فرمول جدید نرخ خوراک پتروشیمی نهایی شد
رييس سازمان بورس اوراق بهادار گفت: به نظر مي‌رسد مصوبه دولت به زودي از سوي وزير نفت، متناسب با اختيارات قانوني ابلاغ شود. در حالي رييس سازمان بورس اوراق بهادار از نهايي شدن تعيين فرمول قيمت خوراك پتروشيمي خبر داد كه وزير نفت نيز هفته گذشته تاكيد كرد در انتظار ابلاغ فرمول نهايي از سوي معاون اول رييس‌جمهور است.
فطانت فرد تلويحا به تعيين قيمتي كمتر از رقم‌هاي اعلام شده براي نرخ خوراك پتروشيمي اشاره كرد اما وزير نفت در جلسه‌اي كه با نمايندگان بخش خصوصي داشت، خوراك پتروشيمي را بدون محاسبه ارزش ذاتي گاز، و تنها با محاسبه قيمت استخراج و انتقال و... بين ١٢ تا ١٥ سنت اعلام كرد. زنگنه گفت: بورس تنها با نرخ پايين خوراك پتروشيمي نمي‌تواند رونق بگيرد. بحث تعيين نرخ خوراك پتروشيمي مدت‌هاست مخالف اقتصادي سرمايه‌گذاري ايران را به خود مشغول كرده است. آنچه سبب شد تعيين نرخ خوراك پتروشيمي به كميته‌اي متشكل از وزراي امور اقتصادي و دارايي، صنعت، معدن و تجارت و همچنين نفت سپرده شود، دستيابي به فرمولي بود براي تعيين قيمت تا بتواند نظرات هر سه بخش دخيل در حوزه سياستگذاري و تصميم‌گيري در اين حوزه را جلب كند تا نرخي تعيين شود كه قدرت پيش‌بيني به سرمايه‌گذاران اين بخش بدهد.
بررسي‌ها نشان مي‌دهد صنعت پتروشيمي يكي از جذاب‌ترين صنايع براي سرمايه‌گذاران خارجي است و مذاكراتي كه از سوي برخي شركت‌هاي خارجي مايل به همكاري با ايران ارايه شده است، نشان مي‌دهد اين حوزه يكي از بزرگ‌ترين شانس‌ها براي حضور خارجي‌ها را داراست. حضوري كه سياستگذاران ايران اميدوارند به تحرك در اقتصاد كشور و افزايش صادرات منجر شود. ايران براي جلوگيري از خام‌فروشي توسعه صنعت پتروشيمي را در دستور كار دارد. پيش‌بيني‌ها نشان مي‌دهد ايران در سال‌هاي اجراي برنامه ششم توسعه قصد دارد ظرفيت توليد محصولات پتروشيمي را دو برابر كند. در اين ميان فاكتور نرخ خوراك براي سرمايه‌گذاران فاكتوري مهم و تاثيرگذار تلقي مي‌شود. قابل پيش‌بيني بودن نرخ خوراك يكي از مهم‌ترين مواردي است كه مي‌تواند سرمايه‌گذاري در اين حوزه را تسهيل كند.
پيش از اين عباس شعري مقدم، مديرعامل شركت ملي صنايع پتروشيمي گفته بود تصميم‌گيري درباره فرمول قيمت خوراك پتروشيمي به مثابه گلوله داغي شده است كه هيچ طرفي تحمل حفظ آن را ندارد و ميان ارگان‌هاي مختلف دست به دست مي‌شود و هيچ طرفي حاضر نيست به اين موضوع ورود كند. وي نيمه آذرماه امسال نيز تاكيد كرد كه بايد فرمول تعيين قيمت خوراك پيش از برگزاري همايش بين‌المللي انرژي انجام شود و گفت: بايد اين فرمول تا قبل از ٢٢ و ٢٣ آذر ماه ابلاغ شود وي همان زمان ابلاغ اين فرمول در روزهاي منتهي به ٢٠ آذر را پيش‌بيني كرده بود اما اين مهم نيز مانند ساير تاريخ‌هايي كه تعيين شده بود، تحقق نيافت تا انتظار براي ابلاغ فرمول خوراك پتروشيمي از يك سال و نيم فراتر رود.
