از لغو پروژه ۱ میلیارد دلاری «دریای سیاه» تا پروژه ۵۰۰ میلیارد دلاری «نئوم»/ رویای بن سلمان با «خاشقچی» به محاق می رود؟

رویداد۲۴ اگر چه به نظر می رسد طبق شواهد و اطلاعات موجود دستگاه های امنیتی در ترکیه احتمال قتل خاشقچی تقریبا نزدیک به واقعیت است اما آنچه مهم است واکنش مقامات سیاسی و دیپلماسی است که چندان رمقی نسبت به این مساله ندارد. چه آنکه ترامپ در توجیه دلایل فروش تسلیحات نظامی به عربستان و احتمال کاهش یا لغو برخی از این قراردادها در پی رفتارهای اخیر این کشور فروش و سود سرشار این تجارت را مانع لغو قرارداهای تسلیحاتی با عربستان عنوان کرد. در هر روی به نظر می رسد برخی حرکت هایی در عرصه رسانه ای و جامعه مدنی و اقتصادی در غرب در تلاش است تا بتواند حرکت های هر چند کوچک ولی موثر را در تغییر رفتار سعودی ها نسبت به نقض حقوق بشر، تحت فشار گذاشتن رسانه ها و سرکوب مخالفان به انحا مختلف را در پیش بگیرد اگر چه ممکن است این اقدامات نیز جنبه سیاسی داشته باشد ولی نقطه امیدی است برای محدود کردن اقدامات یک جانبه و خشونت طلبانه عربستان سعودی در آینده.

آمریکا و بریتانیا کنفرانس بزرگ سعودی را تحریم می کنند

بی بی سی نوشت: در ادامه به نمونه هایی از این تلاش ها در فشار به ریاض برای تغییر رفتارهای خشونت طلبانه اش از جمله جمال خاشقچی را می خوانید:

بریتانیا و آمریکا در نظر دارند به دنبال ناپدید شدن جمال خاشقچی، روزنامه نگار منتقد حکومت سعودی، شرکت در کنفرانس بزرگ بین الملل سعودی را تحریم کنند.

تعدادی از حامیان و گروه های رسانه ای دعوت شده به کنفرانس بزرگ سرمایه گذاری در ریاض قصد دارند از حضور در این کنفرانس به علت سرنوشت مبهم آقای خاشقچی خودداری کنند.

منابع دیپلماتیک نیز به بی بی سی گفته اند ممکن است هر دو وزیر خزانه داری و بازرگانی آمریکا و بریتانیا نیز از حضور در کنفرانس ریاض خودداری کنند.

انگلیس لیست افراد احتمالی عربستان را برای تحریم منتشر کرد

ایندیپندنت نوشت: مقامات بریتانیایی شروع به ایجاد فهرستی از مقامات امنیتی و دولتی عربستان کرده‌اند که به دلیل ناپدید شدن جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار عربستانی، احتمالا تحت تحریم‌هایی قرار خواهند گرفت. این را یک منبع نزدیک به ریاض و لندن، به ایندپندنت گفته است.

این لیست که توسط وزارت امور خارجه و دفاتر کشورهای مشترک‌المنافع تهیه می‌شود، در صورتی می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد که بریتانیا تصمیم به استفاده از «اصلاحیه مگنیتسکی» بگیرد. قانونی که امسال تصویب شد و طبق آن به بریتانیا اجازه می‌دهد تا تحریم‌هایی را علیه مقامات خارجی متهم به نقض حقوق بشر اعمال کند، یا محدودیت‌هایی را در تجارت با عربستان و سفرهایی که با هماهنگی اتحادیه اروپا صورت می‌گیرند، ایجاد کند.

جرمی هانت، وزیر امور خارجه بریتانیا گفته است: «در سراسر جهان، حتی افرادی که خود را دوستان عربستان سعودی می‌دانند، این را می‌گویند که موضوع آقای خاشقجی، موضوعی بسیار بسیار جدی است. اگر این اتهامات درست باشد، آنگاه عربستان با تبعات بسیار جدی روبرو خواهد شد.»

این منبع نزدیک به ریاض و لندن که یک مشافر سابق دولتی است همچنین گفته است که در مورد مرگ احتمالی آقای خاشقجی به دست گروه ۱۵ نفره سعودی که به استانبول آمده بودند، در نشست وزیران کابینه انگلیس مورد بحث قرار گرفت: «دستورها به خزانه‌داری سایر بخش‌ها داده شد تا اهداف و افراد احتمالی برای تحریم را در صورت لزوم شناسایی کنند.»

آقای هانت، وزیر امور خارجه بریتانیا روز پنجشنبه از سعودی‌ها خواسته بود که این روزنامه‌نگار را «پیدا» کنند: «اگر سعودی‌ها می‌خواهند این موضوع به نتیجه مطلوبی برسد، باید آقای خاشقجی را پیدا کنند. اگر می‌گویند که این اتهامات، حقیقت ندارند، پس آقای خاشقجی کجاست؟ هیچ‌کس نمی‌تواند او را در هیچ جایی ببیند و همین نگران‌کننده است.»

