اقتصاد ایران به نقطه‌ای رسیده که از این بدتر نمی‌شود/ افزایش فاصله طبقاتی مردم را ناامید کرده است

ابراهیم رزاقی به خبرنگار اقتصادی رویداد۲۴ می‌گوید: از زمانی که آقای رفسنجانی سیاست‌های سرمایه‌داری را در ایران پیاده کرد متاسفانه اثرات نامطلوبی برای اقتصاد ایران خصوصا برروی صادرات نفت و واردات بر جای ماند، درصورتیکه که مطابق با معیارهای جهانی از این میزان فروش نفت باید حدود 75 تا 150 میلیون اشتغالزایی ایجاد می‌شد درحالیکه در ایران بیشتر از 12 میلیون شغل ایجاد نشد و نتیجه این شد که بالغ بر 16میلیون ایرانی در سن کار بیکار بمانند.

اوادامه می‌دهد: از سوی دیگر محور اصلی هرکشور بر مبنای تولید است که به دنبال آن اشتغال، تامین مصرف، مهار قیمت‌ها و دیگر اهداف اقتصادی دولت را میسر می‌کند. متاسفانه تولید در ایران خیلی وقت است که مرده و به جای تولید به معنای کشاورزی، خدمات و صنعت، به نفت پناه برده‌ایم. البته بیشتر استخراج نفت به جای تولید در همه ابعاد سرلوحه کار قرارگرفته است.

رزاقی با اشاره به عملکرد 4 رییس جمهور پیشین در کشور اظهار کرد: 4 رئیس جمهور پیشین همگی مسیر استخراج بیشتر نفت را در پیش گرفتند. ما از فروش نفت حدود 50 یا 60 میلیارد دلار درآمد داشته‌ایم. با این رقم درآمد مشخص است اگر ما را تحریم کنند و از ما نفت نخرند وضعیت کشور به کجا می‌رود؟ تمام اتکای اقتصاد ایران برپایه نفت می‌چرخد که این محور در حال اتمام است درحالیکه در تولید وضعیت به اینگونه نیست و به این سادگی‌ها تمام نمی‌شود.

استاد اقتصاد دانشگاه افزود: جالب اینجاست که خودمان در قیمت گذاری کالایی که به عنوان محور اقتصادی کشور است، نقشی نداریم و  قیمت‌گذاری نفت ما به واسطه تصمیم  بازار جهانی  و سلطه آمریکا، عربستان و دیگر کشورهای اروپایی مانند فرانسه  انگلیس و آلمان است.

رزاقی تصریح کرد: سابق می‌گفتند نفت ایران برای 150 سال کافیست اما در حال حاضر پیش بینی می‌شود  که تا 30 الی 40 سال آینده ظرفیت‌ها به پایان می‌رسد و متاسفانه مسئولان فکری برای آن روزها نکرده‌اند. این یعنی مسئولان ما به گونه‌ای اقتصاد ایران را اداره کرده‌اند که منبع کشور برای سال‌های آینده تمام شود. سوال اینجاست که چرا نمایندگان مجلس که وظیفه نظارت بر مسئولان را دارند، نظارتی بر وضعیت کشور ندارند.

او ادامه داد: جدا از مسائل بیرونی و فشار تحریم ها ضروری است که مسئولان با فقر و بیکاری مقابله کنند و ایران را از لحاظ اقتصادی به جایی برسانند که به کشورهای صنعتی دنیا نزدیک شود اما روند به این سمت نبوده و هرچه گذشته به جای افزایش صادارت، به میزان واردات کشور سال به سال افزوده شده و نیازمند به صادرات بیشتر نفت و پتروشیمی شده‌ایم که تازه اختیار آن هم با ما نیست.

رزاقی خاطرنشان کرد: دلیل این امر این است که اندیشه مدیریت در ایران داخلی نیست و جهان بینی که در قانون اساسی است اصلا مورد توجه مسئولان دولتی و نمایندگان مجلس قرار نگرفته است؛ برای مثال اصل سوم قانون اساسی اشاره می‌کند که برای این امر باید مسکن، خوراک، پوشاک و درمان مهیا باشد که بنابر اصل 44 قانون اساسی وظیفه تامین اینها به عهده دولت است در حالیکه سرمایه‌داری به این مسائل کاری ندارد اما اقتصاد ایران با این مبانی شکل گرفته است.

او افزود: اندیشه مدیریت در ایران برگرفته از نئولیبرال و سرمایه‌داری است علاوه بر این با پیاده‌سازی فرهنگ سرمایه‌داری در ایران مبنی بر اینکه هر کسی به دنبال حداکثر لذت و سود خود فارغ از محدودیت‌ها (دین، اخلاق، منافع جامعه و خانواده) است، شاهد این هستیم که هرچه قدر می‌گذرد این تفکر در مدارس، رادیو و تلویزیون درحال نهادینه شدن است و چیزی به اسم منافع ملی، خانواده و حتی منافع خود فرد مطرح نیست البته این به این معنی نیست که همگان به این تفکر تنزل پیدا کرده‌اند اما تعداد افرادی که با این تفکر در جامعه بین مسئولان هستند در حال ازدیاد است.

این استاد اقتصاد گفت: تا وقتی که این نوع مدیریت حکمفرماست که از نگاه مسئولانه و ایثارگرانه فاصله دارد، اوضاع اقتصادی همین خواهد بود. البته کم نیستند مدیرانی که اینگونه نیستند اما اکثریت غالب با این نگاه مدیریت دارند که نمونه آن حقوق‌های نجومی مدیران است.

او افزود: وضعیت مجلس هم تفاوتی با وضع موجود ندارد؛ نمایندگان بعد از مدتی از طبقه متوسط به خانه‌های اشرافی می‌روند و دغدغه آنها مردم عادی نیست البته تعداد کمی از نمایندگان وجود دارند که هنوز هم برای مردم دل بسوزانند وجود دارد اما اکثریت با این روش زندگی می کنند که به فکر مردم نیستند.

رزاقی ادامه داد: با ادامه وضعیت فعلی مردم به تدریج اعتقادشان را به همه چیز از دست می دهند و اتفاقاتی نظیر دیماه سال گذشته چیزی نتیجه خشم مردم از وضعیت نابسامان اقتصادی نیست. سوال اینجاست که یک فقیر تا چه حد می‌تواند فقر را تحمل کند یا بازنشسته‌ها که به سختی زندگی را اداره می‌کنند چه گناهی دارند؟

استاد اقتصاد دانشگاه با بیان اینکه تحصیل‌کردگان ما امید کسب ماهی 500 هزار تومان هم ندارند،  متذکرشد: مسئولان کشور به جای ایجاد اشتغال برای مردم، برای خارجی‌ها شغل درست می‌کند و ضربه مهلکی به اقتصاد کشور وارد می‌کنند چراکه آنها  200 تا 300 درصد سود صادرات را به سود تولید -که بیش از 20 تا 30 درصد نمی‌رسد- ترجیح می‌دهند.

رزاقی در پایان گفت: در صورتی‌که این وضعیت ادامه یابد، تعداد فقرا افزایش یافته و فاصله طبقاتی مردم همچنان زیادتر خواهد شد که این موضوع مردم را ناامید کرده است.این اتفاق در نهایت باعث می‌شود مردم از نظام ناامید شوند که در این صورت چاره کار را در اعتراضات خیابانی می‌بینند و این یعنی زمینه‌سازی برای جنگ داخلی در کشور!