاه های غیر مجاز مشخص است که چقدر مواد محترقه در این کارگاه ها تولید می شود یا می توان برآوردی از تولید آنها داشت؟
-حداکثر 5 درصد مواد محترقه را زیرپله ای ها تولید می کنند.
*سهم شرکت های ایرانی تولید کننده مواد محترقه چقدر است و سهم قاچاق مواد محترقه ای که وارد کشور می شود چقدر است؟
-حدود 75 تا 80 درصد را قاچاق تامین می کند. حدودا 15 درصد را ما در شرکت خودمان تولید و تامین می کنیم. پنج درصد هم توسط زیرپله ای ها و یک شرکت کوچک مجاز در بروجن تولید می شود.
*رقم مشخصی هست که واردات قاچاق اقلام محترقه چه مقدار ارزش دارد؟
-بین 30 تا 40 میلیارد تومان است. من بر حسب آمارها به این رقم تقریبی رسیده ام.
*در روز 16 اسفند ماه جاری فقط در پارکینگ منزلی در شیراز 301 هزار انواع مواد محترقه قاچاق کشف شده که حدود 35 میلیون تومان ارزش داشته است. در مورد این اقلام قاچاقی که در شهرهای مختلف کشف می شود و بخشی از آن فقط کشف می شود بررسی خاصی انجام نشده که چقدر اقلام محترقه به صورت قاچاق وارد می شود؟
-شورای امنیت کشور در این زمینه وقت زیادی صرف کرده است و نیروی انتظامی هم همین طور. اما دست های پنهانی در خصوص واردات مواد محترقه قاچاق وجود دارد و آن مشکل ساز است. بر اساس کشفیاتی که انجام شده برآوردی انجام داده اند و مقدار قاچاق حول و حوش همان 30 تا 40 میلیارد تومان است.
*اگر 30 تا 40 میلیارد تومان مواد محترقه قاچاق حدود 75 تا 80 درصد مواد مورد نیاز را تامین می کند سهم 20 درصد بقیه چقدر می شود؟
-حدود 10 میلیارد تومان می شود.
*گفته شده است مواد شیمیایی و اقلام محترقه ای که بر پایه کلر و کلرات و نیترات پتاسیم و پودر آلومینیوم ساخته می شود باعث خارش پوست و سرگیجه می شود. واقعا این اقلام تا این حد بر بدن انسان تاثیر می گذارد و این موضوع درست است؟
-اقلام محترقه ای که غیر استاندارد است همین طور است. مواد اولیه ای مثل «سرنج» و «اکلیل» حتی به صورت عادی هم ضرر دارند. این نوع مواد مشکل پوستی و تنفسی ایجاد می کنند. اما نیترات ها خیر. نیترات ها استاندارد هستند و مشکلی ندارند.
*مجتمعی که خودتان دارید و موادی مثل نمک های نیترات و پتاسیم تولید می کنید باعث حساسیت پوستی می شوند؟
-خیر. گزارشی در این زمینه نداشته ایم.
*بخشی که مواد آتش زا تولید می کنید چقدر از تشکلات شما را در بر می گیرد و نسبت به قسمت های دیگر مجتمع که مهمات اسلحه را تولید می کنید؟
-حدودا 40 درصد تولیدات ما را واحد پیروتکنیک یعنی نورافشانی انجام می دهد. ما مواد منفجره معادن را هم تولید می کنیم و همچنین مواد اولیه مثل نیترات ها را تولید می کنیم برای صنایع نظامی و صنایع دیگر که مصرف کننده این مواد هستند.
*چرا به صورت خانوادگی این کار را انجام می دهید و مدیر بازرگانی و مدیر تولید، برادران شما هستند؟
-چون از همان اول با همدیگر کار کرده ایم بیش تر به همدیگر اعتماد داریم.
*رمز و رموزی این فعالیت دارد که مایل نیستید به دیگران بدهید؟
-مایل هم نیستیم. چون این کارها در همه کشورها، جز کارهای محرمانه است. فرمولاسیون نیزمهم است. چون همه کنجکاو هستند و دست زدن به آن همان و حادثه رخ دادن همان. موضوع محرمانه به خاطر این است که کسی خودش را نسوزاند یا حادثه ایجاد نکند.
این فعالیت ها مرتبط با کارهای نظامی هم هست و ما تحت کنترل هستیم. اصلا فروش به بخش خصوصی نداریم. مواد تولیدی ما تحت کنترل وزارت دفاع و شورای امنیت کشور است. حتی یک مثقال از آن را بخواهیم به کسی بدهیم با نامه و پروانه حمل و نظارت است.
*این 45 نمایندگی که در سراسر کشور و در استان های مختلف دارید مغازه هستند یا شکل خاصی دارند؟
-انبار استاندارد دارند و مواد را در خارج از شهر نگهداری می کنند. فروشگاه هایی هم برای عرضه دارند.
*نمایندگی های شرکت شما، مواد محترقه را به نمایندگی از شما در کل کشور می فروشند؟
-بله. ضمن این که این نوع مواد را به دست هر کسی نمی دهیم. توسط نمایندگی این مواد را تحویل می دهیم و نمایندگی ما نیز تعیین صلاحیت شده و مورد تایید نظام است. این طور نیست که این مواد را به هر کس بدهیم. این مواد را به کسانی که تعیین صلاحیت شده و مجوز دارند می دهیم.
*فهرستی را وزارت دفاع در خصوص مواد محترقه بی خطر و سازندگان آن با ذکر اسم اعلام کرده است. در این فهرست فقط دو شرکت ایرانی نام برده شده که یکی شرکت شما هست که حدود 60 قلم مواد محترقه مجاز و یک شرکت هم در بروجن است که 4 قلم تولید می کند. این نوع اعلام کردن اقلامی که مجاز است و وزارت دفاع آنها را مواد محترقه بی خطر اعلام کرده است از چه زمانی شروع شده است؟
-از حدودا 10 سال پیش. وزارت دفاع، استاندارد مواد منفجره را اعلام می کند. تمام فعالیت ها تحت نظارت است و تاییدیه وزارت دفاع را دارد.
