«آتش به اختیار» به چه معناست؟

رویداد۲۴- ناصر ایمانی تحلیلگر سیاسی اصولگرا «آتش به اختیار» را به این معنای آزاد شدن استعداد و انرژی‌های متراکم در بخش جوانان و مخصوصاً دانشجویان برای امور فرهنگی و هنری می دادند و هدایت آقای عضو حزب کارگزاران هم با تاکید بر اینکه «نباید کسی این سخنان را مصادره به مطلوب کند» گفت: وقتی بزرگان کشور به سخنرانی می‌پردازند، پس‌ازآن عده‌ای سخنان را مورد سوءاستفاده قرار می‌دهند تا شیوه‌هایی که مدنظر دارند را عملی می‌سازند و از آن‌ها برای تسویه‌حساب‌های سیاسی با رقیب سود می‌برند.

رهبر معظم انقلاب اسلامی عصر روز چهارشنبه در دیدار با دانشجویان تأکید کردند که «گاهی دستگاه‌های مرکزیِ فکر، فرهنگ و سیاست، دچار اختلال و تعطیلی می‌شوند که در این وضعیت، باید افسران جنگ نرم، با شناخت وظیفه‌ی خود، به‌صورت آتش به اختیار، تصمیم‌گیری و اقدام کنند.» این گفته ایشان سبب بیان تعبیرهای متفاوتی از سوی چهره های مختلف سیاسی شد.

پس‌از سخنرانی مقام معظم رهبری در دیدار با دانشجویان  به‌سرعت تعبیر «آتش به اختیار» که در بخشی از سخنرانی ایشان مطرح شد، در شبکه‌ها مجازی به یکی از هشتک‎های پرتکرار تبدیل شد و  و فعالان در این شبکه‌ها از جناح‌های سیاسی مختلف به تفسیر آن پرداختند.

سید یاسر جبرائیلی، فعال سیاسی اصولگرا در این خصوص در کانال تلگرامی خود نوشته است: «حکم «آتش به اختیار» را کسانی از حضرت آقا گرفته‌اند که برای پیگیری مطالبات و منویات ایشان نسبت به دستگاه مرکزی دانش و صلاحیت بیشتری دارند.»

پرویز امینی، تحلیلگر اصولگرا مسائل سیاسی نیز در کانال تلگرامی خود آورده است: ... برای کسانی که مثل این‌جانب در این جلسه دانشجویی حاضر بودند و در فضای مستقیم کل مباحث چه از طرف دانشجویان و چه در از طرف رهبری قرار داشتند، به‌هیچ‌وجه دو تفسیر نخست (فعال شدن نیروی‌های خودسر) متبادر نشد. دانشجویان به نمایندگی از تشکل‌های مختلف، از مجموعه نهادهای کشور خصوصاً فرهنگی، انتقاداتی داشتند که دامنه وسیعی از سازمان تبلیغات و حوزه هنری تا صداوسیما از این طیف و نیز وزارت ارشاد و علوم و بهداشت و دانشگاه آزاد از آن طیف را در برمی‌گرفت. حتی تعریض‌هایی نسبت به سپاه و شورای نگهبان و دستگاه قضایی و نیز برخی منصوبین رهبری نیز در کلام دانشجویان وجود داشت... رهبری در بستر چنین بحث‌هایی، بحث خود را مطرح کردند که برای پیش بردن گفتمان انقلاب، چشم‌انتظار نهادهای حاضر و موردانتقاد دانشجویان جلسه نباشید که دچار ناتوانی یا اختلال هستند، بلکه با همان توان و ظرفیتی که دارید، به‌صورت خودجوش کار را به‌پیش ببرید.»

عزت‌الله ضرغامی، رئیس سابق صداوسیما نیز در حساب کاربری توییتر خود نوشت: «آتش به اختیار یعنی خروج از انفعال و جبران کم‌کاری و غفلت دستگاه‌های متولی کشور و در تعریف ارزش‌های انقلاب نیازی به اجازه گرفتن نیست.» و حجت‌الاسلام پناهیان نیز در این رابطه مطرح کرده است که «آتش به اختیار یعنی مدارا را کنار گذاریم وبیانیم وسط میدان و بی‌پرده افشاگری و تبیین نسبت به موضوعات و کارهای مختلف انجام دهیم.»