واکنش کسب‌ و کار به خاشقجی، رویاهای عربستان را تهدید می‌کند

سی ان ان نوشت: یک سال پیش، با حضور بیش از ۳۵۰۰ سرمایه‌دار و مقامات دولتی در ریاض، شاهزاده محمد بن سلمان با خوشحالی اعلام کرد که درهای عربستان برای سرمایه‌گذاری باز است.

پادشاهی عربستان طرح‌هایی را برای ساخت یک کلانشهر ۵۰۰ میلیارد دلاری آغاز کرد و بن سلمان به مدیران اجرایی جهان و سرمایه‌گذاران خارجی قول داد که عربستان سعودی مسیر جدیدی را برای تعامل با کشورهای جهان می‌پیماید.

بسیاری از سرمایه‌گذاران قانع شدند؛ از جمله «تام باراک»، مدیر اجرایی «کلونی کپیتال» که در آن زمان به روزنامه سی.ان.ان گفته بود، دولت عربستان متعهد شده تا محیطی روشن، ایمن و پایدار ایجاد کند.

حالا اما سرمایه‌گذاران و مدیران اجرایی در حال فاصله‌گرفتن از عربستان به دلیل ناپدید شدن جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار سعودی واشینگتن‌پست هستند و این، رویای عربستان را که اقتصادش مبتنی بر نفت است، برای سرمایه‌گذاری اقتصادی بر روی پروژه‌ای غیرنفتی به نابودی می‌کشاند.

ترکیه ادعا می‌کند که شواهدی دارد مبنی بر اینکه جمال خاشقجی، در کنسولگری عربستان در استانبول، به قتل رسیده است؛ اتهامی که مقامات عربستانی به شدت آن را رد کرده‌اند. با این حال اما، ناپدید شدن غیرمنتظره خاشقجی، باعث شرایط بحرانی برای سعودی‌ها شده است. در حال حاضر، برخی از شرکت‌های بزرگ تجاری به این دلیل در حال کنار کشیدن از پروژه‌های بن سلمان برای ساخت اقتصادی مدرن با اساس تکنولوژی‌محور هستند.

ریچارد برانسون، میلیاردر انگلیسی از دو پروژه برای توسعه گردشگری دریای سیاه، کنار کشیده و مذاکرات با دولت عربستان را به حالت تعلیق درآورده است؛ پروژهایی که ارزش آنها ۱ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری بوده است.

برانسون در بیانیه‌ای اعلام کرده: «آنچه که گفته می‌شود در ترکیه اتفاق افتاده، اگر درست باشد، رفتار اقتصادی ما غربی‌ها را در قبال دولت عربستان کاملا تغییر خواهد داد.»

طرح عربستان سعودی برای توسعه ۱۰۰ مایل (۱۶۰ کیلومتر) از سواحل شنی محیط دریای سرخ، و توریتسی کردن آن منطقه با ساخت یک کلانشهر پیشرفته، یکی از برنامه‌های بلندپروازانه بن سلمان در چشم‌انداز ۲۰۳۰ بود که می‌توانست تا حدی وابستگی عربستان را به نفت، کاهش دهد.

آیا سرمایه‌گذاران، پروژه «نئوم» بن سلمان را تحریم می‌کنند؟

العربی نوشت: به دنبال ناپدید شدن جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار عربستانی در هفته گذشته، حالا سرمایه‌گذاران ارشد پروژه نئوم، که مهم‌ترین پروژه محمد بن سلمان به شمار می‌رود، تحت فشار قرار گرفته‌اند تا حمایت و سرمایه خود را از این پروژه بردارند.

پروژه نئوم، که از اهداف بلندپروازانه محمد بن سلمان است، یک پروژه عظیم ۵۰۰ میلیارد دلاری برای ساخت یک شهر در مرز دریای سرخ است که ریاض را امیدوار کرده تا بتواند از طریق آن، پس از دوره تولید نفت، درآمد خود را کسب کند.

اگرچه مرحله اول نئوم برای تکمیل در سال ۲۰۲۵ آماده شده است، اما شورای مشورتی ایجاد شده که شامل برخی از بزرگترین نام‌ها در کسب‌و کار، اقتصاد و علم و صنعت است. از جمله برخی از این نام‌ها می‌توان به لرد نورمن فاستر، یکی از معماران برجسته جهان و همچنین نیلی کروز، معاون پیشین کمیسیون اروپا اشاره کرد.

ریچارد برانسون، رئیس شرکت ویرجین، روز سه‌شنبه گفت که دو معامله چند میلیون دلاری سرمایه‌گذاری در عربستان سعودی را به خاطر موضوع خاشقجی، معلق کرده است. روزنامه نیویورک‌تایمز، دارا خسروشاهی، رئیس اوبر و برخی دیگر خود را از شرکت در کنفرانس بزرگ سرمایه‌گذاری داووس، که قرار است در اواخر این ماه در عربستان برگزار شود، کنار کشیده‌اند.

ارنست جی مونیز، وزیر انرژی پیشین ایالات متحده آمریکا نیز از هیات مشاوره جهانی نئوم به همین دلیل بیرون آمده است.

همه این افراد اعلام کرده‌اند که عربستان را تحریم می‌کنند و این کار را تا زمانی که به سوالات در مورد سرنوشت خاشقجی پاسخ داده نشود، ادامه خواهند داد.