*این که شما انواع و اقسام مواد محترقه از جمله چند نوع کهکشان و چند نوع چلچله و یا انواع آبشارها را تولید می کنید واقعا تفاوت های خاصی با همدیگر دارند؟
-بله. از نظر افکت(عملکرد)، فرق می کنند. مثلا کهکشان ها و چلچله ها، هوایی هستند. آبشارها، زمینی هستند. هر کدام افکت های مخصوص خود دارند. برخی از این اقلام یک متر ارتفاع دارند و برخی اقلام سنگین تا 50 متر ارتفاع دارند و نورافشانی را انجام می دهند.
*در بخش توصیه های ایمنی گفته اید حداقل 10 متر فاصله گرفته شود در زمان استفاده از اقلام سبک محترقه. این مقدار فاصله را به چه منظور گفته اید؟
-به خاطر احتیاط. ممکن است این مواد در زمان حمل و نقل، له شده باشد یا عیب و ایرادی پیدا کرده باشد. مردم حتما باید نکات احتیاطی را رعایت کنند. ما اگر در زمان استفاده از مواد محترقه، از آن فاصله بگیریم آسیب نمی بینیم.
*اقلام سنگین محترقه چه مشخصاتی دارند که فقط افراد آموزش دیده باید آنها را اجرا کنند؟
-اقلام سنگین، تخصصی است. مواد منفجره این اقلام، حجم زیادی دارد و روی شهر اجرا می شود. تا 500 متر ارتفاع دارد. به همین دلیل باید با هواپیمایی و نیروهای نظامی، انتظامی و امنیتی هماهنگ شود. جایی هم که برای اجرای ن.رافشانی انتخاب می کنند باید مشخص باشد. آن کارها در حد تناژ است.
*اقلام محترقه ای سنگین مثل کهکشان 12 اینچ و کهکشان 4 اینچ در همین محدوده است و بدون هماهنگی نمی توان آنها را اجرا کرد؟
-بله. حتما باید با سازمان های مربوطه هماهنگ کرد. البته بخش خصوصی، آنها را مصرف نمی کنند و فقط مصرف دولتی دارد. اجرای آنها هم به افراد آموزش دیده احتیاج دارد.
*اخیرا در شهرستان قدس تعداد 2 هزار بالن چینی قاچاق کشف شده است. آیا شما به سمت تولید این اقلام نرفته اید؟
-در چارچوب فعالیت ما یعنی تولید مواد محترقه و منفجره نبوده است. ضمن این که دستمزد تولید آن برنمی گردد. چون برای تولید بالن از کاغذ و فنر و شمع استفاده می شود. یک شمع هم دارد که کوچک و از پارافین است و بالن را گرم می کند و بالا می رود.
*پس چینی ها چگونه قادر هستند این اقلام را تولید کنند و بعد این بالن ها در ایران با قیمت ارزان فروخته شود؟
-چین در تولید اقلام دیگر به همین صورت اقدام کرده است. در تولید کفش هم به همین صورت است. هر چقدر حساب کنیم پول کرایه آن هم نمی شود. اما چینی ها این نوع اقلام را تولید می کنند.
*اقلام محترقه ای که به صورت غیر مجاز در ایران تولید می شود، واقعا خطرناک هستند؟
-فوق العاده خطرناک هستند. اصلا ما خودمان نمی خواهیم این اقلام را تولید کنیم. ما قبلا و در زمان شاه، ترقه صوتی هم تولید می کردیم. اقلام صوتی، ممنوع است. صوتی هم فقط صدا دارد و زیبایی خاصی ندارد. فقط برای است که دیگران را بترسانند.
اقلام محترقه صوتی، جذابیتی ندارد. این چیزی که درست می کنند و به آن پیازی(اکلیل و سرنجی) می گویند، فوق االعاده خطرناک هستند. اصلا دست زدن به اقلامی که صوتی هستند اشتباه است. اقلامی که مواد پایه کلرات دارند حساس هستند یا از سرنج و اکلیل هستند حساسند. در زمانی که آنها را در دست نگه داریم و یک مقدار گرم شوند آسیب می زند. کسانی که آسیب می بینند از همین ترقه ها است.
*اقلامی که شما تولید می کنید و استاندارد هستند چه ویژگی هایی دارند که آسیب زا نیستند؟
-اینها کنترل شده اند. یک ماموریت، بیش تر ندارند. همان ماموریت خودشان را انجام می دهند. ضمن این که به طور کامل کنترل کیفیت انجام می شود. امتحان خودشان را هم پس داده اند.
*چرا شما که این قدمت را در تولید مواد محترقه دارید صادرات زیادی نداشته اید؟
-صادرات هم مشکلات خاص خودش را دارد. البته مقداری به اربیل عراق صادرات داریم. اما اگر اربیل عراق یا نخجوان جمهوری آذربایجان بخواهند چینی ها اقلام درجه 2 یا 3 را به آنها می فروشند و درجه یک را به آنجا نمی فروشد. قیمت اقلام درجه یک با اقلام درجه 2 و 3 تفاوت دارد.
*اقلام محترقه تولیدی شما نسبت به اقلام درجه 1 و 2 و 3 چینی، در چه سطحی است؟
-ما فقط اقلام درجه یک تولید می کنیم. در کارهای دیگر هم، همین طور هستیم. ما چون در داخل کشور با دولت کار می کنیم فقط درجه یک تولید می کنیم. اصلا درجه 2 نداریم. در مواد منفجره هم فقط درجه یک تولید می کنیم.
*در سال 95 یا سال 94 چقدر صادرات مواد محترقه داشته اید؟
-در سال 94 حدود 300 میلیون تومان صادرات به عراق و جمهوری آذربایجان داشته ایم. البته چینی ها در این نوع کشورها، بازاریاب دارند و رابطه خیلی قوی دارند.
