۵۰درصد یارانه انرژی در جیب ۳دهک ثروتمند/کنترل مصرف سوخت با مالیات

رویداد۲۴ محسن دلاویز، مدیرعامل شرکت بهینه سازی مصرف سوخت در نشست خبری با بیان اینکه ایران با پرداخت یارانه انرژی ۴۵ میلیارد دلاری در سال، جایگاه چین را در این زمینه پشت سر گذاشته است، گفت: با توجه به ارقام موجود، وضع یارانه دهی انرژی در ایران به هیچ عنوان مطلوب نیست؛ این در حالی است که مقوله مصرف بهینه انرژی (ذخیره انرژی) برای همه ما مهم و تاثیرگذار است؛ در حالی که ۳ میلیارد دلار یارانه‌ای است که دولت سالانه به مردم پرداخت می‌کند، بنابراین باید گفت: بودجه کشور توان ندارد که بتواند ۴۵ میلیارد دلار نیز یارانه انرژی بپردازد.

وی افزود: ۱۵ درصد یارانه انرژی در کل دنیا متعلق به ایران است و ۱۰ درصد تولید ناخالص داخلی را نیز، به یارانه انرژی تخصیص می‌دهیم.

این مقام مسئول با اشاره به اینکه اصلاح روند یارانه دادن به انرژی باید در راستای برقراری عدالت اجتماعی باشد، تصریح کرد: باید دید در کشوری همانند نروژ که بنزین در آن گرانتر است، عدالت اجتماعی بیشتری برقرار شده یا در کشور‌هایی همانند ونزوئلا و ایران که قیمت انرژی در آن پائین است.

قیمت، ابزار مدیریت مصرف سوخت

به گفته دلاویز، ۵۰ درصد از یارانه انرژی به سه دهک ثروتمند جامعه که هزینه‌های انرژی آن‌ها تنها ۳ درصد از هزینه‌های خانوارشان را تخصیص می‌دهد، پرداخت می‌شود؛ بنابراین قیمت همواره ابزاری برای مدیریت مصرف بوده است؛ البته در کنار این ابزار قیمتی، باید آموزش‌های فرهنگی لازم را بر همین راستا داشته باشیم.

وی با اشاره به ترازنامه انرژی سال ۹۵ کشور اظهار داشت: بر اساس این ترازنامه، معادل ۳۹۶ میلیون بشکه نفت خام در سال در بخش خانگی مصرف انرژی داریم و معادل ۳۳۱ میلیون بشکه نفت خام نیز در سال، در حوزه صنعت و معادل ۳۱۹ میلیون بشکه نفت خام در بخش حمل و نقل مصرف می‌شود.

دلاویز ادامه داد: این تعداد از بشکه‌های نفت دود می‌شود و از سوی دیگر، سرانه مالکیت خودرو نیز در ایران به ازای هر هزار نفر ۲۰۰ خودرو است که رقم بالایی نسبت به سرانه مالکیت خودرو در آمریکا با ۸۰۰ خودرو از هزارخودرو و در ایتالیا با ۶۰۰ خودرو از هزار خودرو نیست؛ ضمن اینکه ۷.۸ لیتر میزان مصرف سوخت در هر ۱۰۰ کیلومتر برای خودرو‌های ایرانی است در حالی که این رقم برای قاره اروپا، ۵.۵ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر است.

مدیرعامل شرکت بهینه سازی مصرف سوخت ادامه داد: بخشی از اصلاح مصرف سوخت در بخش حمل و نقل در دست وزارت نفت بوده و بخشی دیگر در دست سایر نهاد‌ها از جمله خودروسازان است که انتظار می‌رود با سرمایه گذاری در بخش بهینه کردن مصرف سوخت خودروها، به بهینه سازی مصرف انرژی کمک کنند.

تلفات انرژی کشور؛ ۴۰ درصد

این مقام مسئول میزان تلفات انرژی در کشور را ۴۰ درصد اعلام کرد و گفت: این حجم از تلفات معادل ۴۴۵ میلیون بشکه نفت خام است؛ البته در صورتی که اعتماد بین دولت و مردم باشد، می‌توان در راستای کاهش مصرف سوخت و مصرف بهینه انرژی گام‌های موثری برداشت، اما باید توجه داشت آنچه به نگرانی این حوزه افزوده بی تفاوتی مردم به مصرف بالای انرژی است؛ اگرچه این گزاره هم درست است که ایران ذخایر نفت و گاز غنی‌ای دارد، اما این منابع باید به صورت بهینه مصرف و با ایجاد ارزش افزوده استفاده شود.

دلاویز گفت: هر بخاری سنتی، ١١.٥ مترمکعب در روز انرژی مصرف می‌کند و با توجه به وجود حدود ٢٠ میلیون بخاری در ایران، اگر این عدد را در ١١٠ روز زمستان ضرب کنیم، معادل تولید گاز از سه فاز پارس جنوبی می‌شود؛ این در حالی است که می‌توانیم با سرمایه سه میلیارد دلار، ۱۴ میلیون بخاری را نوسازی کنیم و به اندازه یک فاز شش میلیارد دلاری پارس جنوبی، ذخیره انرژی داشته باشیم.

فرهنگ سازی، گام نخست

مدیرعامل شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت، در ادامه از برگزاری جشنواره بهسو خبر داد و گفت: این جشنواره در ۳۱ استان با موضوع مصرف سوخت و در مقطع تحصیلی متوسطه برگزار خواهد شد و از بخش‌های مختلفی مانند نقاشی، داستان‌نویسی، عکاسی، کاریکاتور، شعر و ... تشکیل شده؛ این در حالی است که طبق برآوردها، شش میلیون دانش‌آموز در مقطع متوسطه تحصیل می‌کنند که با احتساب خانواده‌های آن‌ها، این جشنواره ۱۵ میلیون نفر را درگیر خواهد کرد. قرار است بعد از برگزاری جشنواره، ارزیابی صورت بگیرد که مشخص شود آیا تغییر رفتاری صورت گرفته یا خیر.

این مقام مسئول در پاسخ به پرسشی درباره سناریو پیشنهادی مورد نظر این شرکت برای کاهش یارانه سوخت توضیح داد: دولت به بهانه برقراری عدالت اجتماعی به بنزین یارانه می‌دهد، در حالی که بسیاری ازافراد در جامعه که از دهک‌های پایین نیز هستند، خودرو ندارند؛ از سوی دیگر، توزیع یارانه در ایران، موفق نبوده و ما را با چالش‌های زیادی مواجه کرده است. تجربه مالیات بر سوخت موفق بوده، اما آنچه که برای اجرای این موضوع ما را نگران می‌کند، ضمن واکنش‌های اجتماعی به تغییر نرخ بنزین، عدم رعایت عدالت اجتماعی است.

وی تاکید کرد که دولت و مجلس شورای اسلامی برنامه‌ای برای افزایش قیمت بنزین ندارد.