استقبال سرمایه گذاران خارجی از قراردادهای نفتی ایران

رویداد24: تحریم‌های ایران در آستانه لغو است و این موضوع نه تنها برای ایران بلکه برای اغلب کشورهای جهان جذابیت خاصی دارد؛ چراکه در حال حاضر ایران یکی از مستعد ترین کشورهای جهان برای تبادلات تجاری و سرمایه گذاری بویژه در عرصه نفت و گاز به شمار می‌رود. اهمیت همکاری‌های نفتی با ایران برای شرکت‌های اروپایی، آسیایی و حتی امریکایی به‌اندازه‌ای است که همه به این فرصت بزرگ چشم دوخته‌اند و مدام مذاکره می‌کنند تا در اولین فرصت از دروازه‌های تحریم عبور کنند. در این رقابت به نظر می‌رسد که اقبال شرکت‌های برتر نفتی جهان از جمله شرکت‌های اروپایی بیش از بقیه باشد. در این میان شرکت‌های اروپایی از پیشتازان در زمینه همکاری‌های دوجانبه با ایران محسوب می‌شوند که به گفته وزیر نفت کشورمان در پساتحریم نیز همچنان یکی از گزینه‌های مد نظر ایران برای همکاری خواهند ماند. به همین خاطر در خصوص دیدگاه شرکت‌های اروپایی به همکاری با ایران و جایگاه ایران در بازار جهانی انرژی با <پیر فابیانی>، یکی از مدیران نفتی اروپایی که نماینده چند شرکت مطرح نفتی اروپایی (مجموعه  GEP-AFTP) در ایران است گفت‌و‌گویی انجام داده ایم که در ذیل می‌خوانید. فابیانی پیش از تحریم‌ها مدیر توتال در ایران بود و چندی پیش نیز در رأس هیأتی فرانسوی برای مذاکرات نفتی به تهران آمده بود.

ایران با حجم عظیم ذخایر نفتی و گازی یکی از مراکز مهم انرژی در دنیا به شمار می‌رود که اکنون در آستانه لغو تحریم هاست. اما بیش از لغو تحریم‌ها و وجود منابع عظیم نفت و گاز، آنچه همکاری با ایران را جذاب تر می‌کند مدل جدید قراردادهای نفتی این کشور است. به طوری که اگر این مدل اصلاح نمی‌شد قطعاً استقبال از مشارکت با ایران بسیار کمتر بود.  من به واسطه سمتی که قبلاً در ایران داشتم (مدیریت شرکت توتال در ایران) بخوبی با قراردادهای بیع متقابل آشنایی دارم. در دوره‌ای که ایران از این قراردادها استفاده می‌کرد، متأسفانه توانایی‌های لازم، در زمینه توسعه و برداشت از میادین نفتی و مدیریت تولید این میادین وجود نداشت. توافقنامه‌های بیع متقابل، به سبب نوع ساختارشان، به مثابه قراردادی بودند که تنها باید انجام می‌شد و در آن  ارزش افزوده واقعی شرکت‌های نفتی، که مسأله بسیار مهمی است، چندان در نظر گرفته نمی‌شد.

این اقدام ایران یعنی بازنگری در مدل قراردادهای نفتی از دیدگاه جهانی  حرکتی بسیار مثبت است. قراردادهای جدید به توافقنامه‌های سهیم شدن در تولید (پی اس سی) خیلی نزدیک هستند. البته این قراردادها کاملاً شبیه پی اس سی نیستند و تفاوت هایی بین این دو وجود دارد. اما با این حال، پایه مشترکی دارند. این قراردادها حاکی از آن هستند که ایران با طرز فکر و عملکرد متداول تری به عرصه جهانی تولید نفت برگشته است و این یک خبر بسیار خوب است. به طوری که برای شرکت‌های نفتی بین‌المللی جذابیت همکاری با ایران را حتی از قبل از تحریم‌ها بیشتر کرده است. من شخصاً از این اقدام بزرگ ایران برای فاصله گرفتن از قراردادهای بیع متقابل و حرکت به سمت قراردادهای جدید قدردانی می‌کنم. البته چارچوب جدید قراردادها، منافع ایران را نیز کاملاً در نظر دارد و این طور نیست که فقط منافع سرمایه گذاران را لحاظ کند.