*شما با کشورهای دیگر همکاری دارید که بخواهید تولید استاندارد داشته باشید؟
-تولیدات ما استاندارد است. ما فقط خودمان را قبول داریم و آنها را قبول نداریم. حتی گفتند ما از کشفیات استفاده کنیم. من زیر بار نرفتم. چون ما فقط به مواد خودمان اعتماد داریم. هر شرکت فقط از مواد خودش استفاده می کند. چون خودش می دادند دارد چه کار می کند.
*یعنی نه با چین ارتباط تولیدی دارید و نه با کشورهای اروپایی و آمریکایی؟
-ارتباط داریم و مثلا با فرانسه ارتباط داریم ولی ما فقط روی جنس های خودمان صحه می گذاریم. آنها یک سیستم دیگر برای خودشان دارند.
*همکاری با فرانسه در چه زمینه ای؟
-در بحث های تکنیکی آتش بازی.
*هیچ صحبتی نکرده اید که اقلام محترقه تولیدی را به فرانسه صادر کنید؟
-قراری با نماینده شرکت آنها در ایران گذاشته ایم که هم ما از شرکت آنها بازدید داشته باشیم و هم آنها بازدید داشته باشند.
نماینده چینی ها که آمده بود خیلی نسبت به خودشان تعریف می کرد و از تاسیسات و انبارها و کارگاه های خودشان می گفت ولی وقتی سیستم ما را دید خیلی خوشش آمده بود. تمایل هم دارند همکاری کنند ولی در تجارت خیلی ناکس و زرنگ هستند.
*به فرانسه احتمالا می خواهید صادرات داشته باشید؟
-بله. می خواهیم مشارکتی داشته باشیم و هم سطح کیفی محصولات بالاتر برود و هم به جای این که از آن طرف به برخی کشورها صادر کنند، از همین جا صادرات انجام شود.
*برای این که چهارشنبه سوری با آسیب و مشکلات کمتر برگزار شود راهکارتان چه هست؟
- ما تجربیات خودمان را در اختیار شورای امنیت کشور گذاشته ایم. همه استقبال کردند و حدود 10 سال است که مواد محترقه کوچک بی خطر را وارد بازار کرده ایم.
دولت نظر مساعدی نسبت به چهارشنبه سوری ندارد و این وضع، تا حالا نتیجه مفیدی برای کشور نداشته است. اگر دولت در چهارشنبه سوری از اقلام محترقه بزرگ ما که مورد تایید وزارت دفاع است استفاده کند افراد از موادی مثل ترقه استفاده نخواهند کرد.
این هزینه ای که بابت آسیب ها به کشور وارد می شود یک هزارم آن یعنی یک میلیارد تومان را هزینه می کرد و دولت در سراسر ایران یا شهرهای بزرگ از مواد نورافشان استفاده می کرد یا همراهی می کرد، هم نظر مساعد مردم نسبت به نظام را بالاتر می برد و هم میزان آسیب ها کمتر می شد.
استفاده از مواد نورافشان در روزهای قبل از عید، هم باعث هیجان و شادی و شور و نشاط در جامعه می شد و هم آسیب ها را کاهش می داد. در آن حالت دیگر ترقه نمی تواند عرض در مقابل اقلام بزرگ در سطح شهر عرض اندام کند.
*یعنی شما اعتقاد به نورافشانی دارید تا استفاده از مواد محترقه و منفجره؟
-بله. اقلام محترقه کوچک که مجاز هستند توسط خانواده ها اجرا می شود. اما اگر در سطح شهرها، اقلام بزرگ نورافشانی را اجرا کنند هیجان و شور و نشاط در سطح شهر ایجاد می شود. پیشنهاد ما این است که شب عید که تقریبا همزمان با تولد حضرت فاطمه زهرا است نورافشانی انجام بدهند. ما برای شهادت و وفات آنها هزینه می کنیم ولی برای تولدشان باید بیش تر هزینه کنیم.
ما می توانیم به مناسبت این تولد، نورافشانی بزرگ داشته باشیم و شور و نشاط در جامعه ایجاد می شود. هم شب عید است و خرید و فروش مواد خطرناکی مثل ترقه کاهش پیدا می کند و آسیب های مربوط به موادی مثل ترقه کمتر می شود.
ما وطن و کشورمان را دوست داریم. اگر سرمایه خود را در کار دیگر می گذاشتیم بیش تر سود می کردیم ولی از آنجا که عرق ملی داریم و به کشورمان علاقه داریم، به فکر اقامت در خارج از کشور نبودیم. در سنگر اول این کار ایستاده ایم. ما در خطوط تولید حادثه هم داشته ایم. چون این کار، کاری فوق العاده خطرناک و حساس است ولی خوشحالیم که با تولید مواد محترقه مجاز، از آسیب دیدن و کشته شدن اعضای خانواده ها جلوگیری می کنیم.
*در امارات متحده عربی به مناسبت های مختلف نورافشانی برگزار می کنند. شما توان این را ندارید این نوع کارها را در این کشورها انجام بدهید؟
-ما اگر بتوانیم یک روابط عمومی خوب داشته باشیم با یک صدم قیمت و با ده برابر کیفیت بهتر، می توانیم نورافشانی را در آنجا اجرا کنیم و با تعداد بیش تر.
*یک صدم پرداختی به چینی ها بابت نورافشانی در امارات چقدر می شود؟
- حدود 2 میلیارد تومان اگر به ما بدهند خیلی بهتر از چینی ها نورافشانی را اجرا می کنیم. اما در خصوص چهارشنبه سوری باید بگویم اگر این کار مدیریت شود جشن بسیار قشنگی است و نزدیک شب عید است بدون این که از دماغ کسی خون بیاید. مدیریت باید بشود.
البته خیلی نظام ما در روزهای گذشته فعالیت کرده است که مواد محترقه غیر مجاز را از بازار جمع کند و اقلامی که استاندارد است و بدون آسیب است در اختیار همگان قرار بگیرد. ان شاء الله به خیر و خوشی تمام شود و با کمترین آسیب.
