شلیک با «مکانیسم ماشه»/ آیا قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل دوباره تصویب می‌شود؟ +فیلم
با اجرایی شدن گام پنجم ایران در جهت کاهش تعهدات برجام، سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان با انتشار بیانیه‌ای، مکانیسم حل اختلاف برجام موسوم به «مکانیسم ماشه» که یکی از بندهای سیاسی توافق‌نامه برجام است را فعال کردند.
مکانیسم ماشه تحت توافق هسته‌ای با هدف کمک به طرفین برای حل معضلات مرتبط با عدم اجرای تعهدات طراحی شده است. اگر مشکلات برطرف نشوند، با استفاده از این مکانیسم مشکل برای رای گیری به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع داده می‌شود. اگر شورای امنیت سازمان ملل قطعنامه ادامه تعلیق تحریم‌ها علیه ایران را ظرف ۳۰ روز تصویب نکند، تحریم‌ها به طور اتوماتیک اعمال خواهند شد.
فرآیند و زمان بندی مکانیسم حل اختلاف به شرح زیر است:
گام نخست: ارجاع موضوع عدم اجرای تعهدات به کمیسیون مشترک برجام (این اقدام با نشست سه کشور اروپایی در تاریخ ۱۹ دی ماه برداشته شد) کمیسون مشترک، کمییسیونی متشکل از همه اعضای برجام است. این کمیسیون ۱۵ روز برای حل معضل وقت دارد.
گام دوم: اگر کمیسیون نتواند موضوع را حل کند، این معضل به هیات رایزنی (یا شورای وزای خارجه) ارجاع داده می‌شود. این هیات یا وزرای خارجه ۱۵ روز وقت دارند تا مساله را حل کننند.
بیشتر بخوانید: مکانیسم ماشه چیست؟/ آیا پرونده ایران بار دیگر به شورای امنیت می‌رود؟
گام سوم: کمیسیون مشترک برجام ۵ روز وقت دارد درباره پیشنهاد هیات رایزنی فکر کند.
گام چهارم: در پایان این مهلت ۵ روزه، (روز ۳۵ام) اگر معضل هنوز لاینحل باقی مانده بود، کشور‌های اروپایی می‌توانند اجرای تعهداتشان در برجام را متوقف کرده و به شورای امنیت درباره عدم اجرای تعهدات از سوی ایران اطلاع رسانی کنند.
گام پنجم: ظرف ۳۰ روز از دریافت اطلاعیه عدم اجرای تعهدات، شورای امنیت باید به قطعنامه‌ای برای ادامه لغو تحریم‌ها علیه ایران مجددا رای دهد. این قطع نامه به ۹ رای برای تصویب نیاز دارد و هیچ یک از اعضای دائمی شورای امنیت هم نباید این قطعنامه را وتو کنند. اگر قطعنامه برای ادامه لغو تحریم‌ها ظرف ۳۰ روز بعد از ارجاع رای نیاورد، قطع نامه‌های قبلی شورای امنیت بار دیگر اعمال خواهد شد.
با توجه به اینکه نهایت این مکانیسم رای شورای امنیت سازمان ملل است، اعمال مجدد تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران غیر قابل اجتناب به نظر می‌رسد چرا که بی شک توسط آمریکا وتو خواهد شد. با این اوصاف کشور‌های اروپایی با علم به اینکه اقدام آنها عملا برجام را نابود خواهد کرد، این مکانیسم را راه اندازی کرده‌اند.
فرآیند و زمان بندی مکانیسم حل اختلاف به شرح زیر است:
گام نخست: ارجاع موضوع عدم اجرای تعهدات به کمیسیون مشترک برجام (این اقدام با نشست سه کشور اروپایی در تاریخ ۱۹ دی ماه برداشته شد) کمیسون مشترک، کمییسیونی متشکل از همه اعضای برجام است. این کمیسیون ۱۵ روز برای حل معضل وقت دارد.
گام دوم: اگر کمیسیون نتواند موضوع را حل کند، این معضل به هیات رایزنی (یا شورای وزای خارجه) ارجاع داده می‌شود. این هیات یا وزرای خارجه ۱۵ روز وقت دارند تا مساله را حل کننند.
بیشتر بخوانید: مکانیسم ماشه چیست؟/ آیا پرونده ایران بار دیگر به شورای امنیت می‌رود؟
گام سوم: کمیسیون مشترک برجام ۵ روز وقت دارد درباره پیشنهاد هیات رایزنی فکر کند.
گام چهارم: در پایان این مهلت ۵ روزه، (روز ۳۵ام) اگر معضل هنوز لاینحل باقی مانده بود، کشور‌های اروپایی می‌توانند اجرای تعهداتشان در برجام را متوقف کرده و به شورای امنیت درباره عدم اجرای تعهدات از سوی ایران اطلاع رسانی کنند.
گام پنجم: ظرف ۳۰ روز از دریافت اطلاعیه عدم اجرای تعهدات، شورای امنیت باید به قطعنامه‌ای برای ادامه لغو تحریم‌ها علیه ایران مجددا رای دهد. این قطع نامه به ۹ رای برای تصویب نیاز دارد و هیچ یک از اعضای دائمی شورای امنیت هم نباید این قطعنامه را وتو کنند. اگر قطعنامه برای ادامه لغو تحریم‌ها ظرف ۳۰ روز بعد از ارجاع رای نیاورد، قطع نامه‌های قبلی شورای امنیت بار دیگر اعمال خواهد شد.
با توجه به اینکه نهایت این مکانیسم رای شورای امنیت سازمان ملل است، اعمال مجدد تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران غیر قابل اجتناب به نظر می‌رسد چرا که بی شک توسط آمریکا وتو خواهد شد. با این اوصاف کشور‌های اروپایی با علم به اینکه اقدام آنها عملا برجام را نابود خواهد کرد، این مکانیسم را راه اندازی کرده‌اند.
در صورت طی شدن این مراحل، ایران بار دیگر به دوران پیش از برجام باز خواهد گشت و همه تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل برای ایران فعال خواهد شد.
خبر های مرتبط
خبر های مرتبط