فطانت فرد در پاسخ به سوالی مبني بر اينكه جزييات فرمول تعيين شده در هيات وزيران، چيست؟ گفت: اين فرمول بر اساس ميانگين وزني نرخ گاز خانگي، گاز وارداتي و گاز صادراتي تعيين شده است البته برخي تخفيف‌ها نيز در اين قانون پيش‌بيني شده است. وي در توضيح اين مطلب افزود: براي مناطق توسعه يافته، در حال توسعه يا توسعه‌نيافته اين نرخ متفاوت است و بدون ترديد جهت‌گيري‌ها به سمتي است كه كشور بتواند توسعه يابد، از اين رو نرخ خوراك براي مناطق كمتر توسعه يافته ارزان‌تر محاسبه خواهد شد. وي در پاسخ به اين سوال كه دوره زماني در نظر گرفته شده براي اعمال اين فرمول چه دوره‌اي است، گفت: اين فرمول ١٠ ساله است و قابليت پيش‌بيني را به سرمايه‌گذاران مي‌دهد. برخي دست‌اندكاران بورس بحران اخير بازار سرمايه را ناشي از بلاتكليفي پتروشيمي‌ها مي‌دانند.
يكي از مهم‌ترين نكاتي كه در اين ميان توجه بدان ضروري است، تلاش پتروشيمي‌ها براي بهره‌مندي از نرخ خوراك ارزان‌تر است، اين در حالي است كه وزارت نفت صراحتا مخالفت خود را با اين موضوع اعلام و تاكيد كرده است نرخ خوراك پتروشيمي نمي‌تواند ارزان‌تر از حد معمول باشد.
پيش از اين وقتي افزايش نرخ خوراك پتروشيمي مورد تصويب قرار گرفت، بسياري از دست‌اندركاران اين صنعت انتقاداتي را نسبت به موضوع مطرح كردند. مقرر شد فرمولي براي تامين نظرات همه بخش‌ها تعيين شود از اين رو تعيين فرمول در دستور كار قرار گرفت اما با وجود آنكه بارها موعدي براي ابلاغ فرمول و آيين نامه داده شده است، هنوز اين امر تحقق نيافته و سرگرداني در اين حوزه ادامه دارد.
زنگنه، وزير نفت، ارديبهشت ماه امسال مخالفتش با نرخ خوراك ارزان پتروشيمي را صراحتا اعلام و تاكيد كرد هدف ما اين است كه صنعت پتروشيمي روي پاي خود بايستد و با رانت ادامه حيات ندهد، وي حتي از حضور بخش خصوصي و رايزني براي تعيين نرخ ٢٥ سنت نيز خبر داد و گفت اين نرخ‌ها باعث مي‌شود آنها كه قادر به فعاليت نيستند از چرخه خارج شوند. وزير نفت به فعاليت حداقل پنج ميليون نفر از افراد حقيقي در بورس اوراق بهادار كشور اشاره كرد و گفت: در صورت افزايش مشاركت و حضور مردم عادي در بورس شاهد تحولات مثبت در اقتصاد و سياست كشور خواهيم بود.
برآوردها نشان مي‌دهد ايران قصد دارد در برنامه ششم توسعه ظرفيت توليد محصولات پتروشيمي را به ١٢٩ ميليون تن برساند. بر اساس اين گزارش تا پايان برنامه چهارم توسعه ظرفيت توليد محصولات پتروشيمي از ٢٠ ميليون به ٥١ ميليون تن رسيد و تا پايان سال ٩٤ حدود ٦٢ ميليون تن مي‌شود.
به اين ترتيب صنعتي پتروشيمي ايران كه يكي از بزرگ‌ترين سهم‌ها را در صادرات غير نفتي دارد در برنامه ششم توسعه با دو برابر شدن ظرفيت توليد مواجه مي‌شود و ارزش توليدات آن به ٤٠ ميليارد دلار خواهد رسيد. تحقق اين برنامه بدون ترديد به ابلاغ شفاف فاكتورهاي دخيل در اين امر و همچنين آماده كردن شرايط براي سرمايه‌گذاران خارجي وابسته است.