عباس صالحی معاون وزیر ارشاد نیز در حساب کاربری توییتر خود نوشت: «آتش به اختیار در کلام و منطق رهبری، یعنی فعالیت‌های فرهنگی خودجوش، غیردستوری، اما در چارچوب قانون و اخلاق. از این واژه چماق نسازیم.» حمیدرضا جلایی پور، جامعه‌شناس و فعال سیاسی اصلاح‌طلب نیز در این رابطه تأکید کرده است که نباید تفسیرهای منفی در این خصوص را جدی گرفت.

به نظر می‌رسد که اصولگرایان بیش از اصلاح‌طلبان نگران برداشت دوستان خود از برداشت سخنان مقام معظم رهبری هستند و در اظهار نظراتشان بر این نکته تأکید دارند که آتش به اختیار برای کارهای فرهنگی است و ربطی هم به فعال شدن عوامل خودسر ندارد.

ناصر ایمانی، تحلیلگرمسائل سیاسی اصولگرا در گفت‎وگو با رویداد۲۴ درباره تعبیرهای متفاوت از اظهارات مقام معظم رهبری و سوءاستفاده احتمالی تندروها از آن گفت: فرمایش مقام رهبری کاملاً روشن بود و هیچ تحرکی هم پس‌ازآن انجام‌نشده، جز اینکه یک جریان خاص سیاسی برای بهره‌برداری از این موضوع، اظهار نگرانی نسبت به فعال شدن عناصر خودسر را شروع کرده است.

وی در ادامه اضافه کرد: رفتارهایی ازاین‌دست سوءاستفاده سیاسی از فرمایشات ایشان را نشان می‌دهد. سخنی که مقام رهبری به گروه‌های دانشجویی گفتند در امور فرهنگی با حد و حدود روشن بود. ایشان در آن سخنرانی مطرح کردند «به خاطر اینکه برخی از دستگاه‌های متولی ممکن است دچار ضعف کم‌کاری باشند، خودتان به فعالیت بپردازید.» این جمله هیچ ربطی به عناصر خودسر ندارد.

ایمانی در ادامه اظهار داشت: یک جریان سیاسی درصدد برآمده تا وانمود کند، جریان خودسر در جناح اصولگرا قرار دارد که احتمالاً به هر اقدامی دست خواهند زد و منتظر دستور رهبری هستند. این توجیه به‌نوعی توهین به رهبری محسوب می‌شود و یک بازی سیاسی است که هیچ ربطی به صحبت‌های ایشان ندارد.

این تحلیلگر مسائل سیاسی در همین ارتباط ابراز کرد: عده‌ای در شبکه‌های اجتماعی شروع به تهیه ارزاق برای مناطق محروم کردند و گفتند که «آتش به اختیار» یعنی انجام چنین کارهایی که برای تحقق آن نباید منتظر نهاد مربوطه ماند. بهتر است کسانی که نسبت به عناصر خودسر ابراز نگرانی می‌کنند، پاسخ دهند که در سال 88 عناصر خودسر به کدام جریان سیاسی تعلق داشتند که شهر را به مدت چند ماه به آشوب کشاندند؟ این‌ها یا دستور می‌گرفتند یا خودسر بودند، اگر دستور می‌گرفتند از چه کسی و اگر خودسر بودند به کدام جریان سیاسی مربوط می‌شوند.

ایمانی در رابطه با تعبیر رسانه‌های اصولگرایان نسبت به این فرموده مقام معظم رهبری و تبری جستن از رفتارها تند خارج از چهارچوب قانون توضیح داد: درصورتی‌که جریان مقابل بعد از فرمایش رهبری تا این اندازه به مسئله مورداشاره نمی‌پرداخت این رسانه‌ها هم از کنار آن به‌سادگی می‌گذشتند، ولی به دلیل تأکید بر فعال شدن عناصر خودسر، مجبور شدند به دفاع بپردازند که «آتش به اختیار» به این معنا نیست.

وی درباره معنای «آتش به اختیار» گفت: آتش به اختیار بدین معنا است که باید استعداد و انرژی‌های متراکم در بخش جوانان و مخصوصاً دانشجویان برای امور فرهنگی و هنری آزاد شود و اجازه داده شود با تمام توان و انرژی خود در عرصه فرهنگی فعالیت کنند و منتظر نهادهای قانونی ذی‌ربط باقی نمانند.