کنفرانس تهران برای هر دو طرف سود آور بود. چراکه در حال حاضر، قوانین برای ما بسیار شفاف تر و منعطف تر از گذشته شده‌اند.  اکنون، شرکت‌های نفتی و خدماتی و پیمانکاران دو کشور می‌توانند پروژه‌های مشترک را شروع کنند. به عبارت دیگر الآن به شرایط عادی بازگشته ایم. البته منظورم این نیست که شرایط قبلی عادی نبود، اما در صنعت نفت و گاز قوانینی داریم که روند پیشرفت آن بر پایه تجربیات است. بر این اساس ایران با بازنگری در مدل قراردادهای خود از حالا به بعد از قوانین عادی استفاده می‌کند.

قرارداد‌های بیع متقابل شرایط بازنده- بازنده‌ای را به وجود آورده بود؛ در حالی‌که قراردادهای آی پی سی، پیام آور تضمین شرایط برد- برد، نه تنها، برای شرکت‌های بین‌المللی و ایرانی، مانند شرکت ملی نفت ایران، بلکه پیمانکاران نفتی نیز هستند.

ناگفته نماند که دراین کنفرانس، تمامی مسئولان نفتی ایران متفق القول تأکید داشتند که علاقه‌مند به بازگشت شرکت‌های نفتی خارجی به ایران هستند، چرا که این موضوع برای کشورشان سود  زیادی دارد و باعث انتقال تکنولوژی‌های مهم می‌شود.

پیش‌بینی آینده بازار انرژی کار ساده‌ای نیست. اما چیزی که عجیب بود و جلب توجه می‌کرد، ثبات قیمت نفت در سال‌های گذشته است. به عقیده من این خیلی غیر عادی است. معمولاً قیمت هر بشکه نفت مدام در حال بالا و پایین شدن است. اما می‌بینیم در طول 4 سال، قیمت نفت در حدود بشکه‌ای صد دلار باقی ماند. همه فکر می‌کردند که این شرایط برای همیشه ادامه پیدا خواهد کرد اما تجربه به ما نشان داد که به هیچ وجه این‌طور نیست. در حال حاضر، قیمت‌ها تحت تأثیر عوامل مختلف از جمله سیاست تغییر کرده‌اند.

خیر. من هنوز اعتقاد دارم که سوخت‌های فسیلی اصلی ترین منبع انرژی در جهان هستند. درست است که منابع دیگر در راه هستند، اما دسترسی به آنها و جا افتادنشان یک پروسه زمان بر و پر هزینه است.

چالشی که در آینده نزدیک، پیش روی ایران قرار دارد به دست آوردن سهم خود در بازار بین‌المللی نفت است که در حال حاضر کاری بسیار دشوار و زمان بر است. این طور نیست که تنها ایران بازگشت قدرتمند خود به بازار جهانی نفت را اعلام کند و بعد تمامی مشکلات پیش روی آن حل شود. لازم است ایران بسیار مقاوم و منعطف باشد. در حال حاضر، ایران شرایط خوبی در این بازی دارد؛ این کشور دارای منابع نفت و گاز بسیار غنی است و در آینده برنده بازی خواهد بود. با این حال، برای رسیدن به هدفش به زمان نیاز دارد و لازم است صبور باشد. امروز ایران و غرب به توافق جدید دست پیدا کرده‌اند، اگرچه این توافق هنوز به مرحله اجرا نرسیده است، اما چیزی که واضح است این است که در موضع گیری‌ها و صحبت‌های دو طرف تغییرات قابل توجهی صورت گرفته است.  چیزی که من در موردش مطمئنم این است که قراردادهای موفق جدیدی در راه است. دیگر در وضعیت قبل بسرنمی بریم. کشورها عقاید بی‌منطق خود را در مورد این منطقه کنار گذاشته‌اند. اکنون، در شرایطی هستیم که ممکن است عملیات و حوادث تروریستی در هر منطقه‌ای از جهان، چه بیروت چه پاریس، اتفاق بیفتد. اما من معتقدم که جامعه بین‌المللی بر این مشکلات غلبه خواهد کرد.

منبع: روزنامه ایران