در برخی استان ها دنبال این هستند که همراه با چهارشنبه سوری، نورافشانی سنگین اجرا شود و البته جذابیت آن هم بیش تر خواهد بود. اگر دولت همکاری کند با یک میلیارد تومان یا دو میلیارد تومان هزینه کردن می توان نورافشانی سراسر کشور را انجام داد. بازتاب شور و شعف و نشاطی که در جامعه ایجاد می شود ارزشی در حد صدها میلیاردها تومان برای کشور دارد.
نورافشانی هم هیجان ایجاد می کند و هم نشاط. چون بدن انسان هورمون آدرنالین ترشح می کند. این ترس کنترل شده است. آدرنالین که ترشح می شود بعدش احساس خیلی خوبی به انسان دست می دهد. ما اگر کاری کنیم که چهارشنبه سوری با کمترین آسیب طی شود وظیفه وجدانی است.
اما واقعیت این است که در تهیه و تولید مواد محترقه غیر مجاز همچون نارنجک دست ساز از موادی همچون اکلیل و سرنج(تتراکسید سرب) استفاده می شود و بر اساس اطلاعات موجود، سرنج یک ماده سمی و سرطان زا محسوب می شود.
در اقدامی شایسته تقدیر، وزارت دفاع جمهوری اسلامی ایران نام دو شرکت ایرانی(نارگستر و ناریه سپهر) که اقلام محترقه مجاز و بدون خطر را تولید می کنند و اسامی تمام اقلام محترقه مجاز تولیدی این دو شرکت را منتشر کرده است. به این ترتیب استفاده از مواد محترقه تولیدی کارگاه های غیر مجاز داخلی و قاچاق، بدون خطر و آسیب نیست.
گفت و گوی عصر ایران با مهندس سیدجلال بهشت نژاد که مدیر عامل یکی از شرکت های تولیدی مواد محترقه مجاز و مورد تایید وزارت دفاع جمهوری اسلامی ایران است، در خصوص مباحث مرتبط با چهارشنبه سوری است و این که چگونه می توان آسیب های انسانی و مادی را کاهش داد.
***
*در سایت اینترنتی شرکت که شما مدیر عامل آن هستید اشاره ای در مورد تاریخچه شرکت شده و اعلام شده که شرکت در سال 1320 شمسی تاسیس شده ولی سابقه دو قرنی دارد. توضیح می دهید که این سابقه در تولید مواد محترقه و آتش زا، چگونه بوده است؟
-کتابی هست به نام شاه طهماسب صفوی که الان هم هست. در آن کتاب نوشته شده است که محمد شاه عثمانی وقتی در میدان نقش جهان اصفهان، میهمان شاه طهماسب بوده و در آن زمان نور افشانی انجام شده است. محمدشاه نیز از آن از دو موضوع تعریف کرده که یک موضوع میهمان نوازی ایرانیان بوده است و دیگری هم همین آتش بازی ها. پس این سابقه در اصفهان وجود داشته است.
ضمن این که سنگ قبر اجداد ما در قبرستان قدیمی شهر اصفهان یعنی تخت فولاد هست و بیش از دو قرن را نشان می دهد. روی سنگ قبر پدر بزرگ من نوشته است سید رضا فرزند سید باقر باروت کوب.
از سال 1320 به بعد هم پدرم مجوزهای تهیه و فروش مواد آتش بازی را دریافت کرده و مجوز کارخانه باروت سازی را هم اخذ دریافت است. تصویر چند مجوز را در سایت شرکت گذاشته ایم و مجوزها را از وزارت جنگ و شهرداری آن موقع گرفته اند یا شهربانی دوره رضاشاه مجوزها را صادر کرده است.
کار تخصصی این است که کارشناسان شرکت می روند نورافشانی را انجام می دهند. در مناسبت هایی مثل 22 بهمن که در سراسر ایران، جشن برگزار می شود ما این نورافشانی ها را انجام می دهیم. در جشنواره های جزیره کیش یا در هفته دفاع مقدس، این کارها را انجام می دهیم.
در برنامه های تلویزیونی کودکان و نوجوانان شبکه استانی اصفهان، چند میهمان آمریکایی داشتیم. آمریکایی ها نیز از این نورافشانی ها انجام می دهند. فقط مدل هایش فرق می کند. آن آمریکایی ها در اصفهان از نحوه نورافشانی ما تعریف می کردند و می گفتند راکت های شما خوب عمل می کنند یا می گفتند رنگ آمیزی های شما خوب است.
*در دوران صفویه که آتش بازی و قاجار آتش بازی انجام می شده است مواد آتش زا تولید کجا بود؟
-دانش فنی آن در ایران بوده است و ما دانش فنی آن را حفظ کرده ایم. در اصفهان، چند خانواده دیگر هم بودند که فوت کردند ولی ما دانش فنی آن را احیا کردیم و نگه داشتیم. در بیشتر جاهای دنیا و حتی آمریکا، این نوع فعالیت ها به صورت خانوادگی اداره می شود. چون این کار، خطرناک و پیچیده است و معمولا غریبه ها را راه نمی دهند.
همین الان هم به صورت خانوادگی تولید مواد محترقه انجام می شود. ضمن این که فعالیت های ما به روز است. یک مجتمع شیمیایی داریم که تولیدات خود را در آن انجام می دهیم و حدود 100 هکتار مساحت دارد. آزمایشگاه مجهز هم داریم.
*در دوران صفویه و بعد از آن مواد مربوط به نورافشانی ها تولید ایران بوده است؟
-تولید ایران بود. در جشن بزرگی که چند سال قبل از انقلاب برگزار شد در نورافشانی ای که انجام شد ما سی و سه پل را پوشش دادیم. البته وقتی می خواستند برج آزادی را در تهران افتتاح کنند از آلمان آورده بودند.
در سال 1367 که جنگ تمام شد ما برای مراسم دهه فجر با ستاد نیروهای مسلح همکاری کرده و نورافشانی را انجام دادیم. در این سال ها ما نیاز کشور را تامین کردیم و هم به اربیل عراق و جمهوری آذربایجان صادرات داشته ایم.
