رفاقت با مدیر بانک، «سرمایه» است/ رکورد تخلفات بانکی چطور شکسته شد؟

رویداد۲۴ ندا جعفری- بانک سرمایه این روزها به عنوان مشهورترین بانک ایران شناخته می‌شود؛ این اتفاق البته نه به خاطر خدمات خاص آن، که بیشتر به خاطر تخلفات عجیب و عمده‌ای است که در سال‌های گذشته در آن اتفاق افتاده و به جرات می‌توان گفت حجم تخلفات و ابهامات موجود در آن از تمام بانک‌های خصوصی و دولتی کشور به مراتب بیشتر بوده است؛ تخلفاتی همچون برداشت‌ها از حساب معلمان، پرونده پرویز کاظمی، علی بخشایش، محمدرضا توسلی، پرونده حسین هدایتی و ... از جمله پرونده‌های کلان بانکی هستند که همگی در بانک سرمایه انجام شده است. همه این پرونده‌ها در سال‌های مختلف این سوال را به ذهن می‌آورد تفاوت بانک سرمایه با بانک‌های دیگر چه بوده که این حجم تخلف در آن اتفاق افتاده است؟

وحید شقاقی شهری اقتصاددان به رویداد۲۴ می‌گوید: عدم شفافیت در اقتصاد ایران باعث این حجم انبوه از فساد شده است و متاسفانه این فساد در معاملات بازرگانی و در سایر بانک‌های ما نیز مشهود است بنابراین فساد در بانک سرمایه پدیده جدیدی نیست و تا زمانی که تن به شفافیت ندهیم باز هم این پدیده‌ها را خواهیم دید؛ این در حالی است که اگر کلیه اطلاعات مالی و گردش مالی نهاد‌ها رصد و ردیابی شود احتمال فساد کاهش خواهد یافت، اما این پنهان‌کاری‌ها باعث شده این مسائل در کشور بوجود بیاید.

این اقتصاددان می‌گوید: زمانی که ترازنامه‌های بانکی را مرور می‌کنیم به شکاف‌های بزرگی برخورد می‌کنیم و اینکه اعداد در واقعیت با اعداد اعلامی بانک بسیار متفاوت است که این شکاف به دلیل پنهان کاری‌های عظیم است بنابراین عدم نظارت قوی از سوی بانک مرکزی و عدم شفافیت ترازنامه‌های بانکی دلیل اصلی بروز چنین فسادهایی در حجم کلان است و تا زمانی که حاضر به شفاف سازی نباشیم و ترازنامه‌ها صوری و به نفع سهامداران تنظیم شود و سامانه یکپارچه الکترونیک ایجاد نشود، اوضاع همین خواهد بود.

شقاقی ادامه می‌دهد: فسادی که امروز شاهد آن هستیم اولین مورد نیست و آخرین آن هم نخواهد بود قطعا بانک‌های دیگر نیز تخلف خواهند داشت و مسائل پیچیده‌تری دارند اما بانک سرمایه به دلیل ارتکاب فساد ساده‌ای که داشته اینگونه لو رفته است وگرنه این موضوع چندان پیچیده و سازمان یافته نبوده است.

او می‌گوید: افراد فاسد در بانک سرمایه با اقدامی بسیار دم‌دستی و ساده تسهیلات کلانی به افراد کارتن‌خواب داده بودند و پس از آن این مبالغ کلان را به حساب‌های خودشان واریز کرده‌اند. همچنین این افراد با ارائه وثایق صوری و کم ارزش‌تر اقدام به دریافت تسهیلات کلان کرده‌اند؛ به عنوان مثال ارزش خانه‌ای که ۱۰ میلیارد تومان بوده را برای گرفتن وام سنگین، ۵۰۰ میلیارد تومان اعلام کرده‌اند و با روش‌های این‌چنینی به راحتی تسهیلات کلان بدون بازگشت را با پنهان کاری و دغل بازی بردند و سیستم بانکی را متضرر کردند.

او می‌گوید: این زنجیره فساد از یک جای ساده لو رفته و مرحله به مرحله افرادی که در این زنجیره بودند، لو رفتند تا اینکه اعضای هیات مدیره امروز باید پاسخگو باشند که در این بانک چه کرده‌اند. در این قضیه پای افراد بنام و مشهوری نیز مطرح شده است؛ پس می‌بینیم که متاسفانه کل سیستم با مسئله‌ای حاد روبرو شده است.

شقاقی ادامه می‌دهد: علت اصلی این اتفاقات را باید در ضعف بانک مرکزی، عدم شفافیت اطلاعات مالی و ترازنامه‌های صوری و غیرواقعی جست. بانک سرمایه به عنوان یک نمونه کوچک امروز خود را نشان داده اما نمونه‌های این چنینی در کشور کم نیست و بانک مرکزی و دستگاه‌های نظارتی باید بابت این نوع اتفاقات در کشور و فساد‌های گسترده اقتصادی پاسخگو باشند.

او در خاتمه می‌گوید: مردم خواهان شفاف شدن پشت پرده فساد‌ها و تخلفات بانکی در کشور هستند که ورود به موقع دستگاه‌های نظارتی می‌تواند به روشن شدن این دست از اتفاقات کمک کند.

به گزارش رویداد۲۴ بانک سرمایه در سال ۱۳۸۳ با سرمایه‌ای ۳۵۰ میلیارد تومان تاسیس شد که ۷۳.۵ درصد از این سرمایه به طور مستقیم از سوی فرهنگیان و صندوق ذخیره آن‌ها و ۳۲ درصد مابقی به طور غیر مستقیم از سوی این بخش خریداری شد. قرار بود حقوق فرهنگیان که تا آن زمان از طریق بانک ملی پرداخت می‌شد، از طریق بانک سرمایه پرداخت شود اما پس از مدتی کلمه بانک سرمایه با کلمه فساد بانکی گره خورد.

مستندات قضایی نشان می‌داد متهمان تخلفات بانک سرمایه تعدادشان کم نیست و به بیش از ۳۲ تن رسیده‌اند و تخلف برخی از متهمان که حتی در شرف بازنشستگی بودند و سابقه‌ای ۲۰ ساله در حوزه بانکی داشتند، اتفاقی عجیبی بوده که در این بانک خصوصی رقم خورده است.