این تحلیلگر سیاسی اصولگرا در ادامه بیان کرد: در روزهای ابتدایی انقلاب گروهی از جوانان به‌صورت خودجوش برای محرومیت‌زدایی در مناطق روستایی کشور به فعالیت پرداختند، چند ماه پس‌ازآن مرحوم امام خمینی فرمان تشکیل جهاد سازندگی را صادر کردند. کار خودجوش باید ازاین‌دست باشد مانند ساختن یک تئاتر بسیار ساده یا فیلم کوتاه مدنظر قرار گیرد.

ایمانی دراین‌باره که ساخت تئاتر و فیلم بدون مجوز امکان‌پذیر نیست، توضیح داد: خیلی از این‌ها در سطح دانشجویی نیاز به مجوز ندارد.

هدایت الله آقایی، عضو حزب کارگزاران نیز در گفت‌وگو با رویداد۲۴ در خصوص معنای «آتش به اختیار» گفت: فرمایشات رهبری از هر زاویه‌ای که به آن نگاه شود تفسیر خود را دارد و درصورتی‌که از دید عام موردتوجه قرار گیرد، همه آتش به اختیار بوده‌اند و در این رابطه درصورتی‌که بحث فرهنگی مطرح باشد هیچ‌وقت مرکزیتی برای این کار لازم نبوده و هرکسی می‌تواند در مسائل فرهنگی تا جایی که امکان دارد بر اساس مسئولیت فرهنگی خود امربه‌معروف و نهی از منکر را انجام دهد.

وی در ادامه اظهار داشت: وقتی اعضای یک جامعه رفتار خلاف قانون را مشاهده می‌کنند، به فرد خاطی تذکر می‌دهند که در این رابطه هم انجام برخی رفتارهای خلاف شئونات اخلاقی و فرهنگی که با شئون ملی و مذهبی مغایرت دارد، باید موردتوجه قرار گیرد. همه در چنین مواقعی «آتش به اختیار» هستند، اما درصورتی‌که منظور اتفاقات فرهنگی باشد که از کنترل مجموعه دولت، قوای مقننه و قضائیه خارج‌شده، بی‌اطلاع هستم درصورتی‌که چنین است خطرات آن باید برای مردم بازگو شود تا بهترمتوجه جریان شوند.

این عضو حزب کارگزاران در ادامه افزود: با تمام این‌ها به‌هرحال هر صحبتی پیامدی دارد و وقتی بزرگان کشور به سخنرانی می‌پردازند، پس‌ازآن عده‌ای سخنان را مورد سوءاستفاده قرار می‌دهند و مصادره به مطلوب می‌کنند، بنابراین شیوه‌هایی که مدنظر دارند را عملی می‌سازند و از آن‌ها برای تسویه‌حساب‌های سیاسی با رقیب سود می‌برند.

وی یادآور شد: به‌هرحال از جنبه عام تنها یک تذکر محسوب می‌شود که همواره اصلاح‌طلبان و اصولگرایان «آتش به اختیار» بوده‌اند و درواقع این موعظه‌ای از سوی رهبری به‌حساب می‌آید که یکی از کارهای ایشان هم موعظه کردن است، اما نباید کسی آن را مصادره به مطلوب کند.

این عضو حزب کارگزاران درباره فعالیت رسانه‌های اصولگرا در این زمینه ابراز کرد: خوشبختانه قوه عاقله جبهه اصولگرا در سال‌های اخیر رشد زیادی کرده و پوست‌اندازی خوبی را انجام داده است. آنان متوجه شدند کارهای خودسرانه نه‌تنها جواب نمی‌دهد بلکه انگیزش عمومی علیه آن جناح را به وجود می‌آورد. نتیجه آرا انتخابات مجلس و ریاست جمهوری حاکی از این امر است که کارهای افراطی به ضرر جناح اصولگرا تمام شد. عقلا این طیف سیاسی متوجه هستند که نباید گز کی به دست کسانی که دنبال کارهای افراطی و تند هستند، بدهند.

آقایی در ادامه در خصوص اصولگرا بودن خودسرها توضیح داد: خودسرها لزوماً اصولگرا نیستند خودشان را پشت سر اصولگراها پنهان می‌کنند در اینکه داخل هر جناحی احتمال افراطی‌گری وجود دارد، بحثی نیست، اما بیشتر کارهای تند مانند ترور آقای حجاریان یا حمله به سفارتخانه‌ها توسط کسانی رخ‌داده که خود را پشت سر اصولگراها پنهان کردند، بنابراین باید مراقب باشند تا چنین رفتارهایی مجدد در جبهه آنان شکل نگیرد.