*این که گفته شده آتش بازی در چین قدمت 600 ساله دارد این آتش بازی ها چگونه برگزار شده است؟
-البته به صورت فعلی نبوده است ولی از راکت استفاده می کردند. این کارها در آن زمان به صورت ابتدایی انجام شده. در اروپا چرخ و فلک بوده. همین گردونه ها که چرخ و فلک نام دارد در اروپا وجود داشته است. عکس های آن در کتاب های تاریخی هست.
*در ایران فقط دو شرکت در تولید مواد محترقه و آتش زا فعالیت دارند؟
-بله. یک شرکت است که برخی اقلام را تولید می کند ولی عمده تولیدی که وجود دارد توسط شرکت ما انجام می شود.
*مواد محترقه زیادی که قاچاق است در اسفند امسال هم توسط نیروی انتظامی کشف و ضبط شده. در ملایر 290 هزار انواع مواد محترقه در ملایر کشف شده یا پلیس تهران 52 هزار کارتن مواد محترقه کشف کرده است. سردار لطفی رئیس پلیس امنیت عمومی تهران اعلام کرده از 56 انبار در مناطق مرکزی و جنوبی بازدید کردیم که انبار مواد محترقه بوده است و کشف اقلام پر خطر 388 درصد افزایش داشته. این مواد محترقه از کدام کشور می آید؟
-از خارج از کشور به دیلم و گناوه می آید و بعد در داخل کشور توزیع می شود. گاهی به عنوان اسباب بازی این اقلام وارد می شود. اقلام محترقه قاچاق را نمی شود در جیب گذاشت و مخفی کرد. معمولا به صورت کانتینری وارد می شود. از طرف استان کردستان هم که همسایه عراق است مواد محترقه قاچاق وارد می شود.
اگر دقت کنند و نیروی انتظامی دقت کند می توانند این اقلام را کشف کنند. این اقلام وارداتی، خیلی خطرناک است. اقلام محترقه ای غیر استانداردی که دولت چین کشف می کند برای این که منهدم نکند به صورت کانتینری به کشورهایی مثل ایران و سومالی صادر می کنند.
اقلام محترقه ای که وارد کشور می شود استاندارد نیست. به همین دلیل است که این اقلام ارزان هستند. همین اقلامی که وارد شده و در دست مردم است از هر 10 عدد آنها شاید 6 یا 7 عدد عمل نمی کند و چند تا هم که عمل می کند آسیب ایجاد می کند و اورژانس، حوادث آن را هر سال اعلام می کند.
ما حدود 10 سال است که بنا به مجوز شورای امنیت کشور، اقلام کوچک محترقه بی خطر را وارد بازار کرده ایم. خدا را شکر تقریبا 85 درصد آمار حوادث را نسبت به 10 سال قبل، پایین آورده است. اقلام محترقه سبکی که ما تولید کرده و در اختیار مردم گذاشته ایم هیچگونه حادثه سویی تا حالا نداشته است.
*شرکت های چینی مراسم های مختلف نورافشانی را در کشورهای مختلف و از جمله کانادا برگزار می کنند. قاعدتا آن مواد باید استاندارد باشد که کشورهایی مثل کانادا اجازه بدهند
-بله. گران هم هست. هزینه های ریسک این کار را هم می گیرند. چون هزینه های آن خیلی زیاد است. اما این اقلامی که به ایران می آید و ارزان است اصلا باید منهدم شوند. ممکن است اقلامی را تولید کرده باشند ولی عیب و ایراد داشته باشد ولی همین اقلام را با قیمت ارزان به برخی کشورها می فروشند. به جای این که منهدم کنند به کشورهایی مثل ما می فروشند.
*پس چین اقلام استاندارد هم تولید می کند؟
-بله. استاندارد دارد. از بس که این کار حادثه داشته است سازمان ملل متحد هم روی این قضیه هم نظارت دارد و هم آمار حوادث را اعلام می کند.
حدود 25 کشور هستند که تکنولوژی و دانش فنی این کار را دارند. این کشورها در حال تدوین استانداردهای بین المللی مربوطه هستند. در سال گذشته از ما نیز دعوت کرده بودند که راهکارها و پیشنهادهای خود را ارائه کنیم. نماینده شرکت ما رفت و قرار است استانداردهای نهایی را اعلام کنند.
*اقلام محترقه ای که چین به کشورهای توسعه یافته صادر می کند اقلام استاندارد است؟
-بله. فوق العاده هم گران است. برای مثال در نورافشانی مراسم افتتاح برج خلیفه دوبی که کار پیچیده ای نبود چینی ها 4.5 میلیون دلار برای مواد محترقه و اجرای آن که 10 دقیقه زمان برد، پول گرفتند. اقلام خاصی هم نبوده است و حداکثر از چلچله استفاده کرده اند و با خمپاره، منور را شلیک کرده اند. فیوزگذاری کرده بودند و یک دفعه همه نورافشانی ها را با هم انجام دادند.
*برخی کارگاه ها که به صورت غیرمجاز مواد محترقه تولید می کنند توسط نیروی انتظامی کشف می شود. اخیرا در یک کارگاه خیاطی، مواد محترقه تولید می کرده اند که نیروی انتظامی کشف کرده است. آیا تعداد این کارگاه های غیر مجاز مشخص است که چقدر مواد محترقه در این کارگاه ها تولید می شود یا می توان برآوردی از تولید آنها داشت؟
-حداکثر 5 درصد مواد محترقه را زیرپله ای ها تولید می کنند.
*سهم شرکت های ایرانی تولید کننده مواد محترقه چقدر است و سهم قاچاق مواد محترقه ای که وارد کشور می شود چقدر است؟
-حدود 75 تا 80 درصد را قاچاق تامین می کند. حدودا 15 درصد را ما در شرکت خودمان تولید و تامین می کنیم. پنج درصد هم توسط زیرپله ای ها و یک شرکت کوچک مجاز در بروجن تولید می شود.
*رقم مشخصی هست که واردات قاچاق اقلام محترقه چه مقدار ارزش دارد؟
-بین 30 تا 40 میلیارد تومان است. من بر حسب آمارها به این رقم تقریبی رسیده ام.
*در روز 16 اسفند ماه جاری فقط در پارکینگ منزلی در شیراز 301 هزار انواع مواد محترقه قاچاق کشف شده که حدود 35 میلیون تومان ارزش داشته است. در مورد این اقلام قاچاقی که در شهرهای مختلف کشف می شود و بخشی از آن فقط کشف می شود بررسی خاصی انجام نشده که چقدر اقلام محترقه به صورت قاچاق وارد می شود؟
-شورای امنیت کشور در این زمینه وقت زیادی صرف کرده است و نیروی انتظامی هم همین طور. اما دست های پنهانی در خصوص واردات مواد محترقه قاچاق وجود دارد و آن مشکل ساز است. بر اساس کشفیاتی که انجام شده برآوردی انجام داده اند و مقدار قاچاق حول و حوش همان 30 تا 40 میلیارد تومان است.
*اگر 30 تا 40 میلیارد تومان مواد محترقه قاچاق حدود 75 تا 80 درصد مواد مورد نیاز را تامین می کند سهم 20 درصد بقیه چقدر می شود؟
-حدود 10 میلیارد تومان می شود.
*گفته شده است مواد شیمیایی و اقلام محترقه ای که بر پایه کلر و کلرات و نیترات پتاسیم و پودر آلومینیوم ساخته می شود باعث خارش پوست و سرگیجه می شود. واقعا این اقلام تا این حد بر بدن انسان تاثیر می گذارد و این موضوع درست است؟
-اقلام محترقه ای که غیر استاندارد است همین طور است. مواد اولیه ای مثل «سرنج» و «اکلیل» حتی به صورت عادی هم ضرر دارند. این نوع مواد مشکل پوستی و تنفسی ایجاد می کنند. اما نیترات ها خیر. نیترات ها استاندارد هستند و مشکلی ندارند.
*مجتمعی که خودتان دارید و موادی مثل نمک های نیترات و پتاسیم تولید می کنید باعث حساسیت پوستی می شوند؟
-خیر. گزارشی در این زمینه نداشته ایم.
*بخشی که مواد آتش زا تولید می کنید چقدر از تشکلات شما را در بر می گیرد و نسبت به قسمت های دیگر مجتمع که مهمات اسلحه را تولید می کنید؟
-حدودا 40 درصد تولیدات ما را واحد پیروتکنیک یعنی نورافشانی انجام می دهد. ما مواد منفجره معادن را هم تولید می کنیم و همچنین مواد اولیه مثل نیترات ها را تولید می کنیم برای صنایع نظامی و صنایع دیگر که مصرف کننده این مواد هستند.
*چرا به صورت خانوادگی این کار را انجام می دهید و مدیر بازرگانی و مدیر تولید، برادران شما هستند؟
-چون از همان اول با همدیگر کار کرده ایم بیش تر به همدیگر اعتماد داریم.
*رمز و رموزی این فعالیت دارد که مایل نیستید به دیگران بدهید؟
-مایل هم نیستیم. چون این کارها در همه کشورها، جز کارهای محرمانه است. فرمولاسیون نیزمهم است. چون همه کنجکاو هستند و دست زدن به آن همان و حادثه رخ دادن همان. موضوع محرمانه به خاطر این است که کسی خودش را نسوزاند یا حادثه ایجاد نکند.
این فعالیت ها مرتبط با کارهای نظامی هم هست و ما تحت کنترل هستیم. اصلا فروش به بخش خصوصی نداریم. مواد تولیدی ما تحت کنترل وزارت دفاع و شورای امنیت کشور است. حتی یک مثقال از آن را بخواهیم به کسی بدهیم با نامه و پروانه حمل و نظارت است.
*این 45 نمایندگی که در سراسر کشور و در استان های مختلف دارید مغازه هستند یا شکل خاصی دارند؟
-انبار استاندارد دارند و مواد را در خارج از شهر نگهداری می کنند. فروشگاه هایی هم برای عرضه دارند.
*نمایندگی های شرکت شما، مواد محترقه را به نمایندگی از شما در کل کشور می فروشند؟
-بله. ضمن این که این نوع مواد را به دست هر کسی نمی دهیم. توسط نمایندگی این مواد را تحویل می دهیم و نمایندگی ما نیز تعیین صلاحیت شده و مورد تایید نظام است. این طور نیست که این مواد را به هر کس بدهیم. این مواد را به کسانی که تعیین صلاحیت شده و مجوز دارند می دهیم.
*فهرستی را وزارت دفاع در خصوص مواد محترقه بی خطر و سازندگان آن با ذکر اسم اعلام کرده است. در این فهرست فقط دو شرکت ایرانی نام برده شده که یکی شرکت شما هست که حدود 60 قلم مواد محترقه مجاز و یک شرکت هم در بروجن است که 4 قلم تولید می کند. این نوع اعلام کردن اقلامی که مجاز است و وزارت دفاع آنها را مواد محترقه بی خطر اعلام کرده است از چه زمانی شروع شده است؟
-از حدودا 10 سال پیش. وزارت دفاع، استاندارد مواد منفجره را اعلام می کند. تمام فعالیت ها تحت نظارت است و تاییدیه وزارت دفاع را دارد.
*این که شما انواع و اقسام مواد محترقه از جمله چند نوع کهکشان و چند نوع چلچله و یا انواع آبشارها را تولید می کنید واقعا تفاوت های خاصی با همدیگر دارند؟
-بله. از نظر افکت(عملکرد)، فرق می کنند. مثلا کهکشان ها و چلچله ها، هوایی هستند. آبشارها، زمینی هستند. هر کدام افکت های مخصوص خود دارند. برخی از این اقلام یک متر ارتفاع دارند و برخی اقلام سنگین تا 50 متر ارتفاع دارند و نورافشانی را انجام می دهند.
*در بخش توصیه های ایمنی گفته اید حداقل 10 متر فاصله گرفته شود در زمان استفاده از اقلام سبک محترقه. این مقدار فاصله را به چه منظور گفته اید؟
-به خاطر احتیاط. ممکن است این مواد در زمان حمل و نقل، له شده باشد یا عیب و ایرادی پیدا کرده باشد. مردم حتما باید نکات احتیاطی را رعایت کنند. ما اگر در زمان استفاده از مواد محترقه، از آن فاصله بگیریم آسیب نمی بینیم.
*اقلام سنگین محترقه چه مشخصاتی دارند که فقط افراد آموزش دیده باید آنها را اجرا کنند؟
-اقلام سنگین، تخصصی است. مواد منفجره این اقلام، حجم زیادی دارد و روی شهر اجرا می شود. تا 500 متر ارتفاع دارد. به همین دلیل باید با هواپیمایی و نیروهای نظامی، انتظامی و امنیتی هماهنگ شود. جایی هم که برای اجرای ن.رافشانی انتخاب می کنند باید مشخص باشد. آن کارها در حد تناژ است.
*اقلام محترقه ای سنگین مثل کهکشان 12 اینچ و کهکشان 4 اینچ در همین محدوده است و بدون هماهنگی نمی توان آنها را اجرا کرد؟
-بله. حتما باید با سازمان های مربوطه هماهنگ کرد. البته بخش خصوصی، آنها را مصرف نمی کنند و فقط مصرف دولتی دارد. اجرای آنها هم به افراد آموزش دیده احتیاج دارد.
*اخیرا در شهرستان قدس تعداد 2 هزار بالن چینی قاچاق کشف شده است. آیا شما به سمت تولید این اقلام نرفته اید؟
-در چارچوب فعالیت ما یعنی تولید مواد محترقه و منفجره نبوده است. ضمن این که دستمزد تولید آن برنمی گردد. چون برای تولید بالن از کاغذ و فنر و شمع استفاده می شود. یک شمع هم دارد که کوچک و از پارافین است و بالن را گرم می کند و بالا می رود.
*پس چینی ها چگونه قادر هستند این اقلام را تولید کنند و بعد این بالن ها در ایران با قیمت ارزان فروخته شود؟
-چین در تولید اقلام دیگر به همین صورت اقدام کرده است. در تولید کفش هم به همین صورت است. هر چقدر حساب کنیم پول کرایه آن هم نمی شود. اما چینی ها این نوع اقلام را تولید می کنند.
*اقلام محترقه ای که به صورت غیر مجاز در ایران تولید می شود، واقعا خطرناک هستند؟
-فوق العاده خطرناک هستند. اصلا ما خودمان نمی خواهیم این اقلام را تولید کنیم. ما قبلا و در زمان شاه، ترقه صوتی هم تولید می کردیم. اقلام صوتی، ممنوع است. صوتی هم فقط صدا دارد و زیبایی خاصی ندارد. فقط برای است که دیگران را بترسانند.
اقلام محترقه صوتی، جذابیتی ندارد. این چیزی که درست می کنند و به آن پیازی(اکلیل و سرنجی) می گویند، فوق االعاده خطرناک هستند. اصلا دست زدن به اقلامی که صوتی هستند اشتباه است. اقلامی که مواد پایه کلرات دارند حساس هستند یا از سرنج و اکلیل هستند حساسند. در زمانی که آنها را در دست نگه داریم و یک مقدار گرم شوند آسیب می زند. کسانی که آسیب می بینند از همین ترقه ها است.
*اقلامی که شما تولید می کنید و استاندارد هستند چه ویژگی هایی دارند که آسیب زا نیستند؟
-اینها کنترل شده اند. یک ماموریت، بیش تر ندارند. همان ماموریت خودشان را انجام می دهند. ضمن این که به طور کامل کنترل کیفیت انجام می شود. امتحان خودشان را هم پس داده اند.
*چرا شما که این قدمت را در تولید مواد محترقه دارید صادرات زیادی نداشته اید؟
-صادرات هم مشکلات خاص خودش را دارد. البته مقداری به اربیل عراق صادرات داریم. اما اگر اربیل عراق یا نخجوان جمهوری آذربایجان بخواهند چینی ها اقلام درجه 2 یا 3 را به آنها می فروشند و درجه یک را به آنجا نمی فروشد. قیمت اقلام درجه یک با اقلام درجه 2 و 3 تفاوت دارد.
*اقلام محترقه تولیدی شما نسبت به اقلام درجه 1 و 2 و 3 چینی، در چه سطحی است؟
-ما فقط اقلام درجه یک تولید می کنیم. در کارهای دیگر هم، همین طور هستیم. ما چون در داخل کشور با دولت کار می کنیم فقط درجه یک تولید می کنیم. اصلا درجه 2 نداریم. در مواد منفجره هم فقط درجه یک تولید می کنیم.
*در سال 95 یا سال 94 چقدر صادرات مواد محترقه داشته اید؟
-در سال 94 حدود 300 میلیون تومان صادرات به عراق و جمهوری آذربایجان داشته ایم. البته چینی ها در این نوع کشورها، بازاریاب دارند و رابطه خیلی قوی دارند.
*شما با کشورهای دیگر همکاری دارید که بخواهید تولید استاندارد داشته باشید؟
-تولیدات ما استاندارد است. ما فقط خودمان را قبول داریم و آنها را قبول نداریم. حتی گفتند ما از کشفیات استفاده کنیم. من زیر بار نرفتم. چون ما فقط به مواد خودمان اعتماد داریم. هر شرکت فقط از مواد خودش استفاده می کند. چون خودش می دادند دارد چه کار می کند.
*یعنی نه با چین ارتباط تولیدی دارید و نه با کشورهای اروپایی و آمریکایی؟
-ارتباط داریم و مثلا با فرانسه ارتباط داریم ولی ما فقط روی جنس های خودمان صحه می گذاریم. آنها یک سیستم دیگر برای خودشان دارند.
*همکاری با فرانسه در چه زمینه ای؟
-در بحث های تکنیکی آتش بازی.
*هیچ صحبتی نکرده اید که اقلام محترقه تولیدی را به فرانسه صادر کنید؟
-قراری با نماینده شرکت آنها در ایران گذاشته ایم که هم ما از شرکت آنها بازدید داشته باشیم و هم آنها بازدید داشته باشند.
نماینده چینی ها که آمده بود خیلی نسبت به خودشان تعریف می کرد و از تاسیسات و انبارها و کارگاه های خودشان می گفت ولی وقتی سیستم ما را دید خیلی خوشش آمده بود. تمایل هم دارند همکاری کنند ولی در تجارت خیلی ناکس و زرنگ هستند.
*به فرانسه احتمالا می خواهید صادرات داشته باشید؟
-بله. می خواهیم مشارکتی داشته باشیم و هم سطح کیفی محصولات بالاتر برود و هم به جای این که از آن طرف به برخی کشورها صادر کنند، از همین جا صادرات انجام شود.
*برای این که چهارشنبه سوری با آسیب و مشکلات کمتر برگزار شود راهکارتان چه هست؟
- ما تجربیات خودمان را در اختیار شورای امنیت کشور گذاشته ایم. همه استقبال کردند و حدود 10 سال است که مواد محترقه کوچک بی خطر را وارد بازار کرده ایم.
دولت نظر مساعدی نسبت به چهارشنبه سوری ندارد و این وضع، تا حالا نتیجه مفیدی برای کشور نداشته است. اگر دولت در چهارشنبه سوری از اقلام محترقه بزرگ ما که مورد تایید وزارت دفاع است استفاده کند افراد از موادی مثل ترقه استفاده نخواهند کرد.
این هزینه ای که بابت آسیب ها به کشور وارد می شود یک هزارم آن یعنی یک میلیارد تومان را هزینه می کرد و دولت در سراسر ایران یا شهرهای بزرگ از مواد نورافشان استفاده می کرد یا همراهی می کرد، هم نظر مساعد مردم نسبت به نظام را بالاتر می برد و هم میزان آسیب ها کمتر می شد.
استفاده از مواد نورافشان در روزهای قبل از عید، هم باعث هیجان و شادی و شور و نشاط در جامعه می شد و هم آسیب ها را کاهش می داد. در آن حالت دیگر ترقه نمی تواند عرض در مقابل اقلام بزرگ در سطح شهر عرض اندام کند.
*یعنی شما اعتقاد به نورافشانی دارید تا استفاده از مواد محترقه و منفجره؟
-بله. اقلام محترقه کوچک که مجاز هستند توسط خانواده ها اجرا می شود. اما اگر در سطح شهرها، اقلام بزرگ نورافشانی را اجرا کنند هیجان و شور و نشاط در سطح شهر ایجاد می شود. پیشنهاد ما این است که شب عید که تقریبا همزمان با تولد حضرت فاطمه زهرا است نورافشانی انجام بدهند. ما برای شهادت و وفات آنها هزینه می کنیم ولی برای تولدشان باید بیش تر هزینه کنیم.
ما می توانیم به مناسبت این تولد، نورافشانی بزرگ داشته باشیم و شور و نشاط در جامعه ایجاد می شود. هم شب عید است و خرید و فروش مواد خطرناکی مثل ترقه کاهش پیدا می کند و آسیب های مربوط به موادی مثل ترقه کمتر می شود.
ما وطن و کشورمان را دوست داریم. اگر سرمایه خود را در کار دیگر می گذاشتیم بیش تر سود می کردیم ولی از آنجا که عرق ملی داریم و به کشورمان علاقه داریم، به فکر اقامت در خارج از کشور نبودیم. در سنگر اول این کار ایستاده ایم. ما در خطوط تولید حادثه هم داشته ایم. چون این کار، کاری فوق العاده خطرناک و حساس است ولی خوشحالیم که با تولید مواد محترقه مجاز، از آسیب دیدن و کشته شدن اعضای خانواده ها جلوگیری می کنیم.
*در امارات متحده عربی به مناسبت های مختلف نورافشانی برگزار می کنند. شما توان این را ندارید این نوع کارها را در این کشورها انجام بدهید؟
-ما اگر بتوانیم یک روابط عمومی خوب داشته باشیم با یک صدم قیمت و با ده برابر کیفیت بهتر، می توانیم نورافشانی را در آنجا اجرا کنیم و با تعداد بیش تر.
*یک صدم پرداختی به چینی ها بابت نورافشانی در امارات چقدر می شود؟
- حدود 2 میلیارد تومان اگر به ما بدهند خیلی بهتر از چینی ها نورافشانی را اجرا می کنیم. اما در خصوص چهارشنبه سوری باید بگویم اگر این کار مدیریت شود جشن بسیار قشنگی است و نزدیک شب عید است بدون این که از دماغ کسی خون بیاید. مدیریت باید بشود.
البته خیلی نظام ما در روزهای گذشته فعالیت کرده است که مواد محترقه غیر مجاز را از بازار جمع کند و اقلامی که استاندارد است و بدون آسیب است در اختیار همگان قرار بگیرد. ان شاء الله به خیر و خوشی تمام شود و با کمترین آسیب.
در برخی استان ها دنبال این هستند که همراه با چهارشنبه سوری، نورافشانی سنگین اجرا شود و البته جذابیت آن هم بیش تر خواهد بود. اگر دولت همکاری کند با یک میلیارد تومان یا دو میلیارد تومان هزینه کردن می توان نورافشانی سراسر کشور را انجام داد. بازتاب شور و شعف و نشاطی که در جامعه ایجاد می شود ارزشی در حد صدها میلیاردها تومان برای کشور دارد.
نورافشانی هم هیجان ایجاد می کند و هم نشاط. چون بدن انسان هورمون آدرنالین ترشح می کند. این ترس کنترل شده است. آدرنالین که ترشح می شود بعدش احساس خیلی خوبی به انسان دست می دهد. ما اگر کاری کنیم که چهارشنبه سوری با کمترین آسیب طی شود وظیفه وجدانی است.
منبع: عصر ایران
